Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2016

ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΕΙΟ ΣΧΟΛΗ
on 01 Σεπτέμβριος 2016.
Πέρασαν χρόνια. Εκεί βρίσκεται η νεότητά μας. Ξεχνιέται; Η ανάγνωση προ καιρού, όμως, ενός κειμένου στην εφημερίδα μας, μου κέντρισε τη μνήμη νοσταλγικά: «η Αναγνωστοπούλειος έκλεισε το1964».
Και πού πήγαν τα δικά μας χρόνια; Πού πήγε η περίοδος των οκτώ χρόνων που εγώ έζησα εκεί και βίωσα τον παράδεισο;
Πίσω στο χρόνο…
Η ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ ιδρύθηκε στην Κόνιτσα και λειτούργησε το 1925 με χρήματα του «εν Βοστώνη Μασαχουσέτης των Η.Π.Α. κληροδοτήματος του Αμερικανού πολίτη Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου, αποθανόντος εις Τούρνο Σεβερίνο της Ρουμανίας στις 29 Ιουνίου το 1906, ότε διήρχετο εκείθεν κατά την από τους τότε Ολυμπιακούς Αγώνας επιστροφήν του εξ Αθηνών εις Αμερικήν».
Ήταν Έλληνας, Ζαγορίσιος από το Πάπιγκο και εκεί γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου, 1837. Σπούδασε φιλολογία στην Ελλάδα και ξενιτεύτηκε στην Αμερική. Μεγαλούργησε… Διαδέχτηκε τον πεθερό του στο ίδρυμα κωφαλάλων PERKINS και τη μεγάλη περιουσία του διέθεσε στη χώρα που τον φιλοξένησε και στην αγαπημένη του πατρίδα. Οι εκτελεστές της Διαθήκης του συνέστησαν ίδρυμα, στη Βοστώνη, με την επωνυμία «Michael Anagnos Scools, Incorporated».
Η επιτροπή ανέθεσε στον έμπιστο φίλο του Μ. Αναγνωστόπουλου, Ιωάννη Παρμενίδη, Έλληνα που εμπορευόταν στη Βοστώνη, την ίδρυση Σχολείου στην ακόμη, τότε, τελούσα, υπό οθωμανική κυριαρχία Ήπειρο και κατά προτίμηση στην περιφέρεια των Ιωαννίνων.
Και μετά από τις απαραίτητες διαδικασίες ιδρύθηκε και λειτούργησε κατά το προαναφερθέν έτος, για 15 χρόνια, μέχρι την 28η Οκτωβρίου του 1940.
Στα χρόνια του πολέμου και του εμφυλίου σπαραγμού, ως το 1949, η Σχολή με το κτήμα υπέστη σχεδόν ολοκληρωτική υλική καταστροφή.
Σε αυτά τα χρόνια, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε και ως νοσοκομείο. Το σπουδαίο αυτό ίδρυμα έπαψε να λειτουργεί και να λάμπει με την αίγλη που λειτουργούσε ως τον πόλεμο.
Και, μετά από πολλές διαδικασίες, για ανοικοδόμηση και αποκατάσταση των καταστροφών κατέστη δυνατόν να λειτουργήσει το 1954.
Ο Ι. Παρμενίδης, μετά το θάνατό του, το 1936, αφήκε στην Ελλάδα πληρεξούσιους τον αείμνηστο Αλέξανδρο Α. Πάλλη πρέσβη και το Φίλιππο Δραγούμη πρ. υπ. Στρατιωτικών, αδελφό του Ίωνα Δραγούμη (υιών του Στεφάνου Δραγούμη πρωθυπουργού της Ελλάδος).
Από το 1954 η Σχολή λειτούργησε υπό την διεύθυνση δύο λαμπρών επιστημόνων Γεωπόνων, των αείμνηστων Δημητρίου Παπαδόπουλου και Νικολάου Τζιώρα ως το 1964. Τη χρονιά εκείνη απεσπάσθη από την Δ/νση του Υπουργείου Γεωργίας ο γεωπόνος Αντώνιος Μάντζιος, ο οποίος, ανέλαβε τη Δ/νση της Σχολής ένα χρόνο αργότερα. Ο δε Νικ. Τζιώρας, μετετέθη και σύντομα έγινε Διευθυντής Δ/νσης Γεωργίας στα Ιωάννινα.
Μνήμες από μια όμορφη ζωή…
Από αυτό το σημείο αρχίζει η δική μας ιστορία που έγραψε στην ψυχή μας μνήμες από μια όμορφη ζωή, σε μια μικρή πολίχνη, στα σύνορα της πατρίδας μας, σε ένα τόπο, που όπως έλεγε ο αείμνηστος πατέρας μου: «Είστε τυχεροί γιατί η κόλαση πρόλαβε και πέρασε απ’ αυτόν τον τόπο δέκα πέντε χρόνια πριν από σας. Κι εσείς παιδιά μου βρίσκεσθε στον παράδεισο».
Μετά από την ανάληψη των καθηκόντων του, ως Διευθυντή, του συζύγου μου, Αντωνίου Μάντζιου, μετακομίσαμε στην λιθόκτιστη έπαυλη που βρίσκεται πάνω από την Σχολή (στο Άνω κτήμα) και Βρεθήκαμε ανάμεσα από πεύκα, έλατα, τριανταφυλλιές, κρίνα, βελάσματα προβάτων, κτίρια, εγκαταστάσεις τυροκομικές, αμπελώνες, τυροκομείο, προβατοστάσιο, βουστάσιο, χοιροστάσιο, πτηνοτροφείο, κτίσματα για το προσωπικό και ατελείωτες καλλιέργειες.
Το κυρίως κτίριο αποτελούσε κόσμημα για την περιοχή. Κάτω ήταν τα γραφεία, αίθουσες διδασκαλίας, το μαγειρείο και το εστιατόριο. Επίσης αίθουσα ψυχαγωγίας, μαθητική βιβλιοθήκη. Εκεί λάμβαναν χώρα δραστηριότητες προγραμματισμένες και προβαλλόταν, από την Επιθεώρηση Γεωργίας κινηματογραφικές μορφωτικές προβολές. Επάνω βρισκόταν οι κοιτώνες των σπουδαστών, το δωμάτιο για την μέριμνα των ενδυμάτων, όπου εργαζόταν η οικονόμος. Ξέχωρα και αριστερά βρισκόταν ο ξενώνας.
Στον αύλειο χώρο της Σχολής ήταν μόνιμες εγκαταστάσεις ΒΑSΚΕΤ. Εκεί, στη μεγάλη έκταση γυμναζόταν οι τρόφιμοι σε τακτές ώρες γύμνασης.
Η εκπαίδευση και τα μαθήματα γινόταν στις αίθουσες διδασκαλίας, στα εργαστήρια που βρισκόταν σε ανάλογα κτίρια και στις μεγάλες εκτάσεις του κάμπου (Υπήρχαν το Άνω και το Κάτω Κτήμα).
Και όλα τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις ήταν κτισμένα σε μια άνεση χώρου ώστε η ομορφιά του περιβάλλοντος, το πράσινο της φύσης και των δέντρων δημιουργούσαν τη μαγεία χολιγουντιανού τοπίου, επιτηδευμένου σκηνικού, χωρίς βέβαια να απέχει από την ουσία της ύπαρξής του, που ήταν η σπουδή των παιδιών στην γεωργοτεχνική εκπαίδευση.
Σύμφωνα με απόφαση του υπ. Γεωργίας με τις διατάξεις Α.Ν. 1698 του 1939 το Σχολείο επεδίωκε την εξυπηρέτηση του γεωργικού πληθυσμού της χώρας και την καταπολέμηση της αστυφιλίας και της μεταναστεύσεως. Και παρείχε, στους φοιτούντες σε αυτό αγροτόπαιδες, γεωργική, βιοτεχνική και εγκυκλοπαιδική μόρφωση υπό χριστιανικό ορθόδοξο πνεύμα εις τρόπον ώστε εξερχόμενοι του Σχολείου να καταστούν παράδειγμα στους χωριανούς, γεωργούς και κτηνοτρόφους.
Άλλα δυνατά κίνητρα ήταν ακόμη δύο πλεονεκτήματα κατά τη χρονική διάρκεια που μεσουρανούσε η Σχολή.
α) Με το δίπλωμά τους, μετά το στρατό διοριζόταν ως μόνιμοι υπάλληλοι του Δημοσίου στη Γεωργική υπηρεσία, ως γεωργοτεχνίτες.
β) Σε πολλές περιπτώσεις, είχαν την εξαιρετική τύχη να παίρνουν δημόσια γη και να την καλλιεργούν ως πρότυπη για τους κατοίκους της αντίστοιχης περιοχής.
Κάτω στον κάμπο της Κόνιτσας βρισκόταν το μεγάλο αγρόκτημα της Σχολής. 885,5 στρέμματα, κτήμα, που έπρεπε να φροντίζει να επιτηρεί και να οργανώνει κάθε μέρα ο νεαρός δ/ντής. Είχε, όμως, εκπαιδευτεί ήδη στο πλάι του αείμνηστου πρώην διευθυντή του και εκείνος τον κατέστησε αντάξιό του.
Ευθύνες για την καλή λειτουργία της Σχολής ως εκπαιδευτηρίου στροβίλιζε διαρκώς το νου του, για την αναβαθμισμένη μόρφωση των νεαρών σπουδαστών, για την καλή διατροφή τους, για την υγιεινή διαβίωση. Επίσης επιτήρηση για τη σωστή λειτουργία του ιδρύματος σε σχέση με το προσωπικό, που ήταν ποικίλων ηλικιών, μορφώσεως και ειδικοτήτων.
Η Σχολή ήταν περίφημη στα χρόνια εκείνα και εγώ, η 26/χρονη οικοδέσποινα αξιώθηκα να φιλοξενώ σε γεύμα τους πληρεξουσίους του ιδρύματος Αλεξ. Πάλλη, Φίλιππο Δραγούμη και αργότερα τον Βασ. Μουσούρο και άλλους που ερχόταν από την Αθήνα για θέματα του ιδρύματος.
Θυμάμαι όταν πρωτογνώρισα τον Αλ. Πάλλη κατά συγκυρία είχα στο σχολείο διδάξει το ποίημα «Οι χήνες» που είχε γράψει ο ποιητής πατέρας του και περιλαμβανόταν στο αναγνωστικό των μαθητών μου. Του το ομολόγησα και γέλασε ευγενικά ο διπλωμάτης. Αλλά έδειξε ότι χάρηκε κιόλας.
Με ευχαρίστηση κρατούμε ακόμη στο αρχείο μας το τηλεγράφημα που μας απεστάλη από τον Αλεξ. Πάλλη και Φίλιππο Δραγούμη, δύο ημέρες μετά τη γέννηση του γιου μας που έγραφε:
«ΘΕΡΜΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ. ΕΥΧΟΜΕΘΑ ΥΓΕΙΑΝ ΑΜΦΟΤΕΡΩΝ».
Θυμούμαι τον Αντώνη να τρέχει διαρκώς. Το πρωί Διοίκηση και διεκπεραιώσεις αργότερα διδασκαλία, οπωσδήποτε επισκέψεις στο μεγάλο κτήμα με τις καλλιέργειες. Συνεργασία με το προσωπικό. Συσκέψεις. Συνεργασία με τις αρχές.
Κάθε εβδομάδα παρατηρούσα να κατεβαίνει στη Σχολή ο μακαριστός μητροπολίτης Σεβαστιανός που ερχόταν για κατήχηση στα παιδιά.
Ήταν μια Κυψέλη με διαρκή δράση που ο βόμβος των μελισσών εξέπεμπε πολυποίκιλους ήχους. Ήταν ένα τεράστιο εργαστήριο με όνειρο τη γνώση των νεαρών ελληνοπαίδων για το καλό του τόπου μας.
Από τις μπαλκονόπορτες του σπιτιού, που ήταν το παρατηρητήριό μας παρατηρούσαμε τις κινήσεις του ιδρύματος. Γιατί για την οικογένεια, ευνόητα , απαγορευόταν η παρουσία μας στη Σχολή.
Απολαμβάναμε, όμως, την εξοχή, το τεράστιο πανέμορφο σπίτι, τον κήπο με τα τριαντάφυλλα, τα πεύκα, τον κέδρο, τα κρίνα και τον κόσμο που ερχόταν στις ιδιωτικές βεγγέρες μας.
Τα καλοκαίρια, όταν το εκπαιδευτήριο άδειαζε από τους σπουδαστές, τότε ερχόταν φοιτήτριες σε ομάδες και διέμεναν εκεί, κάνοντας τις διακοπές τους με προγραμματισμένα ωράρια δράσης και ψυχαγωγίας.
Άλλοτε πάλι ερχόταν τμήματα νεαρών κοριτσιών και παρακολουθούσαν μαθήματα οικιακής οικονομίας κ.λ.π.
Ο τόπος δεν ησύχαζε. Ο «βόμβος» συνεχιζόταν χειμώνα – καλοκαίρι και η ευθύνη δεδομάνα, έπεφτε στον πρώτο τη τάξει.
Αλλαγή πορείας…
Αλλά καθώς «τα πάντα ‘ρει» έτσι και τώρα η πορεία πήρε τη δική της στροφή...
Οι πτυχιούχοι πλήθυναν και τα διπλώματα αδυνάτιζαν.
Και η Σχολή άρχισε να μην έχει ζήτηση. Τα παιδιά στράφηκαν σε άλλα επαγγέλματα. Η Αναγνωστοπούλειος είχε ολοκληρώσει τον προορισμό της…
Το Φθινόπωρο του 1972 οι εγγραφές ήταν τόσο λίγες που δεν δικαιολογούσαν τη λειτουργία του ιδρύματος. Η περίφημη Σχολή έπαιρνε νέα πορεία.
Συνεχίστηκαν τα προγράμματα για την εκπαίδευση των αγροτών, οι εκπαιδεύσεις των αγροτονεανίδων, τα αγροτικά σεμινάρια. Όλα αυτά όμως είχαν απαιτήσεις διαφορετικές. Η οικιακή οικονομία ή τα προγράμματα κοπτικής και ραπτικής των νεανίδων δεν απαιτούσαν την παρουσία γεωπόνου.
Στις 17 Ιανουαρίου, ημέρα της γιορτής του ο Αντώνιος Μάντζιος έλαβε το έγγραφο της επανατοποθέτησης στη Δ/νση Γεωργίας. Ο ίδιος πρότεινε τότε, για να συνεχίσει το ίδρυμα την ομαλή του λειτουργία, να ανατεθεί ξανά η διαχείριση στον μέχρι τότε διαχειριστή, αείμνηστο Ιωάννη Γουσγούνη.
Η πρόταση έγινε δεκτή. Ο Ι .Γουσγούνης ευχαριστημένος συνέχισε το έργο του.
Εκείνη η ονομαστική εορτή ήταν γεμάτη δάκρυα, αποχαιρετισμούς, αγκαλιές.
Κε Διευθυντά θα μας λείψετε…
* * *
Στις 17-8-2016 επισκεφθήκαμε την Κόνιτσα. Χωρίς τα παιδιά. Εκείνα έχουν φτερουγήσει προ πολλού για τη ζωή. Δεν υπήρχαν στο πίσω κάθισμα καλαθάκια και port bebe. Ούτε μπιμπρερόν, μπαλίτσες και κουκλάκια. Εκεί είχαμε εναποθέσει τις μνήμες μας για όσα όμορφα περάσαμε στη νεανική Ζωή μας.
Φτάσαμε. Η ομορφιά δεν άλλαξε. Κοιτάξαμε τον πανύψηλο κέδρο και τη δενδροστοιχία με τα κυπαρίσσια.
Στο βάθος δεξιά το μνημείο του ευεργέτη Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου.
Κάτω η Σχολή, επιβλητική, αθάνατη. Στην είσοδο της Σχολής δεξιά βρίσκεται η προτομή του. Στη βάση της γράφει:
MICHAEL ANAGNOS
«TO ONOMA TOY ANHKEI
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η ΦΗΜΗ ΤΟΥ ΑΝΗΚΕΙ
ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ
ΑΛΛΑ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ»
GUILD
ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
ΜΑΣΣΑΧΟΥΣΕΤΗΣ Η.Π.Α.
Ανηφορίσαμε προς τη έπαυλη. Ο κήπος, το πράσινο στη φύση, τα πεύκα, τα αμέτρητα πουλιά που μονίμως μπαινόβγαιναν στον κέδρο και η μεγάλη βεράντα, φιλόξενα μας θύμησαν τα παιγνίδια των παιδιών και τον Μακ που φύλαγε ακοίμητος, ξαπλωμένος ,καλύπτοντας όλη την είσοδο απαγορευτικά. Θυμήθηκα τον Αντώνη πώς ανηφόριζε ανάμεσα από το δρομάκι του αμπελιού. Βιαστικός πάντα. Πάντα κάτι έπρεπε να προωθήσει, να φροντίσει…
Ένα μεγάλο jeep ήρθε και σταμάτησε επιβλητικά στον κήπο:
- Θέλετε κάτι εδώ; Μας ρώτησε ευγενικά ο οδηγός.
- Κύριε, αν είχατε έρθει εσείς εδώ πριν από σαράντα χρόνια,
Θα έβγαινα εγώ στην πόρτα και θα σας έκανα αυτή την ερώτηση, του απάντησα.
Μήπως είστε ο κ. Μάντζιος; ρώτησε κοιτάζοντας τον άνδρα μου.
Και ο κ. Νίκος Στράτος, νυν λογιστής και υπεύθυνος για το ίδρυμα της Αναγνωστοπουλείου Σχολής, μας επεφύλαξε στη συνέχεια τις επιδαψιλεύσεις που μας άρμοζαν, για την ιστορία μας, σε αυτόν τον αγαπημένο τόπο.
<a href="http://bs.serving-sys.com/BurstingPipe/adServer.bs…" target="_blank"><img src="http://bs.serving-sys.com/BurstingPipe/adServer.bs…" border=0 width=300 height=250></a>
Ιόνια Οδός Μάιος 2016

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου