Η  συγγραφέας   Άλκη  Ζέη

Βιογραφικά στοιχεία

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα και πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, απ’ όπου καταγόταν η μητέρα της.  Όταν άρχισε το σχολείο, η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι και στη συνέχεια στην Αθήνα.

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας.

Η σχέση της με το γράψιμο ξεκίνησε από τα γυμνασιακά της χρόνια, γράφοντας έργα για το κουκλοθέατρο, διηγήματα και νουβέλες, που δημοσιεύονταν σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Παράλληλα με το γράψιμο, αγωνίστηκε ενεργά για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη δημοκρατία, συμμετέχοντας στο αριστερό κίνημα από τα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.  Η συμμετοχή της σ’ αυτό τον αγώνα καθόρισε την προσωπική ζωή της.  Από το 1952 μέχρι το 1964 έζησαν μαζί με τον άντρα της, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου, σαν πολιτικοί πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση, αρχικά στην Τασκένδη και ύστερα στη Μόσχα, όπου γεννήθηκαν και τα δυο παιδιά τους.  Επέστρεψαν στην Ελλάδα το ’64 για να ξαναφύγουν το ’67 στο Παρίσι, όπου παρέμειναν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70 λόγω της δικτατορίας.

 Ο καθαρός τρόπος γραφής της, η γλωσσική αρτιότητα, η κριτική στάση απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις, το χιούμορ και η διεισδυτική ματιά στα γεγονότα, είναι τα χαρακτηριστικά των έργων της Άλκης Ζέη που το έχουν κάνει να αγαπηθεί από το ελληνικό και το ξένο αναγνωστικό κοινό.  Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα , Το καπλάνι της βιτρίνας και Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, συμπεριλαμβάνονται στα διαχρονικά ευπώλητα βιβλία (μπεστ σέλλερ) της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας.

Εκτός από την Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα, τα βιβλία της απευθύνονται κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους, πάντα όμως διαβάζονται με μεγάλη ευχαρίστηση και από τους ενήλικες.  Εμπνέονται από προσωπικές της εμπειρίες υφαίνοντας την υπόθεσή τους παράλληλα με ιστορικά γεγονότα.  Τα θέματα που πραγματεύονται είναι καθημερινά και πανανθρώπινα.

Το Καπλάνι της βιτρίνας, το πρώτο της μυθιστόρημα, υπήρξε έργο - σταθμός για την ελληνική παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά, με συνεχείς επανεκδόσεις από το 1963 που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο εξωτερικό.  Η Άλκη Ζέη αποτελεί πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό, καθώς το σύνολο του έργου της είναι μεταφρασμένο και κυκλοφορεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.    Η ίδια έχει επίσης μεταφράσει από τα γαλλικά, τα ιταλικά και τα ρωσικά αρκετά βιβλία, ανάμεσα στα οποία έργα των Τζιάννι Ροντάρι και Βέρα Πανόβα.

Εργογραφία

·         • 1968 ALA Notable Book selection – Το καπλάνι της βιτρίνας

• 1969 Horn Book Honor List selection – Το καπλάνι της βιτρίνας

• 1970 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A.) – Το καπλάνι της βιτρίνας

• 1974 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A.) – Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου

• 1980 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A.) – Κοντά στις ράγιες

• 1992 Κρατικό Βραβείο παιδικού βιβλίου

• 2002 Βραβείο Acerbi (ΙΤΑΛΙΑ) – Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα

• 2003 Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (IBBY GREECE) καλύτερου εφηβικού βιβλίου – Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της

• 2003 Βραβείο λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω» καλύτερου εφηβικού βιβλίου – Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της

• Υποψήφια για το βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Hans Christian Andersen 2004

• Υποψήφια τρεις φορές (2004, 2009, 2015) για το βραβείο λογοτεχνίας για παιδιά Astrid Lindgren Memorial Award

• 2005 Βραβείο των βιβλιοφάγων (Prix des Embouquineurs - ΓΑΛΛΙΑ) – Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της

• 2007 Βραβείο Andersen – Il mondo dell’infanzia (ΙΤΑΛΙΑ) – Το καπλάνι της βιτρίνας

• 2008 Ο ψεύτης παππούς στη βραχεία λίστα των βραβείων του λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω»

• 2009 Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της στη βραχεία λίστα για το Marsh Award (Μ.ΒΡΕΤΤΑΝΙΑ)

• 2010 Βραβείο Νέων Ευρωπαίων (ΓΑΛΛΙΑ) – Ο ψεύτης παππούς

• 2010 Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της

• 2012 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Κύπρου

• 2014 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

• 2014 Βραβείο αναγνωστών των βιβλιοπωλείων PUBLIC – Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο

• 1968 ALA Notable Book selection – Το καπλάνι της βιτρίνας
• 1969 Horn Book Honor List selection – Το καπλάνι της βιτρίνας
• 1970 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A.) – Το καπλάνι της βιτρίνας
• 1974 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A.) – Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου
• 1980 ALSC Mildred Batchelder (U.S.A.) – Κοντά στις ράγιες
• 1992 Κρατικό Βραβείο παιδικού βιβλίου
• 2002 Βραβείο Acerbi (ΙΤΑΛΙΑ) – Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα
• 2003 Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (IBBY GREECE) καλύτερου εφηβικού βιβλίου – Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
• 2003 Βραβείο λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω» καλύτερου εφηβικού βιβλίου – Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
• Υποψήφια για το βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Hans Christian Andersen 2004
• Υποψήφια τρεις φορές (2004, 2009, 2015) για το βραβείο λογοτεχνίας για παιδιά Astrid Lindgren Memorial Award
• 2005 Βραβείο των βιβλιοφάγων (Prix des Embouquineurs - ΓΑΛΛΙΑ) – Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της
• 2007 Βραβείο Andersen – Il mondo dell’infanzia (ΙΤΑΛΙΑ) – Το καπλάνι της βιτρίνας
• 2008 Ο ψεύτης παππούς στη βραχεία λίστα των βραβείων του λογοτεχνικού περιοδικού «διαβάζω»
• 2009 Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της στη βραχεία λίστα για το Marsh Award (Μ.ΒΡΕΤΤΑΝΙΑ)
• 2010 Βραβείο Νέων Ευρωπαίων (ΓΑΛΛΙΑ) – Ο ψεύτης παππούς
• 2010 Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της
• 2012 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Κύπρου
• 2014 Επίτιμη Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
• 2014 Βραβείο αναγνωστών των βιβλιοπωλείων PUBLIC – Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο

• 2015 Χρυσός σταυρός του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής
Δημοκρατίας

·         • 2015 υποψήφια για το Διεθνές βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Astrid Lindgren

·         • 2015 Επίτιμη Διδάκτωρ του Τμήματος Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών

• 2015 Ταξιάρχης του Τάγματος Τεχνών & Γραμμάτων από το ΥΠΠΟ της Γαλλίας