Ρινίσματα της μνήμης (3)

             
    Η αγωνία των γονέων 

    Το ενδιαφέρον των γονέων και η συνεχής έγνοια  για την πρόοδο των παιδιών τους αποτελεί ιδιαίτερη παράδοση στην ιστορία της πατρίδα μας. Οι γονείς, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, υποβάλλονται σε γενναίες οικονομικές- και πολλών άλλων μορφών- θυσίες για να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους το συγκριτικό πλεονέκτημα για την είσοδό τους σε μια ανώτερη πανεπιστημιακή σχολή. Το μαγικό «χαρτί», που τα τελευταία χρόνια λόγω του κάθε μορφής πληθωρισμού έχασε ένα μέρος από την αρχική του αξία. Παραμένει όμως το όνειρο κάθε πατέρα και κάθε μάνας για το παιδί τους. Συνεχίζει να αποτελεί αναγκαίο όρο για τη σταδιοδρομία ενός νέου, αλλά όχι και ικανό. Σε πολλές περιπτώσεις οι γονείς φτάνουν σε υπερβολές, αμφιβόλου όμως χρησιμότητας, για την επίτευξη αυτού του σκοπού.

  Μέσα στην υπέρ-τριαντάχρονη ενασχόλησή μου με την προετοιμασία νεαρών αγοριών και κοριτσιών γι’ αυτή τη φάση της ζωής τους, υπήρξα μάρτυς και συμμέτοχος  σε μερικές περιπτώσεις που ξέφευγαν από τις συνήθεις συμπεριφορές και μερικές τέτοιες θέλω να καταγράψω.

   Η συντριπτική πλειοψηφία τους είναι περιπτώσεις με ειλικρινές ενδιαφέρον για την πρόοδο του παιδιού τους. Αρκετοί από αυτούς έρχονται μπροστά σου, όπως πάει ένας συνηθισμένος άνθρωπος στον γιατρό με την αγωνία τι θ’ ακούσει από το στόμα σου. Άλλοι πιο ρεαλιστές είναι ψύχραιμοι και απαιτητικοί περιμένοντας τη λογική ανταπόδοση της οικονομικής θυσίας στην οποία υποβάλλονται. Τέλος κάποιοι διαπνέονται από έναν μέτριο έως υπερβολικό σκεπτικισμό για τη σκοπιμότητα μιας τέτοιας δαπάνης. Όλες αυτές οι περιπτώσεις είναι φυσιολογικές κι αναμενόμενες.

  Υπάρχουν όμως κι άλλες που ξεπερνούν την αρχική πρόθεση να βοηθήσουν το παιδί τους για τη δοκιμασία στην οποία υποβάλλεται. Μια τέτοια περίπτωση είναι τα διαλυμένα ζευγάρια που τη μεταξύ τους αντίθεση την περνούν μέσα από τη διεκδίκηση του παιδιού. Καυγάδες μπροστά στο καθηγητή  και, το χειρότερο όλων, μερικές φορές ενώ παραβρίσκεται και αυτά.

   Θέλω ν’ αναφερθώ σε μια περίπτωση που μ’ ενόχλησε πολύ κι έτσι έμεινε στη μνήμη μου παρά τα χρόνια που πέρασαν από τότε. Ο νεαρός ήταν μια χαρά παιδί, έξυπνο, επιμελές που τελικά η προσπάθειά του επιβραβεύτηκε, αφού μπήκε στη σχολή της πρώτης επιλογής του. Στην ενημέρωση γονέων που έγινε κατά τον Οκτώβριο ήρθε ο πατέρας μαζί με τον γιο του. Κρατούσε στα χέρια ένα από εκείνα τα μεγάλου σχήματος κιτάπια εσόδων-εξόδων που χρησιμοποιούν οι λογιστές. Δίπλα του αμήχανος κι αμίλητος ο γιος. Με επιθετική διάθεση με ρώτησε:

  « Κύριε καθηγητά, φαντάζομαι ότι τα λεφτά που πληρώνω δεν πάνε στο βρόντο. Αν ο μικρός δεν αποδίδει να τον σταματήσω. Δεν έχω παράδες για πέταμα!»

  « Ο γιος σας είναι καλός μαθητής, κύριε. Λογικά, εφόσον συνεχίσει με την ίδια όρεξη, θα έχουμε καλά αποτελέσματα»

  « Του το ξεκαθάρισα! Αλίμονο του διαφορετικά! Κοίταξε, δάσκαλε, τι έχω ξοδέψει γι’ αυτόν μέχρι τώρα!»

  Και μου βάζει ανοιχτό μπροστά μου το κιτάπι. Από αδράνεια και φυσική περιέργεια έριξα μια γρήγορη ματιά. Αλλά ο ίδιος φρόντισε να μου τα εξηγεί αναλυτικά. Μέσα στο βιβλίο- σε πληθώρα σελίδων- είχε καταγραμμένα τα «έξοδα» που είχε κάνει μέχρι στιγμής από τη μέρα που του ανακοίνωσε η γυναίκα του ότι είναι έγκυος στο παιδί του! Αναλυτική περιγραφή με ετήσια μερικά αθροίσματα και το μέχρι στιγμής γενικό σύνολο. Μέσα στα έξοδα συμπεριλαμβανόταν και η μηνιαία αναλογούσα σ’ αυτόν δαπάνη για τη διατροφή και το νοίκι!

   Άρχισε να με πνίγει ένα δυνατό αίσθημα αγανάκτησης κι απέχθειας. Κανονικά έπρεπε να τον πετάξω με κλωτσιές έξω από το γραφείο, αλλά υπήρχαν διάφορες αναστολές που δεν με άφησαν να πραγματοποιήσω την εσωτερική μου παρόρμηση. Μια από αυτές ήταν η παρουσία του παιδιού που αμίλητο με κοίταζε μ’ ένα παρακλητικό βλέμμα να δώσω τόπο στην οργή. Μια άλλη ήταν ότι το φροντιστήριο δεν ήταν δικό μου. Απλώς, ήμουν ένας μεσαίου μεγέθους μέτοχος από μια εικοσάδα άλλων συνεταίρων στο φροντιστήριο και σε μια ιδιωτική επιχείρηση δεν πετάς εύκολα έξω ένα πελάτη που συνεισφέρει στα έσοδα της επιχείρησης

  Όμως, μου ήταν αδύνατο να μην αντιδράσω.

  «Αυτό που κάνετε, κύριε, είναι απαράδεκτο και από ανθρώπινη και από εκπαιδευτική άποψη. Θα σας παρακαλούσα να μην το ξανακάνετε. Στην επόμενη ενημέρωση θα ήθελα να έχω απέναντί μου τη γυναίκα σας κι όχι εσάς»

  Χρειάστηκαν μέρες να ξεπεράσω την αλγεινή εντύπωση που μου προξένησε ο άνθρωπος. Σ’ αυτό βοήθησε η πυροσβεστική επίδραση του παιδιού που τις επόμενες μέρες προσπάθησε να μειώσει το πρόβλημα, συνηθισμένος από την πολύχρονη αναγκαστική συμβίωση με αυτόν τον «πατέρα» λέγοντας μου

  «Μη δίνεις τόσο σημασία, δάσκαλε! Εγώ δεν μπορώ να τον σβήσω. Είναι πατέρας μου!»

  Δεν έχω γνώση τι έγινε τελικά. Μόνο μια έμμεση πληροφορία ότι ο μικρός κέρδισε μια υποτροφία σ’ ένα Αμερικανικό Πανεπιστήμιο.

  Υπάρχει σωρεία τέτοιων περιστατικών, που η επί μέρους αναφορά τους δε θα πρόσθετε κάτι το ιδιαίτερο. Εκείνο που απομένει να σημειώσω είναι ο σημαντικός έως καθοριστικός ρόλος που παίζει ένας δάσκαλος στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του  μαθητή του. Πέφτει στα χέρια του σε μια ευαίσθητη περίοδο της ζωής του και μπορεί να επιδράσει πάνω του πολύ εύκολα θετικά αλλά το ίδιο εύκολα κι αρνητικά. Γι’ αυτό η επιλογή του ανθρώπου που θα παίξει το ρόλο του παιδαγωγού είναι ένα κρίσιμο στοιχείο σε μια κοινωνία. Ένα μόνο αρκεί να σας πω. Κάνετε μια αναγωγή στο δικό σας το παρελθόν και αξιολογήστε την επίδραση που είχαν πάνω σας οι δάσκαλοί σας. Τότε, θέλετε δεν θέλετε, θα συμφωνήσετε μαζί μου.