Παρασκευή 17 Ιουνίου 2016

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΠΟΡΟ
Ο Πόρος έπαιξε ενδιαφέροντα ρόλο στον τομέα της εκπαίδευσης, τόσο το θεωρητικό, όσο και τον επαγγελματικό. Ήταν από τις πρώτες ελεύθερες περιοχές, και αυτό είχε τη δική του, ξεχωριστή σημασία.

Αριστερά το νεοκλασικό κτίριο του Α Δημ. Σχολείου Συγγρού ( χτίστηκε το 1900 ) το 1902. Δεξιά το παλιό Δημαρχείο.
*** Tο Α Δημοτικό Σχολείο - σήμερα κτίριο Συγγρού - κτίστηκε με δωρεά του Ανδρέα Συγγρού, εκεί που βρισκόταν το παλιό νεκροταφείο του Πόρου - σημειώνεται στο τοπογραφικό της 23ης Ιουνίου 1862/ ΦΕΚ 36-1862.
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το ρόλο του σχολείου έπαιξαν τα μοναστήρια του Αγίου Δημητρίου Δαμαλά, της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Βίδι, και της Ζωοδόχου Πηγής στον Πόρο.
Εκεί οι καλόγεροι, όσο και όπως μπορούσαν, μεταλαμπάδευαν τα ελληνικά γράμματα, αλλά και τα ήθη και τα έθιμα. Δεν είμαστε σίγουροι αν στο νησάκι «Δασκαλιό» λειτούργησε «κρυφό σχολειό».
Κάποια σχολεία οργάνωσαν στον Πόρο και οι Ρώσοι στα χρόνια 1815- 1827 (Δείτε πιο κάτω).

1954 , Κατηχητικό, με τον παπα- Βαγγέλη Ανδρέου (δάσκαλο), και τη δασκάλα Καίτη Ανδρέου, στον Ευαγγελισμό .

Mαθητής Σχολαρχείου του 1928. Το Δασκαλιό.
Η λειτουργία του ορφανοτροφείου στο Μοναστήρι ( Βλέπε Μοναστήρι) με τη βοήθεια των καλόγερων, αποτέλεσε ένα στοιχειώδη πυρήνα εκπαίδευσης. Εκεί, εκτός από τη γενική μόρφωση, γινόταν και επαγγελματική. Εκεί λειτούργησαν και διδασκαλεία δασκάλων.
Τη διεύθυνση του ορφανοτροφείου ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας ανέθεσε στον παιδαγωγό Γεώργιο Κλεόβουλο, το Φιλιππουπολίτη. Όμως αυτός λίγο μετά το διορισμό του προσβάλλεται από πνευμονία και ζητά άδεια να πάει στη Σύρο για να αναρρώσει από την ασθένεια και να μεταφέρει την οικογένεια του. Μετά την άφιξη του, όμως, στη Σύρο ο αδύνατος από την πνευμονία οργανισμός του προσβάλλεται από πανώλη, που μάστιζε την εποχή εκείνη το νησί, και ύστερα από τρίμηνη ταλαιπωρία πέθανε στις 28 Ιουλίου 1828, σε ηλικία σαράντα τριών ετών περίπου.
Αλλά ο κεντρικός πυρήνας ήταν η ίδρυση και λειτουργία- με εντολή του Καποδίστρια- του Αλληλο-διδακτικού Σχολείου Πόρου, από τον πρώην αξιωματικό Ηλία Χριστοφίδη.
Το 1829 υπήρχαν στον Πόρο 2 διδάσκαλοι.
Η ίδρυση και λειτουργία του Α Ελληνικού Σχολείου με πρώτο Ελληνο-διδάσκαλο το Νικηφόρο Μπαμπούκη ήταν ένα μεγάλο σημαντικό βήμα. Δημόσιο Σχολείο χτίστηκε το 1830.
Και το μεγαλύτερο, η λειτουργία της Εκκλησιαστικής Σχολής στο Μοναστήρι.
Όλα αυτά ήταν σημαντικά για την εποχή εκείνη, που το Εθνος ξαναγεννιόταν. Κι αν αυτά τα βήματα δεν εξαπλώθηκαν πιο πέρα, σίγουρα έδωσαν το έναυσμα για τη δημιουργία πολλών άλλων σχολείων σε άλλες περιοχές.
Σχολεία είχε δημιουργήσει και ο φιλέλληνας Λουδοβίκου Γκός (1791-1873). Ο Ελβετός γιατρός ήρθε στον Πόρο το 1826, και υπηρέτησε με ζωηρό ενδιαφέρον την Ελληνική υπόθεση.
Υπήρξε μέλος της τριμελούς επιτροπής διανομής εφοδίων, μετά των ναυάρχων Τομπάζη και Μιαούλη, φροντίζοντας με δραστηριότητα και ζήλο, για τον ανεφοδιασμό εκείνων που μάχονταν στην Αττική και αλλού. Μετά από λίγα χρόνια γύρισε στην Ελβετία, απ όπου συνέχιζε την προσπάθειά του υπέρ της αγωνιζόμενης Ελλάδας. Το 1838 ξαναήρθε στον Πόρο, αυτή τη φορά για λόγους υγείας, αλλά μέσα στα προβλήματά του δεν παρέλειψε να ιδρύσει σχολεία για τα μικρά ορφανά παιδιά.
*** Γύρω στα 1886 την εποχή του Σπυρ. Καραμάνου, υπηρέτησε στον Πόρο ο Ελληνοδιδάσκαλος Εμμ. Κανέλλης ο οποίος έγραψε και βιβλίο με τίτλο "ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΠΟΡΟΥ".
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ:
== π. Νικηφόρος Παμπούκης: (1784-1840) θεολόγος, ιερομόναχος, ρήτορας, δάσκαλος, αγωνιστής μύησε Ποριώτες στη Φιλική Εταιρία και δίδαξε και στα σχολεία του Πόρου προεπαναστατικά, αλλά και αργότερα.
== Γεώργιος Κλεόβουλος: (1780-1829) περισπούδαστος δάσκαλος, διευθυντής του ορφανο-τροφείου που ίδρυσε ο Καποδίστριας στο Μοναστήρι Πόρου το 1828.
== π. Νεόφυτος Νικητόπλος: Ιεροδιάκονος με πλούσια μόρφωσηδιορίστηκε το 1828 από τον Καποδίστρια διευθυντής του Ιδρύματος των αλληλοδιδακτικών σχολείων, και δημοδιδάσκαλος στο σχολείο του Πόρου στα 1830-32.
== Ιωάννης Σταματίου: (1870-1940) Δάσκαλος στο δημοτικό σχολείο του Πόρου, καταγόμενος από τα Μέθανα. Δίδαξε αρκετά χρόνια στον Πόρο, ασχολούμενος παράλληλα και με την ιστορία του τόπου και της ευρύτερης Τροιζηνίας. Το 1936 έγραψε και ένα βιβλίο με τίτλο «Η Σφαιρία και ο Πόρος», το πρώτο βιβλίο των νεωτέρων χρόνων με σχετικό θέμα.
* Μεταγενέστεροι: παπά-Βαγγέλης Ανδρέου, * Νότα Βασιλείου, * ΕυαγγελίαΠαραλίκη, * Ελένη Κατσογιώργη, * Γιώργος Σαμαράς, * Γωγώ Σκουφάδη, * Ματίνα Κούλη, * Βάσω Παπούλια, * Καίτη Ανδρέου.
Πάντως:
Στα 1875 ο Πόρος είχε:
1. Δημόσιο Ελληνικό Σχολείο, πάνω από την «Κολώνα» -εκεί που χτίστηκε αργότερα η "Χατζοπούλειος Βιβλιοθήκη".
2. Αλληλοδιδακτικό Σχολείο Αρρένων, στην ενορία Υπαπαντής (Αγορά).
3. » » Κορασίων, στη Θέση «Σταυρός».

Δασκάλες και μαθήτριες του Παρθεναγωγείου Πόρου το 1883. Αρχείο οικ. Ι. Δροσινού από το βιβλίο του
πρωτοπρεσβυτέρου Ηλία Δροσινού.

1950, Β Δημοτικό και Γυμνάσιο, στη θέση που είναι και σήμερα Δεξιά, μια τάξη, μάλλον η 8η το 1951
Οσον αφορά το Β΄ Δημοτικό Σχολείο του οποίου σήμερα διευθυντής είναι ο κ. Χαράλαμπος Ανδριανόπουλος, σε γραπτές μαρτυρίες φαίνεται να λειτούργησε κάπου στα 1888-1890. Εκείνο, όμως που είναι σίγουρο, είναι ότι τα χρόνια 1917-1918 γράφονταν μαθητές στο Β΄ Δημοτικό Σχολείο -υπάρχουν τα μαθητολόγια στο αρχείο του Σχολείου.
Με την ευκαιρία αυτή, για να θυμηθούν οι παλιότεροι, και να μάθουν οι νεότεροι, αναφέρουμε ότι δίπλα στην παλιά «Ηλεκτρική» που υπάρχει ακόμη και σήμερα, εκεί που είναι το Β΄ Δημοτικό, υπήρχε το παλιό δημαρχείο του Πόρου (φωτογραφία στην αρχή).
Ένα εξαιρετικό ισόγειο κτίριο από πλίνθους ή πέτρα, με κεραμοπλαστκό διάκοσμο, η δε ξύλινη στέγη του είχε επικάλυψη με βυζαντινά κεραμίδια.
Το κτίσμα αυτό κατεδαφίστηκε λίγο πριν τον πόλεμο του 40 για να ανεγερθεί το Β΄ Δημοτικό Σχολείο, και δίπλα το οκτατάξιο Γυμνάσιο.
Το 2010 παραδόθηκαν τα νέα κτίρια του Γυμνασίου και Β΄ Δημοτικού Σχολείου στο ίδιο σημείο. Το Λύκειο και το Α Δημοτικό λειτουργούν σε κτίρια στον Αγιο Στέφανο.

1951. Κατηχητόπουλα με τον Παπα Γιώργη Σουλιώτη
Στα 1920 λειτουργούσε Ελληνικό Σχολείο (Σχολαρχείο), Δημοτικό Αρρένων, Δημοτικό Θηλέων.
Στα Μέθενα λειτουργούσε Εξατάξιο μεικτό Δημοτικό Σχολείο.
Το 1930 λειτουργούσαν Γυμνάσιο και δύο Δημοτικά Σχολεία. Δημοτικά Σχολεία λειτουργούσαν στο Γαλατά και στα Μέθενα.
Όμως εκτός από τη θεωρητική εκπαίδευση, σημαντική ήταν και η πρακτική, η επαγγελματική.
Η μετάδοση της υφαντικής τέχνης από τη μοναχή Φρατζέσκα στο «Δασκαλιό», ήταν ένα είδος εκπαίδευσης.
Τα ναυπηγεία που ίδρυσε ο Καποδίστριας (1829) ήταν ένα άλλο επαγγελματικό σχολείο. Αφού πολλοί έμαθαν την τέχνη κι έφυγαν για άλλα μέρη.
Ο ναύσταθμος ( 1829)- το Προγυμναστήριο- ήταν ένα ακόμη σχολείο, που με τα χρόνια εξελίχθηκε σε πραγματική Σχολή, όπως είναι γνωστό.
Η καλλιέργεια πατάτας (1829), στην Απάθεια με προτροπή του Καποδίστρια, ήταν ένα άλλο είδος εκπαίδευσης.
Ακόμη και το εργοστάσιο χειροτεχνίας του Καραμάνου, ήταν μια άλλη Σχολή (1881-1883) - κοντά στην προτομή του Καποδίστρια.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι η οικοτεχνία, αργαλειός, κέντημα, πλέξιμο και άλλες χειροτεχνικές δραστηριότητες σημείωσαν μεγάλη πρόοδο σε όλα τα χρόνια της Τουρκοκρατίας , αλλά και μετά, κατά την ανόρθωση του Κράτους.
Ακόμη πρέπει να αναφερθούμε στις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν κείνα τα χρόνια μέχρι να αφήσουν το πήλινο ή τσίγκινο λυχνάρι, και να πάνε στις λάμπες πετρελαίου , μέχρι το 1906 που λειτούργησε η η Ηλεκτρική.

Κι όπως βλέπουμε στις φωτογραφίες 1902, 1907, 1911 δεν υπήρχε κανενός είδους δημοτικός φωτισμός.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝ. ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ
4 -12- 2010

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου