Σάββατο 23 Μαΐου 2015

Αρρεναγωγείο της Αρτάκης Κυζίκου

To ιστορικό διδακτήριο, που κατασκευάστηκε τ ο1911, σε σχέδια του Πάτροκλου Καμπανάκη, λειτούργησε σαν σχολείο μέχρι το 2009 και είναι μικρογραφία του Πανεπιστημίου Αθηνών
ΕΝΑ Ελληνικό ιστορικό κτήριο, το Αρρεναγωγείο της Αρτάκης Κυζίκου στη σημερινή Τουρκία, αποφάσισαν οι τοπικές αρχές να το μετατρέψουν σε Κέντρο Ισλαμικών Σπουδών, σύμφωνα με εκτενή πρόσφατα δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου. Επίσημη αντίδραση ή σχόλιο από Ελληνικής πλευράς δεν έχει υπάρξει ακόμη, όμως δύο Αρτακηνοί που ασχολούνται με θέματα ιστορίας και πολιτισμού του τόπου τους και πρόσφατα εξέδωσαν το βιβλίο Αρτάκη – Σύντομη Ιστορία, ο Πέτρος Ποδάρας και ο Ιωάννης Ρίζος, πήραν δυναμική πρωτοβουλία: Έστειλαν επιστολή στον Δήμαρχο της πόλεως της Αρτάκης Κυζίκου με την οποία του εξηγούν τον συμβολισμό και τη σημασία που έχει για τους Έλληνες το συγκεκριμένο θαυμάσιο κτήριο.
Το Αρρεναγωγείο της Αρτάκης στη Μικρά Ασία, το 1920
Η επιστολή
Μεγάλο μέρος της επιστολής αυτής δημοσιεύει σήμερα το «Π.Β.», λόγω της σημασίας της:
«Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε,
Με αφορμή τις τελευταίες ειδήσεις στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης τις οποίες παρακολουθούμε με μεγάλο ενδιαφέρον σχετικά με το ιστορικό κτήριο της πόλεως της Αρτάκης, το οποίον έως πρότινος εχρησιμοποιείτο σαν σχολείο (Atatürk Primary School) και το οποίον σύντομα πρόκειται να λειτουργήσει ως θρησκευτική σχολή (imam-hatip high school), θέλουμε να θέσουμε υπ’ όψιν σας κάποια ιστορικά στοιχεία σχετικά με το εν λόγω κτήριο, στοιχεία τα οποία υπάρχουν και στο βιβλίο μας:
»Στις αρχές του 20ού αιώνα ζούσαν στην Αρτάκη Κυζίκου 10.000 κάτοικοι ελληνικής και 2.500 τουρκικής καταγωγής. Η Ελληνική Κοινότητα συντηρούσε δημοτικό σχολείο για τα αγόρια, δημοτικό σχολείο για το κορίτσια και νηπιαγωγείο, με συνολικά 700 διδασκομένους.
»Καθώς ο Ελληνικός πληθυσμός της πόλης αύξανε και μαζί του και οι εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών, η Ελληνική Κοινότητα της Αρτάκης αποφάσισε να ανεγείρει νέο, μεγαλύτερο απ’ αυτό που ήδη υπήρχε, σχολικό κτήριο με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως Γυμνάσιο – Αρρεναγωγείο.
Τα σχέδια του Πάτρ. Καμπανάκη
»Τα σχέδια του κτιρίου εκπονήθηκαν από τον βραβευμένο σε διεθνείς διαγωνισμούς αρχιτέκτονα Πάτροκλο Καμπανάκη, ο οποίος υπήρξε ένας από τους κύριους εκφραστές του αρχιτεκτονικού ρεύματος του εκδυτικισμού της Κωνσταντινούπολης. »Το κτήριο θεμελιώθηκε το 1908 στην περιοχή «Κανάβα» και εγκαινιάστηκε στις 8 Νοεμβρίου 1911 από τον Μητροπολίτη Κυζίκου Γρηγόριο Ζερβουδάκη, κατοπινό Οικουμενικό Πατριάρχη (Γρηγόριο Ζ΄).
»Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι το κτήριο είναι μικρογραφία του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η οικοδομή στοίχισε περί τις 7.000 χρυσές λίρες Τουρκίας και για το σκοπό αυτό όλοι οι ελληνικής καταγωγής Αρτακηνοί συνέβαλαν με χρηματικές εισφορές και προσωπική εργασία.
»Από το 1911 έως το 1922, οπότε και οι Έλληνες κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες πατρογονικές εστίες τους, το κτήριο χρησιμοποιήθηκε ως Αρρεναγωγείο και εκεί δίδαξαν λαμπροί δάσκαλοι και ευτύχησαν να μορφωθούν χιλιάδες ελληνοπαίδων, μεταξύ των οποίων και οι παππούδες μας.
»Όμως και τα τελευταία 90 χρόνια, όπως ασφαλώς γνωρίζετε, το κτήριο χρησιμοποιήθηκε από το τουρκικό κράτος ως σχολείο.
»Κύριε Δήμαρχε,
»Έχουμε την βεβαιότητα ότι αντιλαμβάνεστε το συμβολισμό και τη σημασία που έχει και για εμάς το συγκεκριμένο ιστορικό κτήριο της Αρτάκης, το οποίον αποτελεί, από όσο γνωρίζουμε, το μόνο δημόσιο κτήριο που έχει διατηρηθεί στο χρόνο από την εποχή προ του 1922.
»Θέλουμε δε να σας διαβεβαιώσουμε για την ευαισθησία με την οποία παρακολουθούμε τις προσπάθειες των τοπικών αρχών για διατήρηση, την ανακαίνιση και αξιοποίησή του για τη νεολαία του τόπου σας.
Ευαισθησία
»Είμαστε σίγουροι ότι όλοι οι κάτοικοι της πόλης σας και εσείς προσωπικά έχετε ακόμη μεγαλύτερη ευαισθησία στο θέμα της διατήρησης του ιστορικού και μουσειακού χαρακτήρα του κτιρίου και της διασφάλισης της προσβασιμότητας και της επισκεψιμότητάς του.
»Γνωρίζουμε άλλωστε τις αποτελεσματικές και συστηματικές δράσεις του Δήμου σας σε θέματα Ιστορίας και Πολιτισμού, όπως για παράδειγμα την πρόσφατη ανάδειξη του αρχαιολογικού τόπου της Νήσου Κεράς (Zeytinliada).
»Τέτοιες ενέργειες, που αναδεικνύουν και προβάλλουν ιστορικά κτίρια και χώρους της Αρτάκης, συμβάλλουν μεταξύ άλλων και στην αύξηση του ρεύματος επισκεπτών από την Ελλάδα, την ενδυνάμωση του οποίου θεωρούμε ότι ενισχύει και το βιβλίο μας με τις εκτενείς αναφορές στην ιστορία διαφόρων τόπων, τους οποίους ο σημερινός επισκέπτης μπορεί ακόμα να δει και να αναγνωρίσει.
»Παραμένουμε στην διάθεσή σας για οποιαδήποτε συνδρομή θα μπορούσαμε κατά την κρίση σας να παράσχουμε στην κατεύθυνση αυτή.
Με τιμή,
ΠΕΤΡΟΣ ΠΟΔΑΡΑΣκαι ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΙΖΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου