Σχολείο Βούλγαρη. Ένα ιστορικό κτήριο αναζητά ταυτότητα.... Να επαναλειτουργήσει ως σχολείο + ΝΤΕΟ Σχολείο Βούλγαρη
Δευτέρα, 07 Μάρτιος 2016 08:16
Πρόκειται για το ιστορικότερο σχολείο της Θεσπρωτίας και ένα από τα πιο ιστορικά της Ηπείρου. Ο λόγος για το δημοτικό σχολείο Βούλγαρη που συνέδεσε το όνομα του όχι μόνο με την μόρφωση άλλα και πολλά σημαντικά ιστορικά γεγονότα της Θεσπρωτίας τόσο στη κατοχή και και τον εμφύλιο όσο και αργότερα.
Η Παραμυθιά ήταν κέντρο μόρφωσης αφού παρατηρούνται σχολεία ακόμα και στα τέλη του 14ου αιώνα, όταν η περιοχή ανήκε στο δεσποτάτο της Ηπείρου. Πατρίδα Λόγιων χαρακτήριζε την Παραμυθιά το 1670 στα γραπτά του, ο περιηγητής και φιλέλληνας Εβλία Τσελέμπη, ενώ το 1681 ιδρύθηκε το ανώτερο ίδρυμα της Ελληνικής Δημόσιας Σχολής Παραμυθιάς .
Το 1842 ο Επίσκοπος Παραμυθιάς, Αγάπιος Χατζηιωάννου, προβίβασε το δημοτικό σχολείο (κοινό σχολείο, όπως λεγόταν) που λειτουργούσε από 1750, σε Ελληνικό Σχολείο (σχολαρχείο), διαθέτοντας μάλιστα 4.000 γρόσια.
Τo 1842 ιδρύεται επίσης και το Παρθεναγωγείο Παραμυθιάς, ενώ το 1865, η ευεργέτης Παραμυθιώτισσα Ειρήνη Πούλα, αφήνει την οικεία της για την λειτουργία του Παρθεναγωγείου. Για το Παρθεναγωγείο Παραμυθιάς προσφέρουν χρήματα και άλλοι Παραμυθιώτες, όπως οι Ιωάννης Λούλης, Χρήστος Ρίγγας, Αντρέας Μαυρογιάννης κ.α
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως ακόμα και επί τουρκοκρατίας, οι τούρκοι έψαχναν διαφόρους τρόπους να εμποδίσουν την λειτουργία των χριστιανικών σχολών και ετσι επέβαλαν και Τούρκικο σχολείο στην Παραμυθιά
Βλέποντας την μορφωτική πορεία της Παραμυθιάς, ο μεγάλος μας ευεργέτης Μιχαήλ Παραμυθιώτης, το 1860, συντάσσοντας την διαθήκη του στην Κέρκυρα, αφήνει την οικία του στην Παραμυθιά για μετόχι του αλληλοδιδακτικού σχολείου. Αργότερα στεγάζεται εκεί το γυμνάσιο Παραμυθιάς και πολύ μετά το πρακτικό λύκειο Παραμυθιάς. Το 1872 ο Μιχαήλ Παραμυθιώτης προσφέρει μέσω της διαθήκης του 3 καταστήματα στην Παραμυθιά για την ανώτερη Ελληνική σχολή Παραμυθιάς, με τα ετήσια έσοδά τους να ανέρχονται στα 1500 γρόσια. Επίσης άφησε σε τραπεζικούς λογαριασμούς του στην Εθνική τράπεζα και στην Βασιλική τράπεζα της Μόσχας, 5.000 τάλιρα για να «διατηρείται αξιοπρεπώς το πνευματικόν τούτο κέντρον» όπως αναφέρεται στην διαθήκη του.
Ειδική μνεία στα εκπαιδευτήρια της Παραμυθιάς, κάνει το 1873, η εφημερίδα Νεολόγος Κωνσταντινούπολης, στο φύλλο 1329, ενώ ο μεγάλος ευεργέτης και ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς χαρακτήριζε την Παραμυθιά ως πόλη μορφώσεως Διδασκάλων.
Το 1909 ο Μητροπολίτης Παραμυθιάς Νεόφυτος Κοτζαμανίδης, ξεκινά τις ενέργειες για την ίδρυση του Γυμνασίου Παραμυθιάς, το οποίο βλέπει να υλοποιείται λίγα χρόνια μετά. Ταυτόχρονα συντέλεσε στην λειτουργία σχολείων, του ορφανοτροφείου καθώς και της Ιερατικής σχολής της Παραμυθιάς.
Οι ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες για στέγαση και εστίαση των μαθητών του γυμνάσιου Παραμυθιάς που προέρχονταν από την Παραμυθιά από το Ζαγόρι, το Πωγώνι, την Πρέβεζα, τους Φιλιάτες και το Φανάρι, ανάγκασαν τον Μητροπολίτη Παραμυθιάς Νεόφυτο Κοτζαμανίδη στην δημιουργία του Γυμνασιακού Οικοτροφείου Παραμυθιάς το 1921.
Έτσι φτάνουμε στο 1937 όπου και οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες για σχολικές στέγες, κατέστησαν επιτακτική την ίδρυση ενός σχολείου προτύπου για την εποχή. Είναι το Δημοτικό που προσφέρουν οι μεγάλοι ευεργέτες Γιώργος και Κώστας Βούλγαρης, μετά από επιθυμία του Μεγάλου Σωτήριου Βούλγαρη. Για την ανέγερση προσφέρουν 1.075.000 δραχμές και το ελληνικό κράτος, διέθεσε άλλο ένα εκατομμύριο.
Είχε προηγηθεί η διαθήκη του Θεμιστοκλή Ρίγγα, που το 1934 αφήνει στο εκάστοτε δημοτικό σχολείο της Παραμυθιάς, το τεράστιο πόσο των 7.000.000 δραχμών (35.000 χρυσές λίρες Αγγλίας) σε ακίνητα στην Παραμυθιά στην Αθήνα, στην Πάργα και στο Μαργαρίτι. Το κληροδότημα Ρίγγα εκτός από μετρητά περιείχε και ακίνητα και μέχρι τις μέρες μας το διαχειρίζεται επιτροπή που αποτελείται από τον/την εκάστοτε Δήμαρχο Παραμυθιάς, το εκάστοτε Μητροπολίτη, τον εκάστοτε διευθυντή του δημοτικού σχολείου και έναν από την οικογένεια Ρίγγα.
Στις 2 Οκτωβρίου 1937 έγιναν τα εγκαίνια του Μεγάρου. Τη σημαντική αυτή μέρα, για την πνευματική ζωή της Παραμυθιάς, όλος ο πληθυσμός της είχε συγκεντρωθεί στο χώρο που υψωνόταν το νέο Δημοτικό Σχολείο. Λειτούργησε σαν σχολείο από τις 2 Οκτωβρίου 1937 έως 31 Αυγούστου 2009. Λίγους μήνες πριν, το τότε δημοτικό συμβούλιο Παραμυθιάς, αποφάσισε να ανεγερθεί ένα νέο σχολείο και να παύσει την λειτουργία το σχολείο Βούλγαρη.
Αν και η απόφαση αυτή είχε ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων, από το Σεπτέμβριο 2009 το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Παραμυθιάς, μεταφέρθηκε και λειτουργεί στο νέο κτίριο το οποίο διαθέτει μεν άριστη υλικοτεχνική υποδομή, ωστόσο τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του (υψόμετρο, καιρικές συνθήκες, πρόσβαση, κόστος μεταφοράς κλπ), σύμφωνα πάντα με τους γονείς των μαθητών, το καταστούν προβληματικό και μέσα σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστεί τόσο η μείωση της εμπορικής κίνησης της πόλης, όσο και η ζωντάνια που πρόσφερε στο κέντρο, το σχολείο Βούλγαρη.
Λίγα χρόνια πριν δοθεί τέλος στο σχολείο Βούλγαρη, την Παραμυθιά είχε επισκεφτεί ο απόγονος του Σωτήριου Βούλγαρη, με σκοπό την υλοποίηση ενός φιλόδοξου σχεδίου για την επέκταση του σχολείου. Οι γραφειοκρατικές όμως αγκιστρώσεις του Ελληνικού κράτους και οι λάθος χειρισμοί, είχαν σας αποτέλεσμα το άδοξο τέλος του σχεδίου.
Από το 2009 μέχρι και σήμερα το ιστορικό κτήριο είναι ένα φάντασμα που σε καμιά περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει το ένδοξο παρελθόν.
Πραγματοποιήθηκαν προσπάθειες για ένταξη σε πρόγραμμα χρηματοδότησης, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα και σήμερα υπάρχει και πάλι κινητικότητα, με στατικές και άλλες μελέτες ενώ η συνέχεια αναμένετε να δοθεί με τις προτάσεις για την χρήση, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών.
Η γνώμη μας είναι μία. Το κτήριο θα πρέπει να ξαναγίνει και πάλι σχολείο. Να γίνει 6θεσιο αρχικά με ταυτόχρονη μετατροπή του νέου σχολείου από 12θεσιο σε 6θέσιο. Έτσι και αλλιώς, νομοτελειακά και με την συνεχιζόμενη μείωση των μαθητών των περιφερειακών σχολειών (βλέπε το κλείσιμο των δημοτικών Χρυσαυγής, Προδρομίου, Ζερβοχωρίου, Καρβουναρίου και την μεταφορά τους στο σχολικό κέντρο Ξηρολόφου), τα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί να μεταφέρονται στην Παραμυθιά και νέοι μαθητές.
Αλώστε αυτή ήταν και η πρόταση του δημοτικού συμβουλίου και της σχετικής επιτροπής πολιτών σε θυελλώδη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Παραμυθιάς που πραγματοποιήθηκε για αυτό το θέμα το 2007
Θεωρούμε πως ο δήμος, οι φορείς της πόλης και η τοπική κοινωνία, θα πρέπει να πιέσουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση Θεσπρωτίας προς αυτήν την κατεύθυνση, για ιστορικούς, οικονομικούς και πρακτικούς λόγους.
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, απόσπασμα από εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης για τον οίκο Βούλγαρη, που αναφέρετε στο σχολείο, ενώ στο δεύτερο βίντεο, δείτε ολόκληρη την εκπομπή.
Δευτέρα, 07 Μάρτιος 2016 08:16
Πρόκειται για το ιστορικότερο σχολείο της Θεσπρωτίας και ένα από τα πιο ιστορικά της Ηπείρου. Ο λόγος για το δημοτικό σχολείο Βούλγαρη που συνέδεσε το όνομα του όχι μόνο με την μόρφωση άλλα και πολλά σημαντικά ιστορικά γεγονότα της Θεσπρωτίας τόσο στη κατοχή και και τον εμφύλιο όσο και αργότερα.
Η Παραμυθιά ήταν κέντρο μόρφωσης αφού παρατηρούνται σχολεία ακόμα και στα τέλη του 14ου αιώνα, όταν η περιοχή ανήκε στο δεσποτάτο της Ηπείρου. Πατρίδα Λόγιων χαρακτήριζε την Παραμυθιά το 1670 στα γραπτά του, ο περιηγητής και φιλέλληνας Εβλία Τσελέμπη, ενώ το 1681 ιδρύθηκε το ανώτερο ίδρυμα της Ελληνικής Δημόσιας Σχολής Παραμυθιάς .
Το 1842 ο Επίσκοπος Παραμυθιάς, Αγάπιος Χατζηιωάννου, προβίβασε το δημοτικό σχολείο (κοινό σχολείο, όπως λεγόταν) που λειτουργούσε από 1750, σε Ελληνικό Σχολείο (σχολαρχείο), διαθέτοντας μάλιστα 4.000 γρόσια.
Τo 1842 ιδρύεται επίσης και το Παρθεναγωγείο Παραμυθιάς, ενώ το 1865, η ευεργέτης Παραμυθιώτισσα Ειρήνη Πούλα, αφήνει την οικεία της για την λειτουργία του Παρθεναγωγείου. Για το Παρθεναγωγείο Παραμυθιάς προσφέρουν χρήματα και άλλοι Παραμυθιώτες, όπως οι Ιωάννης Λούλης, Χρήστος Ρίγγας, Αντρέας Μαυρογιάννης κ.α
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως ακόμα και επί τουρκοκρατίας, οι τούρκοι έψαχναν διαφόρους τρόπους να εμποδίσουν την λειτουργία των χριστιανικών σχολών και ετσι επέβαλαν και Τούρκικο σχολείο στην Παραμυθιά
Βλέποντας την μορφωτική πορεία της Παραμυθιάς, ο μεγάλος μας ευεργέτης Μιχαήλ Παραμυθιώτης, το 1860, συντάσσοντας την διαθήκη του στην Κέρκυρα, αφήνει την οικία του στην Παραμυθιά για μετόχι του αλληλοδιδακτικού σχολείου. Αργότερα στεγάζεται εκεί το γυμνάσιο Παραμυθιάς και πολύ μετά το πρακτικό λύκειο Παραμυθιάς. Το 1872 ο Μιχαήλ Παραμυθιώτης προσφέρει μέσω της διαθήκης του 3 καταστήματα στην Παραμυθιά για την ανώτερη Ελληνική σχολή Παραμυθιάς, με τα ετήσια έσοδά τους να ανέρχονται στα 1500 γρόσια. Επίσης άφησε σε τραπεζικούς λογαριασμούς του στην Εθνική τράπεζα και στην Βασιλική τράπεζα της Μόσχας, 5.000 τάλιρα για να «διατηρείται αξιοπρεπώς το πνευματικόν τούτο κέντρον» όπως αναφέρεται στην διαθήκη του.
Ειδική μνεία στα εκπαιδευτήρια της Παραμυθιάς, κάνει το 1873, η εφημερίδα Νεολόγος Κωνσταντινούπολης, στο φύλλο 1329, ενώ ο μεγάλος ευεργέτης και ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς χαρακτήριζε την Παραμυθιά ως πόλη μορφώσεως Διδασκάλων.
Το 1909 ο Μητροπολίτης Παραμυθιάς Νεόφυτος Κοτζαμανίδης, ξεκινά τις ενέργειες για την ίδρυση του Γυμνασίου Παραμυθιάς, το οποίο βλέπει να υλοποιείται λίγα χρόνια μετά. Ταυτόχρονα συντέλεσε στην λειτουργία σχολείων, του ορφανοτροφείου καθώς και της Ιερατικής σχολής της Παραμυθιάς.
Οι ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες για στέγαση και εστίαση των μαθητών του γυμνάσιου Παραμυθιάς που προέρχονταν από την Παραμυθιά από το Ζαγόρι, το Πωγώνι, την Πρέβεζα, τους Φιλιάτες και το Φανάρι, ανάγκασαν τον Μητροπολίτη Παραμυθιάς Νεόφυτο Κοτζαμανίδη στην δημιουργία του Γυμνασιακού Οικοτροφείου Παραμυθιάς το 1921.
Έτσι φτάνουμε στο 1937 όπου και οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες για σχολικές στέγες, κατέστησαν επιτακτική την ίδρυση ενός σχολείου προτύπου για την εποχή. Είναι το Δημοτικό που προσφέρουν οι μεγάλοι ευεργέτες Γιώργος και Κώστας Βούλγαρης, μετά από επιθυμία του Μεγάλου Σωτήριου Βούλγαρη. Για την ανέγερση προσφέρουν 1.075.000 δραχμές και το ελληνικό κράτος, διέθεσε άλλο ένα εκατομμύριο.
Είχε προηγηθεί η διαθήκη του Θεμιστοκλή Ρίγγα, που το 1934 αφήνει στο εκάστοτε δημοτικό σχολείο της Παραμυθιάς, το τεράστιο πόσο των 7.000.000 δραχμών (35.000 χρυσές λίρες Αγγλίας) σε ακίνητα στην Παραμυθιά στην Αθήνα, στην Πάργα και στο Μαργαρίτι. Το κληροδότημα Ρίγγα εκτός από μετρητά περιείχε και ακίνητα και μέχρι τις μέρες μας το διαχειρίζεται επιτροπή που αποτελείται από τον/την εκάστοτε Δήμαρχο Παραμυθιάς, το εκάστοτε Μητροπολίτη, τον εκάστοτε διευθυντή του δημοτικού σχολείου και έναν από την οικογένεια Ρίγγα.
Στις 2 Οκτωβρίου 1937 έγιναν τα εγκαίνια του Μεγάρου. Τη σημαντική αυτή μέρα, για την πνευματική ζωή της Παραμυθιάς, όλος ο πληθυσμός της είχε συγκεντρωθεί στο χώρο που υψωνόταν το νέο Δημοτικό Σχολείο. Λειτούργησε σαν σχολείο από τις 2 Οκτωβρίου 1937 έως 31 Αυγούστου 2009. Λίγους μήνες πριν, το τότε δημοτικό συμβούλιο Παραμυθιάς, αποφάσισε να ανεγερθεί ένα νέο σχολείο και να παύσει την λειτουργία το σχολείο Βούλγαρη.
Αν και η απόφαση αυτή είχε ξεσηκώσει πλήθος αντιδράσεων, από το Σεπτέμβριο 2009 το Α΄ Δημοτικό Σχολείο Παραμυθιάς, μεταφέρθηκε και λειτουργεί στο νέο κτίριο το οποίο διαθέτει μεν άριστη υλικοτεχνική υποδομή, ωστόσο τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του (υψόμετρο, καιρικές συνθήκες, πρόσβαση, κόστος μεταφοράς κλπ), σύμφωνα πάντα με τους γονείς των μαθητών, το καταστούν προβληματικό και μέσα σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστεί τόσο η μείωση της εμπορικής κίνησης της πόλης, όσο και η ζωντάνια που πρόσφερε στο κέντρο, το σχολείο Βούλγαρη.
Λίγα χρόνια πριν δοθεί τέλος στο σχολείο Βούλγαρη, την Παραμυθιά είχε επισκεφτεί ο απόγονος του Σωτήριου Βούλγαρη, με σκοπό την υλοποίηση ενός φιλόδοξου σχεδίου για την επέκταση του σχολείου. Οι γραφειοκρατικές όμως αγκιστρώσεις του Ελληνικού κράτους και οι λάθος χειρισμοί, είχαν σας αποτέλεσμα το άδοξο τέλος του σχεδίου.
Από το 2009 μέχρι και σήμερα το ιστορικό κτήριο είναι ένα φάντασμα που σε καμιά περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει το ένδοξο παρελθόν.
Πραγματοποιήθηκαν προσπάθειες για ένταξη σε πρόγραμμα χρηματοδότησης, χωρίς ωστόσο αποτέλεσμα και σήμερα υπάρχει και πάλι κινητικότητα, με στατικές και άλλες μελέτες ενώ η συνέχεια αναμένετε να δοθεί με τις προτάσεις για την χρήση, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών.
Η γνώμη μας είναι μία. Το κτήριο θα πρέπει να ξαναγίνει και πάλι σχολείο. Να γίνει 6θεσιο αρχικά με ταυτόχρονη μετατροπή του νέου σχολείου από 12θεσιο σε 6θέσιο. Έτσι και αλλιώς, νομοτελειακά και με την συνεχιζόμενη μείωση των μαθητών των περιφερειακών σχολειών (βλέπε το κλείσιμο των δημοτικών Χρυσαυγής, Προδρομίου, Ζερβοχωρίου, Καρβουναρίου και την μεταφορά τους στο σχολικό κέντρο Ξηρολόφου), τα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί να μεταφέρονται στην Παραμυθιά και νέοι μαθητές.
Αλώστε αυτή ήταν και η πρόταση του δημοτικού συμβουλίου και της σχετικής επιτροπής πολιτών σε θυελλώδη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Παραμυθιάς που πραγματοποιήθηκε για αυτό το θέμα το 2007
Θεωρούμε πως ο δήμος, οι φορείς της πόλης και η τοπική κοινωνία, θα πρέπει να πιέσουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση Θεσπρωτίας προς αυτήν την κατεύθυνση, για ιστορικούς, οικονομικούς και πρακτικούς λόγους.
Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, απόσπασμα από εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης για τον οίκο Βούλγαρη, που αναφέρετε στο σχολείο, ενώ στο δεύτερο βίντεο, δείτε ολόκληρη την εκπομπή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου