1.Πρόλογος (Από αδημοσίευτο βιβλίο)
Το είδος αυτών των κειμένων έχει
από τη γέννηση του πρόβλημα αξιοπιστίας. Αναφέρομαι στις αυτοβιογραφίες, όπου
κάποιος αποφασίζει να περιγράψει τα συμβάντα στη διάρκεια του βίου του. Ας
εξετάσουμε την περίπτωση που ο συγγραφέας- αφηγητής είναι έντιμος και
ειλικρινής με τον εαυτό του και τους αυριανούς αναγνώστες του. Πολλές φορές
χωρίς και να το επιδιώκει, έως ασυνείδητα θα έλεγα, υπερτονίζει την επίδραση
του στο συμβάν, τοποθετεί τον εαυτό του σε πρωταγωνιστική θέση, ενώ αντίθετα
απαλύνει το ενδεχόμενο λάθος, αποσιωπά πιθανές ντροπιαστικές συμπεριφορές και
υποτιμά τις αρνητικές επιρροές των πράξεων του σε τρίτους.
Δεν ομιλώ για τις υστερόβουλες εκείνες
περιπτώσεις όπου κάποιοι στήνουν ψεύτικα σκηνικά και διηγούνται παραμυθένιες
ιστορίες. Με βάση δε αυτήν την απατηλή εικόνα ζητούν αντίστοιχη θέση στο
κοινωνικά τους περίγυρο, τιμές κι αμοιβές πράξεων που δεν τις αξίζουν. Έτσι τα
αυτοβιογραφικά κείμενα από τη φύση τους μεταφέρουν -αντικειμενικά -το έρμα της αμφιβολίας, ένα
φορτίο υποκειμενικότητας που σε κάνει να είσαι διστακτικός, να έχεις ένα
κράτημα, ακόμα και στις περιπτώσεις, που μια τέτοια στάση αδικεί το συγγραφέα.
Υπάρχουν ευτυχώς ενισχυτικά αξιοπιστίας πειστήρια που σταθεροποιούν τους
ισχυρισμούς του. Είναι οι μαρτυρίες τρίτων, είναι οι καταγραφές των γεγονότων
από τις εφημερίδες της εποχής, είναι πιθανές φωτογραφίες κι ό,τι άλλο μπορεί να έπαιξε άμεσο ή έμμεσο
ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων.
Από πολύ νωρίς σε μια ντροπαλή
γωνιά του μυαλού μου κρυβόταν μια τέτοια -για μένα- ευγενική φιλοδοξία, όπως
και να κρατώ ημερολόγιο με τα καθημερινά συμβάντα και τις σκέψεις που περνούσαν
κάθε μέρα απ’ το μυαλό μου. Οι συνθήκες της
ζωής αφετηριακά καθόρισαν το
είδος και το εύρος των ασχολιών μου. Δεν ξεκίνησα από το μηδέν, αλλά από
αρνητική θέση. Οι οικογενειακές
υποχρεώσεις, που δημιούργησα κι η έγνοια
μου, η γυναίκα και η κόρη μου να έχουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής, δε μου
άφησαν τέτοια περιθώρια. Έτσι το σχέδιο έμεινε μόνο σα σκέψη μέσα στο μυαλό
Τα πράγματα άλλαξαν όταν -με
συμπληρωμένα τα εξήντα πέντε χρόνια- αποφάσισα να φύγω από το μόνιμο επάγγελμα
του δάσκαλου σε φροντιστήριο και να γίνω συνταξιούχος. Την απόφαση αυτή τη
συνδύασα και με μια δεύτερη. Να βγάλω από το μυαλό μου -κατά το δυνατόν – όλους
τους αριθμούς, νόμους ασκήσεις, που μέχρι τότε κυρίως το γέμιζαν και θα φέρω στην επιφάνεια το παλαιό σχέδιο
μου. Έτσι απέρριψα δελεαστικές προτάσεις ελαφράς και μερικής απασχόλησης και
αποφάσισα να σφραγίσω οριστικά το κεφάλαιο της διδασκαλίας. Όλα τα προηγούμενα
χρόνια προετοίμαζα τα μαθήματα των επόμενων ημέρων, έφτιαχνα ασκήσεις, που θα
προκαλέσουν το ενδιαφέρον των μαθητών μου και σε συνεργασία με συναδέλφους στον
ίδιο εργασιακό χώρο συμμετείχα στην έκδοση βιβλίων φυσικής χρήσιμων στην
εργασία μας.
Η πρώτη αυτοβιογραφική μου απόπειρα
έγινε μεταξύ των ετών 2006-2009 και είναι το βιβλίο που κυκλοφόρησε στις αρχές
του 2010 με τον τίτλο «Κι όμως ήταν όμορφα». Όλα τα κείμενα, 55 στον αριθμό,
γράφτηκαν σε αυτό το χρονικό διάστημα, εκτός από δύο. Αυτά είχαν γραφτεί σε
παλαιότερες ευκαιρίες και είναι τα
εξής: Πρώτο «Το μαλακό υπογάστριο», που
γράφτηκε στις αρχές του 1973,όταν ακόμα βρισκόμουν στις φυλακές Κορυδαλλού και
είχε από καιρό αρχίσει η εσωτερική
βαθμιαία απογύμνωση από τις αρχικές ιδεολογικές, φιλοσοφικές και πολιτικές
βεβαιότητες που με είχαν τα προηγούμενα
χρόνια περικυκλώσει. Το δεύτερο είναι με τον τίτλο «Πενιχρή σοδιά» και
γράφτηκε το 1978 στην Αθήνα μετά το εξουθενωτικό σοκ που υπέστην όταν έκανα το
μεγάλο λάθος της ζωής μου, να εκτεθώ υποψήφιος βουλευτής στην ιδιαίτερη πατρίδα
μου Μαγνησία στις εκλογές του 1977. Είναι ώρα να κάνω εδώ μια εξομολόγηση προς
όλους, αφού κοντινοί μου άνθρωποι ήδη το ξέρουν και πολλοί περισσότεροι το
υποπτεύονται. Στη σύντομη –ατέλειωτη για μένα- περίοδο της «προεκλογικής
εκστρατείας» έπαθα ψυχολογική και σωματική κατάρρευση. Μια αφάνταστη πίκρα και
θλίψη με κατάντησε ράκος, αποδεικνύοντας πόσο στενά συνδέονται σώμα και ψυχική
διάθεση. Με τίποτα δεν πίστευα ο αφελής ότι υπάρχουν στον αριστερό χώρο
άνθρωποι, που ενσυνειδήτως θα αρχίσουν έναν ύπουλο πόλεμο λάσπης, διαδίδοντας
αριστερά και δεξιά