Β. Τα Σχολεία των Σπάτων
Α΄ Δημοτικό Σχολείο
Το ιστορικό κτήριο του Α΄ Δημοτικού Σχολείου Σπάτων άρχισε να κτίζεται τη δεκαετία του 1920 και σύμφωνα με μαρτυρία στοίχισε πάνω από ένα εκατομμύριο δρχ. Είναι κτισμένο με πελεκητή πέτρα από την περιοχή Πέτρα Γιαλού των Σπάτων, την οποία μετέφεραν οι αδερφοί Μπέκα (Πανάγο Μπέκας, Τασ’ Μπέκας και Ανδρέας Μπέκας). Εγκαινιάστηκε κατά τη διάρκεια της θητείας στο Υπ. Παιδείας του Γεωργίου Α. Παπανδρέου (1930 – 1933) και επί κοινοτάρχη Σπάτων Δημητρίου Σπ. Σιδέρη.
Μετά το 1922 σε όλη την ελληνική ύπαιθρο άρχισε μία «σταυροφορία» κατασκευής σχολικών κτηρίων βασισμένη σε αρχιτεκτονικά σχέδια του αρμόδιου γραφείου του Υπουργείου Παιδείας. Παράλληλα ιδρύθηκαν ταμεία εκπαιδευτικής πρόνοιας σε κάθε δήμο ή κοινότητα που χρηματοδοτούσαν το εγχείρημα με πόρους από εράνους, τοπική φορολογία, χορηγίες, την εκκλησία και την προσωπική ή υλική προσφορά των κατοίκων. Όταν εξασφαλιζόταν ο χώρος ανέγερσης του διδακτηρίου και το αρχικό κεφάλαιο, ερχόταν το κράτος αρωγός της δαπάνης ανέγερσης με ποσοστό από 3/5 έως το 1/4 για τη αποπεράτωσή του. Το 1930 η κυβέρνηση Βενιζέλου σύναψε δάνειο με τη Σουηδία και ξεκίνησε μία νέα φάση στην ιστορία των σχολικών κτηρίων, γνωστή και σαν «πρόγραμμα Παπανδρέου». Έτσι από τον Αύγουστο του 1928 – 1932 κατασκευάστηκαν 3.167 σχολικά κτήρια και δαπανήθηκαν 1,5 δις δρχ. για την κατασκευή και αποπεράτωση διδακτηρίων σχεδιασμένων πάνω στην νεοελληνική αρχιτεκτονική και εναρμονισμένων με το εκάστοτε φυσικό περιβάλλον, ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της εποχής.
Η κατασκευή του Α΄ Δημοτικού Σχολείου εντάσσεται σ’ αυτή την περίοδο σε χώρο που παραχωρήθηκε με ανταλλαγή από την οικογένεια του Γιαννάκου Μπέκα, σε φυσικό ύψωμα στη θέση «Πυργάρι», σημερινή οδό Αδαμ. Κοραή και με την επιβλητική του εμφάνιση ενίσχυε τον θεσμό του σχολείου.
Κατασκευάστηκε εξαρχής ως εξατάξιο διδακτήριο «τύπου» 66 και, κατά πάσα πιθανότητα, από τον αρχιτέκτονα του Υπ. Παιδείας Π. Σούρσο σε μελέτη που εκπονήθηκε το Δεκέμβριο του 192(6).
Ήταν και εξακολουθεί να είναι το περικαλλέστερο δημόσιο κτήριο της πόλης. Είναι ένα διώροφο, πέτρινο αρχιτεκτόνημα βασισμένο στη συμμετρία και την επανάληψη του σχεδίου, με μεσημβρινό προσανατολισμό, απλόχωρες ηλιόλουστες αίθουσες και μεγάλα παράθυρα, μαρμάρινες σκάλες με χειροποίητα σκαλιστά κάγκελα και ξύλινη κουπαστή. Ήταν εφοδιασμένο με όλα τα εποπτικά μέσα για τη διδασκαλία των μαθημάτων και διέθετε ειδικό χώρο για θεατρικές παραστάσεις με υπερυψωμένη σκηνή, ενώ είχε προβλεφθεί η δυνατότητα συνένωσης αιθουσών με τεράστιες πτυσσόμενες εσωτερικές πόρτες. Είχε παροχή νερού στην αυλή και αποχωρητήρια για τους μαθητές σύμφωνα με τους υγιεινιστικούς κανόνες της εποχής του.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε από τις δυνάμεις κατοχής και οι μαθητές διασκορπίστηκαν σε διάφορα μικρά οικήματα και εκκλησίες όπως του Αγίου Αθανασίου.
Στις αίθουσές του φιλοξένησε εκατοντάδες παιδιά που εκεί έμαθαν τα πρώτα τους γράμματα και παρά τα χρόνια του εξακολουθεί να στέκεται αγέρωχο αλλά δεν λειτουργεί πια. Έχει κριθεί διατηρητέο – μνημείο με προοπτική να στεγάσει το λαογραφικό μουσείο Σπάτων.
Πηγή:
ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΑΦΑΤΗ
«Τα σχολικά κτήρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης 1821-1929»
Από τις προδιαγραφές στον προγραμματισμό
Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας
Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς
Αθήνα 1988
Β΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων
Ο πληθυσμός του χωριού αυξανόταν με γρήγορους ρυθμούς και η ανάγκη για τη δημιουργία ενός δεύτερου δημοτικού σχολείου δεν άργησε να φανεί. Ήδη από το 1929 η στοιχειώδης εκπαίδευση είναι υποχρεωτική με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο.
Ακριβής ημερομηνία για την έναρξη λειτουργίας του Β΄ Δημοτικού Σχολείου Σπάτων δεν υπάρχει. Μαρτυρίες πιστοποιούν ότι λειτούργησε λίγο πριν το 1940 και πρωτοστεγάστηκε στο παλιό σπίτι του γαιοκτήμονα Καλλιφρονά, ιδιοκτησίας Δημ. Σιδέρη και επί της ομώνυμης οδού, ως 3/θέσιο, συνδιδακτικό σχολείο.
Το 1954 παραχωρήθηκε ιδιόκτητη έκταση επί της οδού Αθηνάς, κοντά στη δεξαμενή των Σπάτων, όπου και κτίστηκε το νέο 6/τάξιο Β΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων. Λειτούργησε την περίοδο 1956 – 1957 και τα εγκαίνια έκανε ο τότε υπουργός παιδείας Κων. Καλλίας.
Ο σχεδιασμός του ανήκε στην περίοδο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής των σχολικών κτηρίων που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας μετά το 1930.
Αντιτραχωματικό Ιατρείο – Σχολείο Σπάτων
Τη δεκαετία του 1930 λειτούργησε «ειδικό» αντιτραχωματικό μονοθέσιο δημοτικό σχολείο στο ισόγειο του κοινοτικού καταστήματος Σπάτων για τα παιδιά που είχαν προσβληθεί από τράχωμα (οφθαλμική νόσος).
Α΄ Νηπιαγωγείο Σπάτων
Λειτούργησε τη σχολική χρονιά 1964 – 65 στο ισόγειο του Β΄ Δημοτικού Σχολείου Σπάτων.
Α΄ Δημοτικό Σχολείο
Το ιστορικό κτήριο του Α΄ Δημοτικού Σχολείου Σπάτων άρχισε να κτίζεται τη δεκαετία του 1920 και σύμφωνα με μαρτυρία στοίχισε πάνω από ένα εκατομμύριο δρχ. Είναι κτισμένο με πελεκητή πέτρα από την περιοχή Πέτρα Γιαλού των Σπάτων, την οποία μετέφεραν οι αδερφοί Μπέκα (Πανάγο Μπέκας, Τασ’ Μπέκας και Ανδρέας Μπέκας). Εγκαινιάστηκε κατά τη διάρκεια της θητείας στο Υπ. Παιδείας του Γεωργίου Α. Παπανδρέου (1930 – 1933) και επί κοινοτάρχη Σπάτων Δημητρίου Σπ. Σιδέρη.
Μετά το 1922 σε όλη την ελληνική ύπαιθρο άρχισε μία «σταυροφορία» κατασκευής σχολικών κτηρίων βασισμένη σε αρχιτεκτονικά σχέδια του αρμόδιου γραφείου του Υπουργείου Παιδείας. Παράλληλα ιδρύθηκαν ταμεία εκπαιδευτικής πρόνοιας σε κάθε δήμο ή κοινότητα που χρηματοδοτούσαν το εγχείρημα με πόρους από εράνους, τοπική φορολογία, χορηγίες, την εκκλησία και την προσωπική ή υλική προσφορά των κατοίκων. Όταν εξασφαλιζόταν ο χώρος ανέγερσης του διδακτηρίου και το αρχικό κεφάλαιο, ερχόταν το κράτος αρωγός της δαπάνης ανέγερσης με ποσοστό από 3/5 έως το 1/4 για τη αποπεράτωσή του. Το 1930 η κυβέρνηση Βενιζέλου σύναψε δάνειο με τη Σουηδία και ξεκίνησε μία νέα φάση στην ιστορία των σχολικών κτηρίων, γνωστή και σαν «πρόγραμμα Παπανδρέου». Έτσι από τον Αύγουστο του 1928 – 1932 κατασκευάστηκαν 3.167 σχολικά κτήρια και δαπανήθηκαν 1,5 δις δρχ. για την κατασκευή και αποπεράτωση διδακτηρίων σχεδιασμένων πάνω στην νεοελληνική αρχιτεκτονική και εναρμονισμένων με το εκάστοτε φυσικό περιβάλλον, ικανά να καλύψουν τις ανάγκες της εποχής.
Η κατασκευή του Α΄ Δημοτικού Σχολείου εντάσσεται σ’ αυτή την περίοδο σε χώρο που παραχωρήθηκε με ανταλλαγή από την οικογένεια του Γιαννάκου Μπέκα, σε φυσικό ύψωμα στη θέση «Πυργάρι», σημερινή οδό Αδαμ. Κοραή και με την επιβλητική του εμφάνιση ενίσχυε τον θεσμό του σχολείου.
Κατασκευάστηκε εξαρχής ως εξατάξιο διδακτήριο «τύπου» 66 και, κατά πάσα πιθανότητα, από τον αρχιτέκτονα του Υπ. Παιδείας Π. Σούρσο σε μελέτη που εκπονήθηκε το Δεκέμβριο του 192(6).
Ήταν και εξακολουθεί να είναι το περικαλλέστερο δημόσιο κτήριο της πόλης. Είναι ένα διώροφο, πέτρινο αρχιτεκτόνημα βασισμένο στη συμμετρία και την επανάληψη του σχεδίου, με μεσημβρινό προσανατολισμό, απλόχωρες ηλιόλουστες αίθουσες και μεγάλα παράθυρα, μαρμάρινες σκάλες με χειροποίητα σκαλιστά κάγκελα και ξύλινη κουπαστή. Ήταν εφοδιασμένο με όλα τα εποπτικά μέσα για τη διδασκαλία των μαθημάτων και διέθετε ειδικό χώρο για θεατρικές παραστάσεις με υπερυψωμένη σκηνή, ενώ είχε προβλεφθεί η δυνατότητα συνένωσης αιθουσών με τεράστιες πτυσσόμενες εσωτερικές πόρτες. Είχε παροχή νερού στην αυλή και αποχωρητήρια για τους μαθητές σύμφωνα με τους υγιεινιστικούς κανόνες της εποχής του.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής επιτάχθηκε από τις δυνάμεις κατοχής και οι μαθητές διασκορπίστηκαν σε διάφορα μικρά οικήματα και εκκλησίες όπως του Αγίου Αθανασίου.
Στις αίθουσές του φιλοξένησε εκατοντάδες παιδιά που εκεί έμαθαν τα πρώτα τους γράμματα και παρά τα χρόνια του εξακολουθεί να στέκεται αγέρωχο αλλά δεν λειτουργεί πια. Έχει κριθεί διατηρητέο – μνημείο με προοπτική να στεγάσει το λαογραφικό μουσείο Σπάτων.
Πηγή:
ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΑΦΑΤΗ
«Τα σχολικά κτήρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης 1821-1929»
Από τις προδιαγραφές στον προγραμματισμό
Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας
Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς
Αθήνα 1988
Β΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων
Ο πληθυσμός του χωριού αυξανόταν με γρήγορους ρυθμούς και η ανάγκη για τη δημιουργία ενός δεύτερου δημοτικού σχολείου δεν άργησε να φανεί. Ήδη από το 1929 η στοιχειώδης εκπαίδευση είναι υποχρεωτική με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο.
Ακριβής ημερομηνία για την έναρξη λειτουργίας του Β΄ Δημοτικού Σχολείου Σπάτων δεν υπάρχει. Μαρτυρίες πιστοποιούν ότι λειτούργησε λίγο πριν το 1940 και πρωτοστεγάστηκε στο παλιό σπίτι του γαιοκτήμονα Καλλιφρονά, ιδιοκτησίας Δημ. Σιδέρη και επί της ομώνυμης οδού, ως 3/θέσιο, συνδιδακτικό σχολείο.
Το 1954 παραχωρήθηκε ιδιόκτητη έκταση επί της οδού Αθηνάς, κοντά στη δεξαμενή των Σπάτων, όπου και κτίστηκε το νέο 6/τάξιο Β΄ Δημοτικό Σχολείο Σπάτων. Λειτούργησε την περίοδο 1956 – 1957 και τα εγκαίνια έκανε ο τότε υπουργός παιδείας Κων. Καλλίας.
Ο σχεδιασμός του ανήκε στην περίοδο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής των σχολικών κτηρίων που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας μετά το 1930.
Αντιτραχωματικό Ιατρείο – Σχολείο Σπάτων
Τη δεκαετία του 1930 λειτούργησε «ειδικό» αντιτραχωματικό μονοθέσιο δημοτικό σχολείο στο ισόγειο του κοινοτικού καταστήματος Σπάτων για τα παιδιά που είχαν προσβληθεί από τράχωμα (οφθαλμική νόσος).
Α΄ Νηπιαγωγείο Σπάτων
Λειτούργησε τη σχολική χρονιά 1964 – 65 στο ισόγειο του Β΄ Δημοτικού Σχολείου Σπάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου