Δάσκαλοι και μαθητές στη σκληρή δεκαετία του ’50 – Γράφει ο Παν. Κουρτεσιώτης
26 Σεπτεμβρίου 2014
Το δημοτικό σχολείο του «Γκέρμπεσι» Καρποχωρίου άρχισε ν λειτουργεί το 1883 με πρώτο δάσκαλο τον Αναγνώστη Κων. Λάκνα.
Από το 1883 μέχρι το 1946 κανένας μαθητής δεν προχώρησε στην δευτερο¬βάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό συνέβαινε γιατί στους γονείς επικρατούσε η λαθεμένη αντίληψη ότι τα παιδιά τους θα είχαν καλλίτερη προκοπή αν ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ήθελαν τα παιδιά τους να καλλιεργούν τα χωράφια, να φορούν τσαρούχια με φούντες και να βόσκουν πρόβατα.
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’40 άρχισαν, να δείχνουν πολλά παιδιά με την «παρότρυνση των γονιών τους», ενδιαφέρον και αγάπη προς τα γράμματα. Τα παιδιά, οι μαθητές την περίοδο 1953-1960 ανέρχονταν σε 185. Φτωχά και ξυπόλυτα τριγύριζαν και έπαιζαν στους λασπωμένους δρόμους το χειμώνα και στους γεμάτους από κουρνιαχτό το καλοκαίρι.
Οι δάσκαλοι, επειδή τότε δεν υπήρχε συγκοινωνία, αναγκαστικά οι περισσότεροι έμειναν σε σπίτια κυρίως μαθητών. Το ένα δωμάτιο του σχολείου το κρατούσε πάντα ο διευθυντής για λογαριασμό του. Συγκοινωνία το χωριό είχε μόνο με το τρένο, του οποίου η στάση απείχε δύο χιλιόμετρα. Ήταν η στάση Ψαρά. Απ’ αυτή τη στάση ανέβαιναν τα παιδιά του γυμνασίου καθώς και τα παιδιά που δούλευαν σε διάφορες δουλειές στην Καρδίτσα, κυρίως τους χειμώνες. Και οι δάσκαλοι με το τρένο πηγαινοέρχονταν στο χωριό.
Είναι χαρακτηριστικός ένας διάλογος που έγινε καθ’ οδόν προς τη στάση του τρένου, μεταξύ του δάσκαλου Μιχάλη Σακελλαρίου «Γκούσια» και του Θωμά Κ…..
Ρωτάει ο δάσκαλος: «Δεν μου λες Θωμά, εσύ τι κάνεις και πας στην Καρδίτσα;» «Μαθαίνω ράφτης», απαντάει ο Θωμάς. «Πού μαθαίνεις ράφτης;» «Στον Κωστάμη». «Α! Ο Ντανοβασίλης είναι καλός ράφτης! Ράβει ευσυνειδήτως». «Ε! Εκτός του ότι ράβει ασυνειδήτως! εχ’ κι αυτούς απ’ τη Χριστιανική αγωγή που τον υποστηρίζουν!!! «Όχι ασυνειδήτως, ευσυνειδήτως είπα!…».
Οι μαθητές τάιζαν το δάσκαλο με τη σειρά, τη μία ημέρα το ένα παιδί και ούτω καθ’ εξής. Αυτό το ’λεγαν κατάλυμα. «Καταλύματα που παρέχονταν δωρεάν από τους γονείς των μαθητών». Όταν πήγαινε στο μαγαζί ο δάσκαλος όλοι σηκώνονταν να του παραχωρήσουν θέση να καθίσει. Πολλές φορές ζητούσαν τη γνώμη του για διάφορα θέματα που δεν γνώριζαν. Την ημέρα εκείνη θέμα συζήτησης ήταν η ατομική βόμβα.
Ο Ηρακλής ήταν χωρατατζής και καλόκαρδος άνθρωπος, ρωτάει λοιπόν τον δάσκαλο. «Δεν μου λες δάσκαλε άμα ρίξουν αυτή τη βόμβα μέχρι που θα φθάσει;» «Πιστεύω ότι μέχρι τη σιδηροδρομική γραμμή θα φθάσει Ηρακλή!» η γραμμή απείχε 2 χιλιόμετρα απ’ το χωριό. «Μωρέ ως εκεί ας φθάσει… εδώ να μην μας πάρει», λέει ο Ηρακλής.
Η σχολική ζωή τότε ήταν σε άθλια κατάσταση, ούτε βιβλία της προκοπής, ούτε τετράδια και μολύβια. Η πλάκα, ήταν αυτή που γράφαμε και σβήναμε πότε με τη γλώσσα μας και πότε με ένα πατσαβούρι κρεμασμένο με σχοινί στην πλάκα, σβήναμε τα γράμματα και ξαναγράφαμε άλλα. Οι μαθητές της δεκαετίας του ’50 λένε ότι: οι σχολικές γιορτές, οι παρελάσεις, οι γυμναστικές επιδείξεις, το μελάνιασμα των χεριών μας απ’ το κρύο και από το ξύλο που τρώγαμε απ’ τον δάσκαλο έμειναν ανεξίτηλα στη μνήμη μας.
Σχετικά με τις εθνικές γιορτές.
Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και σε λίγες μέρες το σχολείο θα γιόρταζε την 25η Μαρτίου. Ο δάσκαλος Μιχάλης Σακελλαρίου έδωσε ποιήματα στους καλούς και στους μέτριους μαθητές, αναγκάστηκε όμως να δώσει ποιήματα στον Φώτη και στον Ανέστη κι ας μην ήταν καλοί μαθητές, διότι όπως φάνηκε ήθελε να ικανοποιήσει τους γονείς τους.
Στις 24 Μαρτίου έγινε η τελευταία πρόβα. Οι μαθητές, αγόρια και κορίτσια εναλλάσσονταν το ένα μετά το άλλο στην πρόβα. Τον Φώτη και τον Ανέστη τους άφησε τελευταίους. Ήρθε η σειρά του Φώτη. Υποκλίνεται και αρχίζει: «Αεροπόρος θα γινώ στη γη να μερμηγκίζω…». Στοπ, φωνάζει ο δάσκαλος. «Να μην αγγίζω» λέει βρε ηλίθιε, για πέστο πάλι απ’ την αρχή. Το είπε το ξαναείπε ο Φώτης αλλά όσο και να το τόνιζε ο δάσκαλος «να μην αγγίζω» δεν κατάφερε να το διορθώσει.
Μετά το Φώτη ήταν τελευταίος ο Ανέστης. Πηγαίνει μπροστά απ’ τον δάσκαλο υποκλίνεται, σταυρώνει μπροστά τα χέρια του και αρχίζει: «Στον Ψαρών την ολόμαυρη ράχη περπατώντας η δόξα μοναχή» Στοπ… όχι μοναχή βρε ηλίθιε μονάχη, πες το πάλι απ’ την αρχή. Τελικά ούτε κι αυτός κατάφερε να το πει έστω και μια φορά σωστά.
Την ημέρα της γιορτής ο Φώτης και ο Ανέστης επανέλαβαν την λάθος απαγγελία, και τον δάσκαλο τον άκουσαν να λέει οργισμένα. «Ρεζίλι μ’ έκαναν οι ηλίθιοι». Την άλλη μέρα τον Ανέστη και τον Φώτη τους χτύπησε αλύπητα και ανελέητα.
Ήταν μια ανοιξιάτικη μέρα του Μαΐου και είχε λιακάδα. Ο δάσκαλος Σακελλαρίου μετά την προσευχή είπε στους μαθητές. Σήμερα θα πάμε εκδρομή στον παλιό νερόμυλο. Όλα τα παιδιά χάρηκαν αλλά έκρυψαν τη χαρά τους να μη μετανιώσει ο δάσκαλος και τους βάλει στην αίθουσα.
Όταν έφθασαν στον νερόμυλο είπε στους μαθητές να καθίσουν. Κάθισαν άλλοι στα χορτάρια και άλλοι ανακούρκουδα. Όταν έγινε απόλυτη ησυχία λέει στους μαθητές. Σήμερα θα μάθουμε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, και πως ονομάζονται τα βουνά που βλέπουμε δυτικά μπροστά μας. Είπε στους μαθητές να σηκωθούν όρθιοι και να κοιτάζουν όλοι δυτικά. Με το χάρακα που κρατούσε στα χέρια τους άρχισε να δείχνει τα βουνά και πώς ονομάζονται.
Αυτό που δείχνω και βλέπετε μπροστά σας το λένε Βουτσικάκι, το βουνό που δείχνω τώρα το λένε Κοιμωμένη. Το λένε Κοιμωμένη γιατί μοιάζει με γυναίκα που κοιμάται. Για να δει αν τα παιδιά τον προσέχουν ρωτάει τον Βασίλη. Πώς είπαμε το λένε αυτό το βουνό; Κατσικάκι κύριε! Α μάλιστα, για πες μας εσύ Γιώργο γιατί το λέμε Κοιμωμένη αυτό το βουνό; Γιατί κοιμάται κύριε, απαντά ο Γιώργος. Με τί είπαμε ότι μοιάζει αυτό το βουνό και κοιμάται; Ποιός κοιμάται; Το βουνό κύριε. Για ελάτε εδώ και οι δυο σας να σας μάθω εγώ αν το ένα το βουνό το λένε κατσικάκι και το άλλο το βουνό κοιμάται…
Τελειώνοντας θέλω να προσθέσω ότι η προσφορά των δασκάλων στο χωριό κάτω από αντίξοες συνθήκες ήταν αξιόλογη και πολύ θετική. Αυτό αποδεικνύεται απ’ το γεγονός ότι απ’ τη δεκαετία του ’50 μέχρι το 2007 (σύμφωνα με απογραφή που έκανα) το Καρποχώρι έχει αναδείξει 180 επιστήμονες σε πολλούς κλάδους της επιστήμης καθώς και 185 Καρποχωρίτες που υπηρέτησαν ή υπηρετούν σε ΔΕΚΟ, Δημόσιες Υπηρεσίες, Στρατό, Αεροπορία, Αστυνομία κ.λπ.
26 Σεπτεμβρίου 2014
Το δημοτικό σχολείο του «Γκέρμπεσι» Καρποχωρίου άρχισε ν λειτουργεί το 1883 με πρώτο δάσκαλο τον Αναγνώστη Κων. Λάκνα.
Από το 1883 μέχρι το 1946 κανένας μαθητής δεν προχώρησε στην δευτερο¬βάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό συνέβαινε γιατί στους γονείς επικρατούσε η λαθεμένη αντίληψη ότι τα παιδιά τους θα είχαν καλλίτερη προκοπή αν ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ήθελαν τα παιδιά τους να καλλιεργούν τα χωράφια, να φορούν τσαρούχια με φούντες και να βόσκουν πρόβατα.
Από τα μέσα της δεκαετίας του ’40 άρχισαν, να δείχνουν πολλά παιδιά με την «παρότρυνση των γονιών τους», ενδιαφέρον και αγάπη προς τα γράμματα. Τα παιδιά, οι μαθητές την περίοδο 1953-1960 ανέρχονταν σε 185. Φτωχά και ξυπόλυτα τριγύριζαν και έπαιζαν στους λασπωμένους δρόμους το χειμώνα και στους γεμάτους από κουρνιαχτό το καλοκαίρι.
Οι δάσκαλοι, επειδή τότε δεν υπήρχε συγκοινωνία, αναγκαστικά οι περισσότεροι έμειναν σε σπίτια κυρίως μαθητών. Το ένα δωμάτιο του σχολείου το κρατούσε πάντα ο διευθυντής για λογαριασμό του. Συγκοινωνία το χωριό είχε μόνο με το τρένο, του οποίου η στάση απείχε δύο χιλιόμετρα. Ήταν η στάση Ψαρά. Απ’ αυτή τη στάση ανέβαιναν τα παιδιά του γυμνασίου καθώς και τα παιδιά που δούλευαν σε διάφορες δουλειές στην Καρδίτσα, κυρίως τους χειμώνες. Και οι δάσκαλοι με το τρένο πηγαινοέρχονταν στο χωριό.
Είναι χαρακτηριστικός ένας διάλογος που έγινε καθ’ οδόν προς τη στάση του τρένου, μεταξύ του δάσκαλου Μιχάλη Σακελλαρίου «Γκούσια» και του Θωμά Κ…..
Ρωτάει ο δάσκαλος: «Δεν μου λες Θωμά, εσύ τι κάνεις και πας στην Καρδίτσα;» «Μαθαίνω ράφτης», απαντάει ο Θωμάς. «Πού μαθαίνεις ράφτης;» «Στον Κωστάμη». «Α! Ο Ντανοβασίλης είναι καλός ράφτης! Ράβει ευσυνειδήτως». «Ε! Εκτός του ότι ράβει ασυνειδήτως! εχ’ κι αυτούς απ’ τη Χριστιανική αγωγή που τον υποστηρίζουν!!! «Όχι ασυνειδήτως, ευσυνειδήτως είπα!…».
Οι μαθητές τάιζαν το δάσκαλο με τη σειρά, τη μία ημέρα το ένα παιδί και ούτω καθ’ εξής. Αυτό το ’λεγαν κατάλυμα. «Καταλύματα που παρέχονταν δωρεάν από τους γονείς των μαθητών». Όταν πήγαινε στο μαγαζί ο δάσκαλος όλοι σηκώνονταν να του παραχωρήσουν θέση να καθίσει. Πολλές φορές ζητούσαν τη γνώμη του για διάφορα θέματα που δεν γνώριζαν. Την ημέρα εκείνη θέμα συζήτησης ήταν η ατομική βόμβα.
Ο Ηρακλής ήταν χωρατατζής και καλόκαρδος άνθρωπος, ρωτάει λοιπόν τον δάσκαλο. «Δεν μου λες δάσκαλε άμα ρίξουν αυτή τη βόμβα μέχρι που θα φθάσει;» «Πιστεύω ότι μέχρι τη σιδηροδρομική γραμμή θα φθάσει Ηρακλή!» η γραμμή απείχε 2 χιλιόμετρα απ’ το χωριό. «Μωρέ ως εκεί ας φθάσει… εδώ να μην μας πάρει», λέει ο Ηρακλής.
Η σχολική ζωή τότε ήταν σε άθλια κατάσταση, ούτε βιβλία της προκοπής, ούτε τετράδια και μολύβια. Η πλάκα, ήταν αυτή που γράφαμε και σβήναμε πότε με τη γλώσσα μας και πότε με ένα πατσαβούρι κρεμασμένο με σχοινί στην πλάκα, σβήναμε τα γράμματα και ξαναγράφαμε άλλα. Οι μαθητές της δεκαετίας του ’50 λένε ότι: οι σχολικές γιορτές, οι παρελάσεις, οι γυμναστικές επιδείξεις, το μελάνιασμα των χεριών μας απ’ το κρύο και από το ξύλο που τρώγαμε απ’ τον δάσκαλο έμειναν ανεξίτηλα στη μνήμη μας.
Σχετικά με τις εθνικές γιορτές.
Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και σε λίγες μέρες το σχολείο θα γιόρταζε την 25η Μαρτίου. Ο δάσκαλος Μιχάλης Σακελλαρίου έδωσε ποιήματα στους καλούς και στους μέτριους μαθητές, αναγκάστηκε όμως να δώσει ποιήματα στον Φώτη και στον Ανέστη κι ας μην ήταν καλοί μαθητές, διότι όπως φάνηκε ήθελε να ικανοποιήσει τους γονείς τους.
Στις 24 Μαρτίου έγινε η τελευταία πρόβα. Οι μαθητές, αγόρια και κορίτσια εναλλάσσονταν το ένα μετά το άλλο στην πρόβα. Τον Φώτη και τον Ανέστη τους άφησε τελευταίους. Ήρθε η σειρά του Φώτη. Υποκλίνεται και αρχίζει: «Αεροπόρος θα γινώ στη γη να μερμηγκίζω…». Στοπ, φωνάζει ο δάσκαλος. «Να μην αγγίζω» λέει βρε ηλίθιε, για πέστο πάλι απ’ την αρχή. Το είπε το ξαναείπε ο Φώτης αλλά όσο και να το τόνιζε ο δάσκαλος «να μην αγγίζω» δεν κατάφερε να το διορθώσει.
Μετά το Φώτη ήταν τελευταίος ο Ανέστης. Πηγαίνει μπροστά απ’ τον δάσκαλο υποκλίνεται, σταυρώνει μπροστά τα χέρια του και αρχίζει: «Στον Ψαρών την ολόμαυρη ράχη περπατώντας η δόξα μοναχή» Στοπ… όχι μοναχή βρε ηλίθιε μονάχη, πες το πάλι απ’ την αρχή. Τελικά ούτε κι αυτός κατάφερε να το πει έστω και μια φορά σωστά.
Την ημέρα της γιορτής ο Φώτης και ο Ανέστης επανέλαβαν την λάθος απαγγελία, και τον δάσκαλο τον άκουσαν να λέει οργισμένα. «Ρεζίλι μ’ έκαναν οι ηλίθιοι». Την άλλη μέρα τον Ανέστη και τον Φώτη τους χτύπησε αλύπητα και ανελέητα.
Ήταν μια ανοιξιάτικη μέρα του Μαΐου και είχε λιακάδα. Ο δάσκαλος Σακελλαρίου μετά την προσευχή είπε στους μαθητές. Σήμερα θα πάμε εκδρομή στον παλιό νερόμυλο. Όλα τα παιδιά χάρηκαν αλλά έκρυψαν τη χαρά τους να μη μετανιώσει ο δάσκαλος και τους βάλει στην αίθουσα.
Όταν έφθασαν στον νερόμυλο είπε στους μαθητές να καθίσουν. Κάθισαν άλλοι στα χορτάρια και άλλοι ανακούρκουδα. Όταν έγινε απόλυτη ησυχία λέει στους μαθητές. Σήμερα θα μάθουμε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, και πως ονομάζονται τα βουνά που βλέπουμε δυτικά μπροστά μας. Είπε στους μαθητές να σηκωθούν όρθιοι και να κοιτάζουν όλοι δυτικά. Με το χάρακα που κρατούσε στα χέρια τους άρχισε να δείχνει τα βουνά και πώς ονομάζονται.
Αυτό που δείχνω και βλέπετε μπροστά σας το λένε Βουτσικάκι, το βουνό που δείχνω τώρα το λένε Κοιμωμένη. Το λένε Κοιμωμένη γιατί μοιάζει με γυναίκα που κοιμάται. Για να δει αν τα παιδιά τον προσέχουν ρωτάει τον Βασίλη. Πώς είπαμε το λένε αυτό το βουνό; Κατσικάκι κύριε! Α μάλιστα, για πες μας εσύ Γιώργο γιατί το λέμε Κοιμωμένη αυτό το βουνό; Γιατί κοιμάται κύριε, απαντά ο Γιώργος. Με τί είπαμε ότι μοιάζει αυτό το βουνό και κοιμάται; Ποιός κοιμάται; Το βουνό κύριε. Για ελάτε εδώ και οι δυο σας να σας μάθω εγώ αν το ένα το βουνό το λένε κατσικάκι και το άλλο το βουνό κοιμάται…
Τελειώνοντας θέλω να προσθέσω ότι η προσφορά των δασκάλων στο χωριό κάτω από αντίξοες συνθήκες ήταν αξιόλογη και πολύ θετική. Αυτό αποδεικνύεται απ’ το γεγονός ότι απ’ τη δεκαετία του ’50 μέχρι το 2007 (σύμφωνα με απογραφή που έκανα) το Καρποχώρι έχει αναδείξει 180 επιστήμονες σε πολλούς κλάδους της επιστήμης καθώς και 185 Καρποχωρίτες που υπηρέτησαν ή υπηρετούν σε ΔΕΚΟ, Δημόσιες Υπηρεσίες, Στρατό, Αεροπορία, Αστυνομία κ.λπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου