Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΜΙΑΝ

          
 Δε θα αποτολμήσω μια ανάλυση των πολιτικών χαρακτηριστικών της περιόδου που μελετάμε. Πρώτον, γιατί δεν έχω τη συνολική εικόνα των γεγονότων και ύστερα το τόλμημα αυτό ίσως να είναι πέρα από τις προσωπικές μου δυνατότητες.

Θα αρκεστώ λοιπόν ενσυνειδήτως στην απλή παράθεση κάποιων συμβάντων και περιστατικών από τη δική μου διαδρομή, μαζί με τα αισθήματα και τα συναισθήματα που μου κατέλειπαν.

      Μπήκα στην οργανωμένη αριστερά στην έναρξη της περιόδου που μελετάμε, χωρίς να έχω το ιδεολογικό υπόβαθρό της. Δε με έπεισε η διδασκαλία των στέρεων μαρξιστικών αρχών, που άλλωστε δεν τις γνώριζα. Παρορμητικό αίτιο ήταν αυτό που εγώ ονομάζω «σύνδρομο του Ζορό», δηλαδή συμπάθεια και συμπαράσταση στον καταδιωκόμενο, τον καταπιεσμένο, αντίδραση στον καταπιεστή και τα όργανά του. Είναι ερευνητέο αν τελικά απόκτησα αυτόν τον ιδεολογικό εξοπλισμό και μετά από αυτή τη μακρά διαδρομή.

   Ζήσαμε τη μεταεμφυλιακή ατμόσφαιρα, το κυνηγητό των ηττημένων και τη σκληρότητα των νικητών. Είναι ιστορικό δεδομένο ότι σε κλίμα εμφυλίων διενέξεων και αδελφοκτόνων σπαραγμών έρχονται και κυριαρχούν στην επιφάνεια τα βίαια στοιχεία συνδυασμένα με τα πιο μέτρια μυαλά.

   Ας ξεκινήσουμε από τα απλά.

Στα φοιτητικά μου χρόνια ήμουν συνδικαλιστής, μια λέξη που τότε δεν έφερνε μαζί της το σημερινό επαχθές φορτίο. Εκπροσωπούσα το έτος μου στη σχολή και τη σχολή στο Πανεπιστήμιο. Έλαβα μέρος σε τρία Πανσπουδαστικά Συνέδρια. Το 4^ο το 5^ο και το 6^ο Στο έτος μου κατά τις εισαγωγικές εξετάσεις μπήκαν 80 άτομα. Σε αυτούς προστέθηκαν περίπου 20 Κύπριοι και ένας απροσδιόριστος αριθμός φοιτητών που είχαν μείνει στο ίδιο έτος. Τότε υπήρχε σε αφθονία αυτό το φρούτο. Μέσα στους 120 ενεργούς φοιτητές του έτους οι διαπιστωμένοι αριστεροί μετριόνταν στα δάχτυλα του ενός χεριού και οι συμπαθούντες άντε άλλοι τόσοι.

  Αν το μοναδικό κριτήριο ήταν η πολιτική τοποθέτηση ούτε εγώ ούτε και οι κολλητοί μου- ο Νίκος Κιάος, ο Στράτος Ντάσης και τόσοι άλλοι- θα βλέπαμε εκπροσώπηση στον Αριστοτέλη, που πήγαινε ο πρώτος πλειοψηφών . Τα πράγματα είχαν κι άλλες πραγματικές και ανθρώπινες διαστάσεις. Η προσωπικότητα, ο ακτιβισμός, η αυτονόητη σύγκριση με τους αντιπάλους μας έφεραν στη πρώτη θέση.

   Πρωτοασχολήθηκα με το συνδικαλισμό στο 2^ο έτος. Την πρώτη χρονιά ήμουν ένα σχεδόν φοβισμένο επαρχιωτόπουλο γεμάτο απορίες και κόμπλεξ. Να φανταστείτε ότι ο πρόεδρος του έτους ανήκε στην ΕΚΟΦ και στο δεύτερο έτος φάνταζε ως αδιαφιλονίκητο φαβορί. Αφού και εγώ τον αποκαλούσα «Πρόεδρε», προεξοφλώντας την εκλογή του.

  Κάποιοι- όχι αθώοι- οργανωμένοι στη νεολαία πριν από μένα μ’ έπεισαν να βάλω υποψηφιότητα. Τάθελε κι ο κώλος μου. Η ματαιοδοξία είναι σύμφυτη με τον άνθρωπο. Όσοι δεν την έχουν εκδηλώσει, ίσως δε τους δόθηκε ευκαιρία. Οι εκλογές γίνονταν ανά έτος και δε διαρκούσαν πάνω από μια ώρα. Εκεί έγινε η έκπληξη. Ισοβάθμησα με τον «Πρόεδρο». Στην αρχή θεωρήθηκε ως τυχαίο γεγονός, αλλά η επαναληπτική εκλογή έδειξε ότι είχε χάσει οριστικά το παιχνίδι. Αν όμως η εκλογή μου την πρώτη φορά οφειλόταν στο γεγονός ότι πολλοί δεν ήξεραν την πολιτική μου τοποθέτηση, πως εξηγείται ότι τον επόμενο χρόνο ψηφίστηκα πάλι πανηγυρικά, παρά το γεγονός ότι τώρα αντίπαλος μου ήταν ένα γνωστό στέλεχος από τη νεολαία του κέντρου; Κάτι τέτοια κάνουν τα μυαλά σου να παίρνουν αέρα.

   Όταν ολοκληρώθηκαν οι εκλογές είδαμε- έστω και υπογείως – ότι ελέγχαμε την πλειοψηφία στο σύλλογο. Παρ’ όλα αυτά επέμεινα πρόεδρος να εκλεγεί ένας κεντρώος. Πράγματι πρόεδρος έγινε ο Νώντας Μπλατζής. Ο Κιάος και εγώ γίναμε οι εκπρόσωποι του Αριστοτέλη στη ΔΕΣΠΑ. Βρέθηκαν οι αιώνιοι καλοθελητές να μιλήσουν για προδοτική παράδοση των δυνάμεών μας στο κέντρο. Κατηγορήθηκα για δεξιά απόκλιση. Ίσως τελικά να είχαν δίκαιο.

  Ο αγώνας για το 15% δεν είχε μόνο το στοιχείο της μαζικότητας από άποψη συμμετοχής μεγάλου όγκου φοιτητών. Ήταν επίσης και η πιο αποτελεσματική προσπάθεια σύνδεσης του φοιτητικού κινήματος με τα ευρύτερα στρώματα του Ελληνικού λαού. Με τα σημερινά δεδομένα το ποσοστό 15% είναι υπερβολικό, αλλά τότε ποιος σκεφτόταν αυτή τη διάσταση;

    Ας πω για μια προσωπική μου εμπειρία. Όταν στις διακοπές των εορτών πήγα στο Βόλο ο δημοσιογράφος Αλέκος Τράκας μούδωσε χώρο στη εφημερίδα του να γράψω για το 15%. Δημοσίευσα ένα κείμενο, αλλά κυρίως μια πρόσκληση σε μαθητές της πόλης να έρθουν σε συγκεκριμένο ραντεβού στα γραφεία της εφημερίδας Δε περίμενα τίποτα ιδιαίτερο. Όμως η εξέλιξη των πραγμάτων ξεπέρασε τις προσδοκίες μου. Εκείνη την ημέρα 22 νέα παιδιά- μαθητές γυμνασίου- ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση. Μοιράσαμε δουλειές, συνεργεία δρόμων, αλλά και προσέγγιση των επωνύμων της πόλης. Επιτυχία ήταν μεγάλη και ανέλπιστη! Οι αρνήσεις μετρημένες στα δάχτυλα. Όταν επέστρεψα στην Αθήνα είχα στα χέρια μου σχεδόν 10.000 υπογραφές από την περιοχή μου. Κάπως έτσι ξεπεράστηκε το ένα εκατομμύριο υπογραφές. Τότε το φοιτητικό κίνημα είχε οξυγόνο μέσα του που ζωογονούσε όχι μόνο εμάς αλλά και ολόκληρη την κοινωνία.

   Θυμάμαι έντονα τη συζήτηση στο 6^ο Πανσπουδαστικό συνέδριο για την νομιμοποίηση του ΚΚΕ. Το θέμα  αυτό το συζητούσαμε και πριν στις παρέες μας με τον αγνό ιδεαλισμό της νιότης. Πότε θα έρθει εκείνη η ευλογημένη ημέρα που θα σηκώσουμε ελεύθερα τα λάβαρα με το σφυροδρέπανο- εικόνα  τόσο συνηθισμένη σήμερα! Πότε θα μπορέσουμε να βροντοφωνάξουμε τα συνθήματά μας! Στη συζήτηση έλαβα και εγώ μέρος. Δε θυμάμαι τίποτε από αυτά που είπα. Το μόνο που θυμάμαι είναι τα δάκρυα της συγκίνησης μου.

  Όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και το ίδιο το καθεστώς αναγνώρισε το αυτονόητο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου νάχει τη δική του κομματική επιλογή εγώ έγκαιρα και «εν πλήρει συνειδήσει» ήμουν εκτός. Το φαινόμενο, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει τραγικό, αλλά έτσι είναι η πραγματική ζωή.

   Μετά από μερικές- εκ των υστέρων βέβαια κρινόμενες-μάταιες και θνησιγενείς ενδιάμεσες προσπάθειες προσγειώθηκα ανώμαλα στη πραγματικότητα. Τα πράγματα βέβαια δε συμβαίνουν απότομα, συσσωρεύονται λίγο-λίγο μέσα σου. Οι αφορμές υπήρχαν από νωρίς, το θέμα είναι πότε εσύ ωριμάζεις μέσα σου και αρχίζεις να τις συνειδητοποιείς.

   Αυτό, για μένα, άρχισε με την απομόνωση κι αυτοσυγκέντρωση στο στρατό. Εκείνο που με κράτησε αλώβητο κι’ ανυποχώρητο στη συνεχή πίεση και βία δεν ήταν ο ιδεολογικός εξοπλισμός. Ήταν η αυθόρμητη αντίδραση στην καταπίεση, η προσωπική αξιοπρέπεια, αλλά κυρίως- πρέπει να το ομολογήσω- τι θα πουν οι φίλοι και γνωστοί.

        Τα σημεία καμπής: Η επέμβαση στη Τσεχοσλοβακία και η διάσπαση του κόμματος. Αν αρχίσεις και διολισθαίνεις στα ερωτήματα σιγά-σιγά αυτά σε κατακλύζουν.    Κύλισε πολύ νερό στ’ αυλάκι. Μέσα μου νιώθω να έχουν γίνει μεγάλες αλλαγές. Με τις κοσμογονικές αλλαγές που έχουν συμβεί θα ήταν παράξενο να με αφήσουν ανεπηρέαστο. Σήμερα πιστεύω ότι η ιδεολογία δεν είναι το κυρίαρχο στοιχείο στον άνθρωπο. Η διαδρομή μέσα στη ζωή έδειξε ότι κυρίαρχο στοιχείο είναι ο χαρακτήρας του ανθρώπου, η ανατροφή από το σπίτι του, το DΝΑ που κουβαλά από τους γονείς του. Όλα τα άλλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα.

   Στο σημείο αυτό θέλω να κάνω μια διευκρίνιση. Δε μετανιώνω για τίποτα. δε μετανιώνεις για τις ψευδαισθήσεις σου, απλώς τις διαπιστώνεις. Αντίθετα! Νιώθω κολακευμένος και περήφανος που έζησα με ανθρώπους σαν και σας. Έχω να θυμάμαι ωραία πράγματα, έχω να διηγούμαι  όμορφες στιγμές. Όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου να φύγουμε από τη ζωή θα έχουμε αφήσει τα ανεπαίσθητα ίχνη μας. Τα «βαθειά χαράγματα» τα αφήνουμε για τις θορυβώδεις επόμενες γενιές. _

 

 

   ( Διαβάστηκε στην αίθουσα των Συντακτών σε διήμερο εκδηλώσεων της ΕΜΙΑΝ)