Δημήτριος Καρυτσιώτης
Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη το 1741. Οι γονείς του, Ιωάννης και Κανέλλα, κατάγονταν, από την Καρύτσα της Λακεδαίμονος, αλλά είχαν μετοικήσει στην περιοχή του Άστρους. Στον Αγιάννη, κεφαλοχώρι τότε, υπάρχει το μικροτοπωνύμιο Καρύτσα, στην απέναντι πλαγιά του Καλογεροβουνιού, όπου είναι πιθανό, κατά την προφορική παράδοση, να είχε αρχικά εγκατασταθή η αγροτοποιμενική οικογένεια του Καρυτσιώτη και να έδωσαν έτσι στη νέα τους εγκατάσταση το όνομα του πατρογονικού τους χωριού.
Ανήσυχο μυαλό από τα παιδικά του χρόνια ο Δημήτριος, 15ετής ξενιτεύτηκε στη Σμύρνη, κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη. Η παράδοση λέει πως μια μέρα που βοηθούσε τον πατέρα του στο όργωμα, έτυχε να περνάει ένας συγγενής τους, πηγαίνοντας στη Σκάλα (σήμ. Παράλιο Άστρος) να μπαρκάρει για τη Σμύρνη, και πρότεινε να τον πάρει μαζί του. Τα μάτια του παιδιού άστραψαν και, χωρίς να δώση άλλη απάντηση, παράτησε το ξινιάρι και έτρεξε να πάρη τα τσαρούχια του για να φύγει. Από τη βιασύνη του και από φόβο μήπως το μετανιώσουν ο θείος ή ο πατέρας του, βρήκε το ένα μόνο τσαρούχι και έτσι έφυγε.
Στη Σμύρνη εργάστηκε σ’ έναν μεγαλέμπορο, ο οποίος εκτίμησε τόσο την εργατικότητα και ακεραιότητά του, που τον έκανε συνεταίρο του. Μάλιστα, του πρότεινε και για σύζυγο την κόρη του, αλλά ο Δημήτριος έχοντας άλλες, μεγάλες φιλοδοξίες να πραγματοποιήσει, δεν δέχτηκε, με την αιτιολογία πως ήταν ανάξιος για μια γυναίκα ανώτερης παιδείας.
Γύρω στο 1772 και σε ηλικία περίπου 30 ετών, φτάνει στην αυστριακή Τεργέστη. Η εμπειρία που είχε αποκτήσει στη Σμύρνη, αλλά και το έμφυτο ελληνικό δαιμόνιο συντέλεσαν στο να διαπρέψει, να αποκτήσει μεγάλη περιουσία, αλλά και όνομα ευηπόληπτο στην εκεί κοινωνία. Μαζί με τους άλλους Ομογενείς στην Τεργέστη ίδρυσαν την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Τεργέστης, της οποίας εκλέχτηκε και Βουλευτής. Αλλά και στη Διοίκηση της Τεργέστης πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως εκλεγμένος το 1812 Δημοτικός Σύμβουλος.
Στο πιο περίβλεπτο, μάλιστα, και αριστοκρατικό σημείο της παραλίας της Τεργέστης ανήγειρε μεγαλοπρεπέστατο μέγαρο, το Palazzo Carciotti, {Στο υπερώον του Μεγάρου αυτού είχαν για μήνες κρυφτεί οι διασωθέντες Ιερολοχίτες, και επίσης το 1798 ο Ρήγας Φεραίος, ο οποίος, κατόπιν προδοσίας συνελήφθη από τους Αυστριακούς και παρεδόθη στους Τούρκους, οι οποίοι τον στραγγάλισαν και τον πέταξαν στο Δούναβη} στο οποίο, τιμητικά για την πατρίδα του, έθεσε τη λαμπρή επιγραφή «ΑΣΤΡΟΣ». Η προ του Μεγάρου παραλιακή οδός ονομαζόταν, μέχρι την ανάκτηση της Τεργέστης από τους Ιταλούς, Via dei Greci και η παραλία Riva Cartsiotti.
Ο Δημήτριος ακολουθώντας τα κηρύγματα των Κοσμά Αιτωλού, Ρήγα Φεραίου και Αδαμάντιου Κοραή για άνοιγμα Σχολείων στην υπόδουλη Ελλάδα, και γενικά το Ευρωπαϊκό - αναγεννητικό πνεύμα της εποχής για παιδεία, αφιερώθηκε στον ιερό αυτό σκοπό διαθέτοντας όλο το απαιτούμενο χρηματικό ποσό για την ίδρυση, το 1798, μιας υποδειγματικής Ελληνικής Σχολής στη γενέτειρά του, στον Άγιο Ιωάννη Θυρέας – Κυνουρίας. Η Σχολή Καρυτσιώτη, ανώτερη και τελειότερη, με ευρωπαϊκές προδιαγραφές, και με επίλεκτους επιστήμονες εκπαιδευτικούς, έρχεται ν’ ανταποκριθή αποτελεσματικότερα στην αναβάθμιση της παιδείας του τόπου, εμψυχώνοντας και μορφώνοντας τον ελεύθερο και άξιο της προγονικής παράδοσης Έλληνα πολίτη.
Στον επαινετικό πρόλογο στο «Βιβλίον καλούμενον Ονομαστικόν Πανάγιον....» (Βενετία, Γλυκής, 1808), λέγεται για το χορηγό της έκδοσής του, τον «τιμιώτατο και χριστιανικώτατο Κύριο Δημήτριο Καρυτσιώτη: είναι υποκείμενον τοιούτον, οπού τον πλούτον, τον οποίον πολλοί σοφοί ονομάζουσι τυφλό, η ευγενία του τον εκατέστησε να βλέπει, σκορπίζοντάς τον δηλαδή, όχι απλώς όπου τύχη, αλλ’ εις χρησίμους υποθέσεις».
Σμαράγδη Ι Αρβανίτη
Ιστορικός - Αρχαιολόγος
Ο Δημήτριος Καρυτσιώτης γεννήθηκε στον Άγιο Ιωάννη το 1741. Οι γονείς του, Ιωάννης και Κανέλλα, κατάγονταν, από την Καρύτσα της Λακεδαίμονος, αλλά είχαν μετοικήσει στην περιοχή του Άστρους. Στον Αγιάννη, κεφαλοχώρι τότε, υπάρχει το μικροτοπωνύμιο Καρύτσα, στην απέναντι πλαγιά του Καλογεροβουνιού, όπου είναι πιθανό, κατά την προφορική παράδοση, να είχε αρχικά εγκατασταθή η αγροτοποιμενική οικογένεια του Καρυτσιώτη και να έδωσαν έτσι στη νέα τους εγκατάσταση το όνομα του πατρογονικού τους χωριού.
Ανήσυχο μυαλό από τα παιδικά του χρόνια ο Δημήτριος, 15ετής ξενιτεύτηκε στη Σμύρνη, κυνηγώντας μια καλύτερη τύχη. Η παράδοση λέει πως μια μέρα που βοηθούσε τον πατέρα του στο όργωμα, έτυχε να περνάει ένας συγγενής τους, πηγαίνοντας στη Σκάλα (σήμ. Παράλιο Άστρος) να μπαρκάρει για τη Σμύρνη, και πρότεινε να τον πάρει μαζί του. Τα μάτια του παιδιού άστραψαν και, χωρίς να δώση άλλη απάντηση, παράτησε το ξινιάρι και έτρεξε να πάρη τα τσαρούχια του για να φύγει. Από τη βιασύνη του και από φόβο μήπως το μετανιώσουν ο θείος ή ο πατέρας του, βρήκε το ένα μόνο τσαρούχι και έτσι έφυγε.
Στη Σμύρνη εργάστηκε σ’ έναν μεγαλέμπορο, ο οποίος εκτίμησε τόσο την εργατικότητα και ακεραιότητά του, που τον έκανε συνεταίρο του. Μάλιστα, του πρότεινε και για σύζυγο την κόρη του, αλλά ο Δημήτριος έχοντας άλλες, μεγάλες φιλοδοξίες να πραγματοποιήσει, δεν δέχτηκε, με την αιτιολογία πως ήταν ανάξιος για μια γυναίκα ανώτερης παιδείας.
Γύρω στο 1772 και σε ηλικία περίπου 30 ετών, φτάνει στην αυστριακή Τεργέστη. Η εμπειρία που είχε αποκτήσει στη Σμύρνη, αλλά και το έμφυτο ελληνικό δαιμόνιο συντέλεσαν στο να διαπρέψει, να αποκτήσει μεγάλη περιουσία, αλλά και όνομα ευηπόληπτο στην εκεί κοινωνία. Μαζί με τους άλλους Ομογενείς στην Τεργέστη ίδρυσαν την Κοινότητα Ελλήνων Ορθοδόξων Τεργέστης, της οποίας εκλέχτηκε και Βουλευτής. Αλλά και στη Διοίκηση της Τεργέστης πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως εκλεγμένος το 1812 Δημοτικός Σύμβουλος.
Στο πιο περίβλεπτο, μάλιστα, και αριστοκρατικό σημείο της παραλίας της Τεργέστης ανήγειρε μεγαλοπρεπέστατο μέγαρο, το Palazzo Carciotti, {Στο υπερώον του Μεγάρου αυτού είχαν για μήνες κρυφτεί οι διασωθέντες Ιερολοχίτες, και επίσης το 1798 ο Ρήγας Φεραίος, ο οποίος, κατόπιν προδοσίας συνελήφθη από τους Αυστριακούς και παρεδόθη στους Τούρκους, οι οποίοι τον στραγγάλισαν και τον πέταξαν στο Δούναβη} στο οποίο, τιμητικά για την πατρίδα του, έθεσε τη λαμπρή επιγραφή «ΑΣΤΡΟΣ». Η προ του Μεγάρου παραλιακή οδός ονομαζόταν, μέχρι την ανάκτηση της Τεργέστης από τους Ιταλούς, Via dei Greci και η παραλία Riva Cartsiotti.
Ο Δημήτριος ακολουθώντας τα κηρύγματα των Κοσμά Αιτωλού, Ρήγα Φεραίου και Αδαμάντιου Κοραή για άνοιγμα Σχολείων στην υπόδουλη Ελλάδα, και γενικά το Ευρωπαϊκό - αναγεννητικό πνεύμα της εποχής για παιδεία, αφιερώθηκε στον ιερό αυτό σκοπό διαθέτοντας όλο το απαιτούμενο χρηματικό ποσό για την ίδρυση, το 1798, μιας υποδειγματικής Ελληνικής Σχολής στη γενέτειρά του, στον Άγιο Ιωάννη Θυρέας – Κυνουρίας. Η Σχολή Καρυτσιώτη, ανώτερη και τελειότερη, με ευρωπαϊκές προδιαγραφές, και με επίλεκτους επιστήμονες εκπαιδευτικούς, έρχεται ν’ ανταποκριθή αποτελεσματικότερα στην αναβάθμιση της παιδείας του τόπου, εμψυχώνοντας και μορφώνοντας τον ελεύθερο και άξιο της προγονικής παράδοσης Έλληνα πολίτη.
Στον επαινετικό πρόλογο στο «Βιβλίον καλούμενον Ονομαστικόν Πανάγιον....» (Βενετία, Γλυκής, 1808), λέγεται για το χορηγό της έκδοσής του, τον «τιμιώτατο και χριστιανικώτατο Κύριο Δημήτριο Καρυτσιώτη: είναι υποκείμενον τοιούτον, οπού τον πλούτον, τον οποίον πολλοί σοφοί ονομάζουσι τυφλό, η ευγενία του τον εκατέστησε να βλέπει, σκορπίζοντάς τον δηλαδή, όχι απλώς όπου τύχη, αλλ’ εις χρησίμους υποθέσεις».
Σμαράγδη Ι Αρβανίτη
Ιστορικός - Αρχαιολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου