Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2015

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ME ΠΑΛΙΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ : Εμπειρίες από την παλιά δύσκολη εκπαιδευτική ζωή
Η κα Χρυσούλα Λουκάκη – Ζερβουδάκη 18 χρονών ήταν δασκάλα.Για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν τα παλιά χρόνια στα Δημοτικά Σχολεία, αναφέρθηκαν αρκετοί δάσκαλοι και δασκάλες που δίδαξαν σε μονοθέσια, διθέσια και πολυθέσια Δημοτικά Σχολεία για πολλά χρόνια, συμπληρώνοντας τον κύκλο των διδασκαλικών υποχρεώσεων τους με επιτυχία. Μεταξύ αυτών, η κα Χρυσούλα Λουκάκη – Ζερβουδάκη που διορίστηκε δασκάλα πριν από την κατοχή σε ηλικία 18 ετών, η κα Ναυσικά Πολάκη – Περιβολάκη που αποφοίτησε από τη Ράλλειο Ακαδημία το 1953 και ο κ. Εμμανουήλ Νικολακάκης, ο οποίος είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Πολιτικών Συνταξιούχων Νομού Χανίων. Συμπλέοντας στο ίδιο μήκος κύματος οι δηλώσεις τους, επεσήμαναν με έμφαση ότι: “Η σωστή λειτουργία ενός κράτους εξαρτάται από την ευαισθησία που δείχνουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, κυρίως στην παιδεία και στη δικαιοσύνη”.
Με βουρκωμένα τα μάτια από τη συγκίνηση, ενθυμούμενη το παρελθόν σαν να το ζούσε, άρχισε την αφήγηση η κα Χρυσούλα Λουκάκη – Ζερβουδάκη, γεννημένη στη Σπηλιά Κισάμου, ως εξής: “ Ήθελα να σπουδάσω για να γίνω γιατρός. Καλή μαθήτρια ήμουνα πλην, όμως, η φτώχεια που κυριαρχούσε εκείνα τα χρόνια δεν επέτρεπε στις περισσότερες οικογένειες να έδιναν αυτή τη δυνατότητα στα παιδιά τους. Όμως, δοξάζω τον Θεό που κατάφερα να γίνω δασκάλα. Ήμουν η πιο μικρή σε ηλικία, μόλις 18 ετών, που δίδασκε σε όλη την Ελλάδα. Εκείνα τα χρόνια μπορούσαμε μετά την Δ΄ τάξη του Γυμνασίου να σπουδάζουμε σε Ανώτερα Ιδρύματα για να βγούμε δασκάλες. Ήθελα να πάω στο Αρσάκειο γιατί υπήρχε η φήμη ότι από εκεί αποφοιτούσαν οι καλύτερες δασκάλες και διοριζόταν αμέσως. Ένας νόμος που ίσχυε για τα παιδιά που προέρχονται από άλλες χώρες με βοήθησε να εγγραφώ έχοντας αποφοιτήσει από την Γ΄ Γυμνασίου αντί για τη Δ΄ , που ίσχυε για τα άλλα παιδιά της υπόλοιπης Ελλάδας. Η Κρήτη ενώθηκε με την Ελλάδα το 1913 οπότε για όλα τα παιδιά, όπως εμένα, η νομοθεσία υπήρξε προνομιακή. Τη συγκεκριμένη, βέβαια, ελάχιστοι θα τη θυμούνται από τους μεγάλους, αφού οι πιο πολλοί δάσκαλοι ακόμα και στο Αρσάκειο την αγνοούσαν. Εντελώς συμπτωματικά την πληροφορηθήκαμε τότε και πρόλαβα να δώσω εξετάσεις την τελευταία στιγμή, την ώρα που ετοιμαζόταν να μπουν στις αίθουσες τα παιδιά. «Είσαι διαβασμένη» – με ρωτά ο διευθυντής – «για να σε βάλω στην τάξη να γράψεις;» «Και στα μαθηματικά είμαι καλή και στην έκθεση», απάντησα. Συμμετείχα, λοιπόν, στις εξετάσεις καταφέρνοντας να βαθμολογηθώ και στα δύο μαθήματα με άριστα. Όταν αποφοίτησα διορίστηκα αμέσως δασκάλα στο νεοϊδρυθέν Δημοτικό Σχολείο του Πατελαρίου της επαρχίας Κυδωνίας Χανίων. Είχα γύρω στα 25 παιδιά σε όλες τις τάξεις και ορισμένα από αυτά, όπως μια μαθήτρια που θυμάμαι στη Β΄ τάξη, ήταν 12 χρονών. Μέχρι και την προηγούμενη χρονιά, οι μαθητές του συγκεκριμένου χωριού πήγαιναν με τα πόδια τους στο σχολείο των Βρυσών, διανύοντας αρκετά χιλιόμετρα, περνώντας μάλιστα μέσα από έναν ποταμό με πολλούς κινδύνους. Ένας λόγος ήταν αυτός, που πολλοί γονείς δεν άφηναν τα παιδιά τους να πάνε στο σχολείο, ενώ ένας άλλος ήταν όταν απορρίπτονταν ορισμένοι μαθητές και δεύτερη χρονιά να μην ξαναπήγαιναν σχολείο. Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες που διδάξανε στα μονοθέσια και στα διθέσια σχολεία δυσκολεύτηκαν αλλά έδιναν την ψυχή τους και τα κατάφερναν. Στο σημείο αυτό, πρέπει να τονίσω ότι τα μαθήματα εκείνων των χρόνων ήταν πολύ λιγότερα από αυτά που κάνουν σήμερα τα παιδιά. Το πολιτικό σύστημα τότε ήθελε το κάθε χωριό, σχεδόν, να έχει το δικό του σχολείο. Για τις ανάγκες εκείνων των χρόνων τα καταφέρνανε όλοι οι δάσκαλοι. Σήμερα, το βλέπω δύσκολο και δεν είναι σωστό να παραμένουν σε κάποια χωριά ελάχιστοι μαθητές μ’ έναν δάσκαλο. Αν για ιδιαίτερους λόγους παραμείνουν ορισμένα τέτοια σχολεία πρέπει να λειτουργήσουν με περισσότερους δασκάλους, όχι πάντως μ’ έναν, όπως παλιά και ας είναι λίγοι οι μαθητές. Οι αναδιαρθρώσεις πρέπει να γίνονται αλλά όχι για εξοικονόμηση χρημάτων, μα για το καλό της Παιδείας και πάντα με τη θέληση του συνόλου της κοινωνίας. Με αντιδράσεις και αναταραχές δεν κτίζουμε αλλά γκρεμίζουμε…”.
ΣΤΑ ΕΝΝΙΑ ΧΩΡΙΑ ΚΙΣΑΜΟΥ
Η κα Ναυσικά Πολάκη – Περιβολάκη (πάνω) και το Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Αθανασίου στα Εννιά χωριά, που δίδαξε για πολλά χρόνια μαζί με τον δάσκαλο κ. Νίκο Λιονή. Εξ ίσου σημαντική και η εξιστόρηση που καταγράψαμε από την άλλη έμπειρη, παλιά δασκάλα, την κα Ναυσικά Πολάκη- Περιβολάκη από το Κεφάλι Κισάμου, η οποία, τόνισε: “Αποφοίτησα από τη Ράλλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και διορίσθηκα αρχικά σε μονοθέσια σχολεία στα Περβόλια και στη Λίμνη των Εννιά Χωριών, ως αναπληρώτρια. Ο μακαρίτης ο άνδρας μου, Βασίλειος Περιβολάκης,
δάσκαλος κι αυτός, δίδαξε 20 χρόνια στα Πλοκαμιανά των Εννιά Χωριών και υπήρξε πρωτεργάτης στο κτίσιμο του μονοθεσίου Δημοτικού Σχολείου, ενώ για κάμποσα χρόνια δίδασκε μέσα στην κεντρική εκκλησία, τον Άγιο Αντώνιο του χωριού. Από την όλη διδασκαλική μου πορεία, υπηρέτησα 15 χρόνια στο διθέσιο Σχολείο του Αγίου Αθανασίου, που εξυπηρετούσε τα γύρω χωριά, Αερινό, Θεοδωριανά, Κεφάλι, Παπαδιανά και Κούνενι. Στα διθέσια σχολεία, ο ένας δάσκαλος δίδασκε την Α΄, τη Γ ΄ και τη Δ΄, ενώ ο άλλος δίδασκε τη Β΄ , την Ε΄ και την ΣΤ΄. Εκείνα τα χρόνια στα χωριά λειτουργούσαμε όλη την ημέρα και το μεσημέρι, για πολλά χρόνια, είχαμε συσσίτιο. Διδάσκαμε πολλές ώρες για να καταφέρουμε να βγάλουμε την ύλη. Σήμερα, επειδή έχουν αλλάξει τα συστήματα,
είναι δύσκολο να λειτουργούν σχολεία με έναν δάσκαλο. Τα μαθήματα σήμερα είναι πολύ περισσότερα από τότε και ορισμένα όπως οι υπολογιστές και οι ξένες γλώσσες, θέλουν αποκλειστικά τον δικό τους δάσκαλο. Αισθάνομαι πολύ ευτυχισμένη ως δασκάλα που οι μαθητές μου έχουν προκόψει στη ζωή τους σε διάφορους τομείς και που δεν με έχουν ξεχάσει…”
Πανοραμική όψη με τα χωριά Κεφάλι, Παπαδιανά, Κούνενι και στο βάθος τα Πλοκαμιανά από τον δρόμο προς τον Αερινό. Στο μέσον αυτών των χωριών λειτουργούσε το διθέσιο ( πάνω) Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Αθανασίου, που διέθετε και μαγειρείο.
“ΕΧΩ ΥΠΗΡΕΤΗΣΕΙ ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΣΧΟΛΕΙΑ”
Εμμανουήλ Νικολακάκης: “Στους παλιούς δασκάλους ανήκω έχοντας υπηρετήσει σε πολλά σχολεία στην 35χρονη διδασκαλική μου διαδρομή, αλλά επειδή οι εποχές άλλαξαν καλό είναι στα μεγάλα χωριά εκεί που είναι βιώσιμα τα σχολεία να παραμείνουν χωρίς να υποβαθμίζονται, αλλά όπου είναι λίγοι μαθητές πρέπει να γίνονται συγχωνεύσεις προς όφελος των μαθητών. Δεν είναι δυνατόν ένας δάσκαλος σήμερα να μπορεί να ανταποκριθεί στην ύλη που πρέπει να διδαχτούν τα παιδιά. Αν κάπου πρέπει να μείνουν σχολεία με λίγους μαθητές οφείλει το κράτος να τα λειτουργεί με τρεις και 4 δασκάλους, όχι μ’ έναν. Σπούδασα δάσκαλος στην Παιδαγωγική Ακαδημία του Ηρακλείου και για πρώτη φορά υπηρέτησα στο Ορθούνι Κυδωνίας, πάνω από τον Σκινέ, σε μονοθέσιο Σχολείο με 35 παιδιά. Αργότερα, έκανα Μετεκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο. O Σύνδεσμος Πολιτικών Συνταξιούχων, του οποίου είμαι πρόεδρος, διοργάνωσε αυτή την εκδρομή στη Λίμνη της Αγιάς, στην οποία συμμετέχουν και παλιοί δάσκαλοι”.
ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΑ
Ιωάννης Μοσχονάς: “Στην Κεφάλα λίγα χιλιόμετρα παραπάνω από τις Βουκολιές δίδαξα στο μονοθέσιο Σχολείο με 32 μαθητές. Έμενα, όμως, στα Νεριανά γιατί εκεί δίδασκε η γυναίκα μου και πηγαινοερχόμουν με τα πόδια από ένα δύσβατο μονοπάτι διαπερνώντας κι ένα ποτάμι πατώντας, ισορροπώντας θα έλεγα καλύτερα, πάνω σε μια ρέλα για να περάσω και να συνεχίσω την πορεία μου στην Κεφάλα που είχε δύο γειτονιές, την Κάτω και την Πάνω. Ευτυχώς για μένα που ήταν το σχολείο στην Κάτω γειτονιά. Δύσκολα χρόνια ζήσαμε αλλά έτσι ήταν τότε τα πράγματα. Τα χωριά είχαν πληθυσμό και έπρεπε να υπάρχουν σχολεία. Την Παιδαγωγική Ακαδημία του Ηρακλείου τελείωσα και στην πορεία μετεκπαιδεύτηκα στο Πανεπιστήμιο. Εκείνα τα χρόνια είχαμε λιγότερη ύλη να διδάξουμε, ενώ τώρα υπάρχουν εξειδικευμένα μαθήματα που θέλουν τον δάσκαλό τους και είναι πάρα πολύ καλό να υπάρχουν μεγάλες μονάδες για ν’ απολαμβάνουν τα παιδιά όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της μεγάλης μονάδας. Έχει, επίσης, μεγάλη σημασία η επικοινωνία μεταξύ τους επειδή τα παιδιά κοινωνικοποιούνται πολύ περισσότερο όταν είναι πολλά. Αν, τώρα, για ιδιαίτερους λόγους πρέπει να λειτουργήσουν σχολεία με λίγους μαθητές, να στείλουν δασκάλους για να διδάσκονται τα παιδιά όπως και τ’ άλλα στις μεγάλες μονάδες”.
ΣΤΟ ΠΑΙΔΟΧΩΡΙ
Πέτρος Πανηγυράκης: “Διορίσθηκα 27 χρονών δάσκαλος έχοντας αποφοιτήσει από την Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου και η πρώτη μου τοποθέτησή για ένα εξάμηνο ήταν στο Παϊδοχώρι του Αποκόρωνα στο μονοθέσιο Σχολείο με 29 μαθητές. Σήμερα, δεν πρέπει πουθενά να λειτουργούν σχολεία ως μονοθέσια, δηλαδή με έναν δάσκαλο. Όπου, όμως, πρέπει να λειτουργήσουν σχολεία με λίγους μαθητές, να έχουν τους δασκάλους που χρειάζονται για όλα τα μαθήματα. Και ως προϊστάμενος στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση του Νομού Χανίων την περίοδο 1997 – 2000 υποστήριξα τα σχολεία των επαρχιών, επειδή η συρρίκνωση τους θα καταντούσε στο τέλος τα χωριά να γίνουν βοσκότοποι”.
Ο Σύνδεσμος των Πολιτικών Συνταξιούχων χθες στη Λίμνη της Αγιάς. Μεταξύ αυτών και αρκετοί παλιοί δάσκαλοι και δασκάλες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου