1. Το ζωοφόρο κύμα του ευεργετισμού
   Στον πρώτο αιώνα της ζωής του ελεύθερου Ελληνικού κράτους, φτωχό από τη γέννησή του, χρεωμένο με αμαρτίες και τεράστια προβλήματα αδυνατεί να ανταποκριθεί στα βασικά του καθήκοντα. Στα πρώτα εδάφη που απελευθερώνονται υπάρχει παντελής έλλειψη υποδομών, αλλά και των αναγκαίων κονδυλίων για τη δημιουργία τους. Στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου και της Ευρώπης υπάρχουν πολυάριθμες κοινότητες Ελλήνων, που με την ισχυρή προσωπικότητα και εργασί...α κυρίως στον εμπορικό τομέα, έγιναν πλούσιοι παράγοντες της περιοχής. Κάποιοι με αυτή τη δραστηριότητα συγκέντρωσαν άφθονο πλούτο. Νιώθουν δυνατό το δεσμό με τη χώρα προέλευσης των ιδίων ή των γονέων τους. Και όντες εν ζωή ή καταλείποντας την επιθυμία τους σε διαθήκη αφήνουν σημαντικά ποσά στην κεντρική διοίκηση ή άλλους φορείς με συγκεκριμένες εντολές για την αξιοποίησή τους. Θα πρέπει να τονιστεί ότι για την ενεργοποίηση τέτοιων και τόσων προσφορών εργάστηκε πληθώρα ανθρώπων μέσα κι έξω από τη χώρα, ανθρώπων με όραμα κι όνειρα, που τους έλειπαν τα υλικά μέσα για την πραγματοποίησή τους.
   Σε κάθε κομμάτι της σημερινής επικράτειας, σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας ή ανάγκης, για κάποιον που ψάχνει, θα βρει άφθονα τέτοια παραδείγματα, που αρκετά ζουν και προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και σήμερα. Αυτό για άνθρωπο που ενδιαφέρεται και αναζητά την αλήθεια. Αυτό το λέω γιατί αργότερα η παρέμβαση του κράτους, η γραφειοκρατία του και η αμβλυμμένη συνείδηση ενίων λειτουργών της δημιούργησαν δυσάρεστες καταστάσεις. Σε πολλές περιπτώσεις δε σεβάστηκαν τις επιθυμίες των δωρητών ή προσεταιρίστηκαν για ίδιο όφελος την προσφορά τους. Αυτή είναι η μία πλευρά που φρέναρε αυτό το ευλογημένο ρεύμα. Ο δεύτερος λόγος του περιορισμού του ήταν η αντίληψη των κρατιστών ότι όλα αυτά είναι χρέος του κράτους να τα κάνει και δε χρειάζεται να παρεμβαίνει η «ιδιωτική πρωτοβουλία». Υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του κρατικού προϋπολογισμού και κάποιες φορές αυτή η αντίληψη είχε και ιδεολογικές αφετηρίες.
   Η συρρίκνωση των Ελληνικών κοινοτήτων στα ιστορικά κέντρα της Κωνσταντινούπολης και γενικότερα της Ιωνίας, της Βιέννης, Τεργέστης, Οδησσού και κυρίως των πόλεων της Αιγύπτου περιόρισε αυτή τη δυνατότητα. Όμως οι ανάγκες συνέχισαν να υπάρχουν, όπως και άνθρωποι με πλούτο κι αγάπη για τον τόπο. Λόγω της τραυματισμένης εμπιστοσύνης στην ικανότητα της κρατικής μηχανής να διαχειριστεί με ωφέλιμο τρόπο χρήματα και καταστάσεις, ανέπτυξαν μια νέα μορφή ευεργετισμού. Εγκατέστησαν αυτοδιαχειριζόμενα ιδρύματα με αυστηρούς εσωτερικούς κανονισμούς λειτουργίας και προίκισαν αυτά με τα απαραίτητα περουσιακά στοιχεία για τη λειτουργία και το έργο τους. Εύκολα θα μπορούσε κάποιος να απαριθμήσει δεκάδες τέτοια παραδείγματα.
   Ο ρόλος του κράτους τώρα είναι να εξασφαλίσει σε αυτά όχι υλικά πλεονεκτήματα. Περισσότερο χρειάζεται διευκολήνσεις, να μην παρεμβαίνει, ασκώντας ασφυκτική εξουσία στην πορεία τους. Τις άλλες πλευρές του θέματος θα τις αναπτύξω σε άλλη ευκαιρία…..