Η γέννηση του θεσμού των φροντιστηρίων

 

Ας έρθουμε όμως στη μελέτη της γέννησης- τις αιτίες θα τις αναλύσουμε παρακάτω - των φροντιστηριακών θεσμών μέσα από δημοσιεύματα που αλιεύσαμε από δεκάδες σώματα παλαιών εφημερίδων.

Κατ’ αρχάς, πρέπει να τονίσουμε τα εξής δύο στοιχεία:

 

·Υπάρχει πληθώρα δημοσιεύσεων. Σε κάθε έτος, στα φύλλα μιας εφημερίδας υπάρχουν δεκάδες αγγελίες, καταχωρίσεις, γνωστοποιήσεις από πολλούς ανθρώπους, οι οποίες επαναλαμβάνεται πολλές φορές.

·Το βάθος χρόνου. Στην αρχή και με βάση την αρχική αντίληψη ότι το «φροντιστηριακό φαινόμενο» συμπληρώνει εκατό χρόνια ζωής, οι αναζητήσεις μας στόχευαν στα πρώτα χρόνια του 20^ου αιώνα. Προχωρώντας όμως διαρκώς προς τα πίσω, διαπιστώσαμε ότι αυτό το φαινόμενο επεκτείνεται τουλάχιστον στις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες του 19^ου αιώνα!

Έχουμε συγκεντρώσει εκατοντάδες σχετικά δημοσιεύματα. Όλα αυτά δε μπορούν να παρουσιαστούν στο πλαίσιο μιας μελέτης. Έτσι, θα αρκεστούμε σε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Για λόγους μεθοδολογικούς, που θα εξηγήσουμε στη συνέχεια αυτής της ενότητας, χωρίζουμε τους ανθρώπους που αναφέρονται σ’ αυτά τα δημοσιεύματα σε τρεις κατηγορίες:

 

Α. Οι ενδεείς

Β. Οι πρωτοπόροι

Γ. Οι επαγγελματίες

 

Η ταξινόμηση δεν ακολουθεί τη χρονολογική διαδοχή. Όλες οι κατηγορίες σχεδόν συνυπάρχουν. Το βασικό διαχωριστικό γνώρισμα είναι οι αφετηρίες και τα κίνητρα γι’ αυτήν την απασχόληση.

 

Α. Οι ενδεείς

 

Είναι, ως επί το πλείστον, μικροί μαθητές ανήλικοι, που δεν έχουν «που την κεφαλήν κλίναι». Έρχονται κυρίως από την επαρχία ή από περιοχές που ακόμα δεν έχουν ενταχθεί στον εθνικό κορμό και βρίσκονται κάτω από το ζυγό της Οθωμανικής κυριαρχίας. Το κίνητρο είναι η θεία φλόγα για μόρφωση και απελευθέρωση από τη δουλεία της αμάθειας. Συγχρόνως  είναι η ελπίδα της μελλοντικής οικονομικής αποκατάστασης. Τέλος, η κοινωνική επιβεβαίωση στον τόπο που ενδεχομένως θα επιστρέψουν.

Είναι διαθέσιμοι να γίνουν υπηρέτες για όλες τις εργασίες ενός σπιτιού, αρκεί να εξασφαλίσουν στέγη και τροφή και να τους παρέχεται ο απαιτούμενος χρόνος να παρακολουθούν τα μαθήματά τους. Για τον ίδιο σκοπό μπορούν να προσέχουν, να παιδαγωγούν, να προγυμνάζουν τα μικρά παιδιά της οικογενείας. Διαβάζουμε εκκλήσεις απόλυτης φτώχιας αλλά ταυτοχρόνως αναγνωρίζουμε το διακαή πόθο για μόρφωση και πρόοδο.

Σήμερα αναρωτιέσαι κάτω από αυτές τις συνθήκες της στέρησης πόσοι από αυτούς κατόρθωσαν να ανδρωθούν και να συνεχίσουν τη ζωή τους και πόσοι χάθηκαν στην πορεία, θύματα του υποσιτισμού, της αβιταμίνωσης, της φυματίωσης, αρρώστιες που θέριζαν εκείνη την εποχή. Αντίθετα, μπορεί μερικοί από αυτούς στη συνέχεια, να διέπρεψαν και , γιατί όχι, να γίνανε επώνυμοι παράγοντες της οικονομικής, πολιτικής και πνευματικής ζωής του τόπου.

Δεν είναι όμως μόνο μαθητές. Είναι φοιτητές, δάσκαλοι, δασκάλες, καθηγητές που έχοντας το όπλο της γνώσης αλλά όχι και τα μέσα για τη διαβίωση τους ζητούν στέγη ή τροφή έναντι των μαθημάτων, που θα παραδώσουν.

 

Κρητικός εκ καλής οικογενείας, παις ηλικίας δεκαπέντε ετών ζητεί οικίαν να υπηρετή και να πηγαίνη εις το σχολείον. Ο έχων ανάγκην θα κάνει ψυχικόν [1] μάλλον να τον προσλάβη.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 24 Οκτωβρίου 1865

 

Φοιτητής τις καλός, χρηστοήθης και τίμιος ζητεί ίνα διδάσκη εις οικίαν τινά και να έχη εν αυτή την τροφή του και εν δωματίου.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 10 Δεκεμβρίου 1867

Μαθητής τις του γυμνασίου καλής διαγωγής και συμπεριφοράς ζητεί να υπηρετή και να φοιτά εις το σχολείον.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 22 Ιανουαρίου 1869

 

 

Δωδεκαετής νέος, καλής διαγωγής και ορφανός, ζητεί οικίαν να υπηρετή και να ακροάται συγχρόνως  τα μαθήματά του. Όστις έχει ανάγκη ας προσέλθη εις το ξενοδοχείον της Επτανήσου.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 3 Απριλίου 1872

 

Νέος τις ζητεί να υπηρετή παρά τίνι οικία και να έχη ώρας τινάς όπως φοιτά εις το Πολυτεχνείον.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 12 Μαρτίου 1874

 

Μαθητής τις της σχολής των «Απόρων παίδων» ετών 16 επιθυμεί να εύρη οικίαν εν η να υπηρετή όλην την ημέραν και το εσπέρας να ακούη τα μαθήματα εν τη σχολή.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 2 Δεκεμβρίου 1874

 

Νέος, καλλίστης διαγωγής, ζητεί να υπηρετή εις τινά οικίαν άνευ μισθόν και να του παρέχηται η άδεια να ακούη εν μάθημα εν τω Πολυτεχνείω.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 21 Απριλίου 1875

 

Τελείοφοιτος του γυμνασίου με βαθμόν λίαν καλώς επιμελής και χρηστότατος φέρων απολυτήριον με διαγωγήν πλείστου επαίνου αξίαν ζητεί παραδόσεις ιδιαιτέρως ή και εν υπηρεσία τινί εν οίκω αρκεί μόνον να εξακολουθή τα μαθήματά του εις το Πανεπιστήμιον.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 20 Ιουλίου 1875

 

Μαθητής τις ζητεί οικίαν εις την οποίαν να υπηρετή δωρεάν, πλην να σπουδάζη. Πληροφορίαι εις το παντοπολείον κυρίω Π. Μπακατσούλα.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 12 Ιανουαρίου 1877

 

Νέος ηθικώτατος ζητεί οικίαν, ίνα υπηρετών ή προγυμνάζων παίδας να ακολουθεί και τα μαθήματά του.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 15 Φεβρουαρίου 1880

 

Μαθητής του γυμνασίου ζητεί οικίαν ίνα υπηρετή εν αυτή και τω παρεχηται άδεια ωρών τινων προς εξακολούθησιν των σπουδών του.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 11 Ιανουαρίου 1881

 

Μαθητής γυμνασίου, εικοσαετής, καλής οικογενείας ζητεί οικίαν εν ή είτε υπηρετών είτε προγυμνάζων μικρούςς παίδας να απολαμβάνει μόνον τροφήν.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 5 Δεκεμβρίου 1984

 

Νέος εκ του εξωτερικού ζητεί οικίαν εν η εκτελών εξωτερικάς εργασίας ακολουθεί τα μαθήματά του εις το Πολυτεχνείον. Πληροφορίαι εις Καφενείον Γιαννοπούλου.

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 19 Νοεμβρίου 1883

 

Διδασκάλισσα Ελληνίς, πτυχιούχος, πεπειραμένη, γνωρίζουσα την γαλλικήν, διδάσκουσα δε και κλειδοκύμβαλον ζητεί οικίαν παρέχουσα αυτή αντί ωρών διδασκαλίας, τροφήν και κατοικίαν ή μόνον τροφή.

ΚΑΙΡΟΙ, 30 Απριλίου 1889

 

Φοιτητής των μαθηματικών ζητεί παραδόσεις επί μετρία αμοιβή ή οικίαν εν ή διαιτώμενος και προγυμνάζων να εξακολουθή τας σπουδάς του. Πληροφορίαι εις το γραφείον μας.

ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ, 5 Ιανουαρίου 1894

 

Τελειόφοιτος της φιλολογίας φέρων αρίστας συστάσεις ζητεί αντί τροφής ή μετρίας αμοιβής παραδόσεις. Πληροφορίαι επί της οδού Αραχώβης αρ.44 κειμένης οικίας.

ΧΡΟΝΟΣ, 15 Σεπτεμβρίου 1894

 

 

 

 

 

Β. Οι πρωτοπόροι

 

 

Συγχρόνως με τις απελπισμένες φωνές υπάρχουν φοιτητές, δάσκαλοι, καθηγητές κάθε ειδικότητας, που παραδίδουν επ’ αμοιβή μαθήματα. Αποπνέουν έναν πρώιμο επαγγελματισμό, πολλές φορές κατέχουν πολύχρονη εμπειρία αλλά το μάθημά τους είναι πάντα σε ατομική βάση. Μέσα από αυτούς θα ξεπηδήσουν αργότερα επαγγελματίες φροντιστές.

 

Ο Χρήστος Νικολαϊδης τελειόφοιτος της Φιλοσοφικής σχολής οικών εν τη οικία του κ. Δούκα Παππά δέχεται παραδόσεις επί μετρίω μισθώ.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 9 Νοεμβρίου 1867

 

Φοιτητής τις  του Πανεπιστημίου, νέος ηθικός και φιλήσυχος ζητεί ιδιαιτέρας παραδόσεις επί ευτελεστάτη τιμή. Ο περί τούτου ζητών πληροφορίας ευρίσκεται εις το τυπογραφείον Λακωνίας.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 4 Δεκεμβρίου 1868

 

Δύο φοιτηταί, ο μεν του Φιλολογικού τμήματος ο δε του Φυσικομαθηματικού εκ συμφώνου ζητούν παραδόσεις.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 22 Μαΐου 1869

 

Τελειόφοιτος της φιλοσοφικής σχολής ζητεί παραδόσεις εις την ελληνικήν, λατινικήν, γαλλικήν και διπλογραφίαν επί μετρίας αμοιβής.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 14 Ιανουαρίου 1870

 

Φοιτητής της φιλοσοφικής σχολής ο κ. Λεωνίδας Παπανδρέου ζητεί παραδόσεις.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 16 Αυγούστου 1870

 

Φοιτητής αρίστης διαγωγής και ικανότητος ζητεί παραδόσεις εν οικία ή ιδιωτικώ τίνι εκπαιδευτηρίω αρκετήν πείραν περί τον διδάσκειν ήδη κεκτημένος. Παραδίδει δε ευχάριστα άπαντα τα εν τοις γυμνασίοις παραδιδόμενα μαθήματα και προ πάντων μαθηματικά.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 17 Σεπτεμβρίου 1870

 

Μαθητής τις του γυμνασίου διδάξας άλλοτε εν Κ/πόλει και αλλαχού ευδοκίμως και φέρων τας περί της διαγωγής αυτού αποδεικτικά έγγραφα ζητεί παραδόσεις. Ο βουλόμενος απευθυνθήτω εις το βιβλιοπωλείον κ. Ν. Β. Νάκη.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 10 Σεπτεμβρίου 1873

 

Διδάσκαλος ευδόκιμος της διπλογραφίας ζητεί παραδόσεις επί μετρία αμοιβή. Η διεύθυνσις εν τω παρά τη Ωραίαν Ελλάδα εμπορομεσιτικόν γραφείον του Κ. Θ. Σαντοριναίου.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 12 Νοεμβρίου 1874

 

Φοιτητής της Φιλοσοφικής  Σχολής ικανός και δεδοκιμασμένης αρετής ζητεί να διδάσκη κατ’ ιδίαν.

                         ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 16 Φεβρουαρίου 1876

                                                                                             (7 καταχωρίσεις)                                                  

Νέος χρηστός, φοιτητής, καλής οικογενείας ζητεί προγυμνάσεις, πληροφορίαι δίδονται εν τω καταστήματι αδερφών Βελιμέζη παρά τη Καπνικαρέα.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 22 Ιουλίου 1877

 

Δια της παρούσης αγγέλω ότι, αντί ευλόγων διδάκτρων, αναδέχομαι την διδαχήν απάντων των γυμνασιακών μαθημάτων και της γερμανικής γλώσσης εν τε λυκείου και ιδιωτικάς σχολάς και κατ’ οίκον παρ’ εμοί ή τω βουλομένω… Τη 5 Ιαν. 1878 Αθήνησι

Ιωάννης Δημητρικάδης διδάκτωρ της Φιλολογίας.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 8 Ιανουαρίου 1878

 

Φοιτητής του Πανεπιστημίου, λίαν εξησκημένος εις προγυμνάσεις δέχεται τοιαύτας επί προηγουμενη δοκιμασία και επί μετρία αμοιβή. Οι βουλόμενοι αποτανθήσωσιν προς τον ίδιον οικούντα εν τη οικία Σωκρ. Τομπρόπουλου (επιτρόπου του ναού Αγ. Κωνσταντίνου).

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 5 Ιουλίου 1980

 

Φοιτητής της Μαθηματικής δίδει ιδιαίτερα μαθήματα Τριγωνομετρίας, Γεωμετρίας, Άλγεβρας και θεωρητικής Αριθμητικής επί μετρία αμοιβή.

Ο βουλόμενος προσελθέτω εις την οικίαν αυτού, κειμένην επί της οδού Καποδιστρίου αριθ.54 παρά τω Πολυτεχνείω.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 23 Νοεμβρίου 1881

 

Φοιτητής της Φιλολογίας εξησκημένος εις τας παραδόσεις και προγυμνάσεις ζητεί αυτάς επί μετρία αμοιβή.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 2 Ιανουαρίου 1881

(37 καταχωρίσεις την ίδια χρονιά)

 

Ο εκ Θεσσαλίας Κυρίτσης Αθανασιάδης ευδοκιμήσας εις την διπλογραφίαν δέχεται παραδόσεις επί μετρία αμοιβή. Πληροφορίαι εις το καφενείον «Βυζάντιον».

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 12 Φεβρουαρίου 1882

 

Τελειόφοιτος της φιλολογίας φέρων άριστα συστατικά και μεγάλην περί την διδασκαλίαν κεκτημένος εμπειρίαν ζητεί οικιακήν παράδοσιν ή θέσιν εν εκπαιδευτηρίω.

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 15 Αυγούστου 1884

 

Ο αριστεύσας διδάκτωρ της Φιλοσοφίας Γ. ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ δέχεται παραδόσεις.

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 19 Απριλίου 1885

 

Φοιτητής της Φιλολογίας, τέως επίστρατος, φέρων άριστα συστατικά παρά καθηγητού του Πανεπιστημίου, ως διδάσκων λίαν ευμεθόδως ζητεί προγυμνάσεις επί μετρία αμοιβή, καταλληλότατος δια μικρούς παίδας. Δύναται δε να χρησιμεύση και ως οικοδιδάσκαλος.

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 21 Μαΐου 1886

 

Στο ίδιο κλίμα είναι και οι δημοσιεύσεις που ακολουθούν στα επόμενα χρόνια. Αναφέρω τη χαρακτηριστική περίπτωση που στη σχολική χρονιά 1889-1890 διαφημίζεται στην εφημερίδα

ΚΑΙΡΟΙ, (64 καταχωρίσεις!)

 

Τελειοδίδακτος της Φιλολογίας κεκτημένος δε και αρίστην εγκυκλοπαιδικήν μόρφωσιν ζητεί παραδόσεις. Παραδίδει μετ’ ευμεθοδίας σπανίας γενόμενος καταληπτός μετ’ ευκολίας ασυνήθους.

ΚΑΙΡΟΙ, 1891

 

Φοιτητής φιλολογίας ησκημένος εν ταις κατ’ οίκον παραδόσεσι δύναται να προγυμνάση εντός βραχέως χρόνου μαθητάς άριστα εις το τεχνολογικόν, το συντακτικόν και το ορθογραφικόν έχων ίδιαν προς τούτο μέθοδον.

ΚΑΙΡΟΙ, 1892

 

Απάσα η σειρά των κατωτέρων και ανωτέρων μαθηματικών, περιγραφικής γεωμετρίας κλπ. Παρασκευή δια την Στρατιωτικήν και Ναυτικήν Σχολήν παρ’ αρχαίου καθηγητού της Στρατιωτική Σχολής και της των Τεχνών.[2]

ΚΑΙΡΟΙ, 4 Απριλίου 1889

 

Προγυμναστής[3] πεπειραμένος αναλαμβάνει να προγυμνάση μαθητάς να εισαχθώσιν εις το γυμνάσιον, εγγυώμενος περί της ασφαλούς αυτών επιτυχίας. Η αμοιβή ορίζεται αναλόγως των παρατηρηθησομένων ελλείψεων. Πληροφορίαι παρά τω χαρτοπωλείω Γερασίου (οικία Μελά).[4]

ΚΑΙΡΟΙ, Ιούνιος 1893

 

 

---

 

[2] Το σημερινό Πολυτεχνείο.

[3] Η υπογράμμιση δική μας.

[4] Το παλαιό Ταχυδρομείο και το σημερινό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στην πλατεία Κοτζιά.

 

Γ (α). Οι επαγγελματίες

 

Στην προηγούμενη κατηγορία, είδαμε ατομικές περιπτώσεις οικοδιδασκάλων. Τώρα θα μελετήσουμε τις πρωτοβουλίες οι οποίες, από τη φύση τους, έχουν ομαδικό χαρακτήρα, κοινό τόπο ύπαρξης και οργανωμένη λειτουργία.

Τα επίσημα κρατικά ή κοινοτικά σχολεία δεν καλύπτουν όλες τις μαθησιακές ανάγκες της κοινωνίας. Σαν ενδεικτικές περιπτώσεις αναφέρω τους τομείς των ξένων γλωσσών και των μαθημάτων οικονομίας και λογιστικής (διπλογραφίας). Τότε, η ιδιωτική πρωτοβουλία έρχεται να καλύψει αυτά τα κενά, δημιουργώντας έτσι τις απαραίτητες δομές. Δεν χρησιμοποιείται γι’ αυτές ακόμη ο κοινός σήμερα όρος φροντιστήριο, που βέβαια υπάρχει σε μερικές πανεπιστημιακές έδρες. Τον όρο αυτόν, με βάση τα ως τώρα ευρήματα, τον πρωτοσυναντάμε το 1893. Μέχρι τότε χρησιμοποιούνται άλλες λέξεις και όροι. Ο δάσκαλος, ο καθηγητής-επιχειρηματίας συστήνει σχολή στην οποία δημιουργεί  τάξεις ή κλάσεις. Μερικές φορές αναφέρει και ανώτατο επιτρεπόμενο αριθμό μαθητών για κάθε τάξη-τμήμα. Το στοιχείο αυτό, που στη φάση της μεγάλης φροντιστηριακής ανάπτυξης λησμονήθηκε, αλλά επανήλθε στα χρόνια μας όταν κυριάρχησαν τα ποιοτικά κριτήρια και αναδείχθηκε η ανάγκη για καλύτερη αφομοίωση της γνώσης, αμεσότερη παρακολούθηση εκάστου μαθητή κ.τ.λ.

Στις διαφημιστικές καταχωρίσεις καλούνται οι ενδιαφερόμενοι σε συγκεκριμένη διεύθυνση για εγγραφή. Διευκρινίζεται ο αναγκαίος χρόνος παρακολούθησης των μαθημάτων και τα απαιτούμενα δίδακτρα.

 

 

Το 1867 ο καθηγητής της Αγγλικής γλώσσας Θ. Γ. Δίξων σχηματίζει τάξεις.

 

Ο καθηγητής της αγγλικής γλώσσης Θ. Γ. Δίξων επανελθών πρό τινων ημερών εξ Αγγλίας αρχίζει τας παραδόσεις του. Όθεν ειδοποιεί τους βουλομένους να ακολουθήσωσιν την σπουδήν της αγγλικής γλώσσης ότι κατοικεί εις την άντικρυ της οικίας του καθηγητού κ. Καστόρχη νεοδμήτου οικίας του κ. Χέλμη οδός Τυφλοκομείου ως δε και πέρσυ δύναται να σχηματίσει και τάξεις[4] κατ’ ιδίαν αν απρουσιασθώσιν μαθηταί.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 19 Οκτωβρίου 1867

 

Τον ίδιο καθηγητή τον συναντάμε και τα επόμενα χρόνια. Το 1872 πιο σίγουρος και απαιτητικός σε δημοσίευσή του με τον τίτλο γνωστοποίησις αναφέρει:

                              

Ειδοποιούνται οι αποτελέσαντες κατά το παρελθόν έτος την ιδιαιτέραν τάξιν της Αγγλικής γλώσσης ότι της 1^ης Οκτωβρίου άρχονται οι παραδόσεις ανωτέρας τάξεως καταρτηθησομένης άμα τη δηλώσει κατ’ ελάχιστον όρον (;) δώδεκα μαθητών.

Ομοίως συνιστάται και ετέρα τάξις αρχαρίων άμα ως εγγραφώσιν 20 τουλάχιστον μαθητών.

Τα δίδακτρα εκ δρχ.50, προπληρώνονται εφ’ άπαξ δι’ όλην την διάρκειαν των μαθημάτων από 1^η Οκτωβρίου μέχρι τέλος μόνον εις το ζαχαροπλαστείον του κυρίου Σπ. Πουλίδου, κείμενον απέναντι της εκκλησίας Χρυσοσπηλαιωτίσσης.

Εν Αθήναις τη 12 Αυγούστου 1872

Θ. Γ. ΔΙΞΩΝ, καθηγητής της Αγγλικής γλώσσης

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 1 Νοεμβρίου 1872

 

Το 1869, ο καθηγητής της Αγγλικής Αναστάσιος Κουλουριώτης σχηματίζει τάξη μαθητών.

 

Μαθήματα της αγγλικής γλώσσης εύωνα τρις της εβδομάδας προς δραχμήν το μάθημα.

Ο Αναστ. Κουλουριώτης θέλει σχηματίσει τάξει προς παραδόσιν αγγλικών μαθημάτων υπό τους ανώτερω όρους. Όσοι των νέων βούλονται να εκμάθωσι την χρήσιμον και εμπορικήν ταύτην γλώσσαν δύνανται να ανταμώσωσιν αυτόν εν οδού Ερμού αρ.97.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 6 Δεκεμβρίου 1871

 

Το ίδιο και πιο οργανωμένα  τα επόμενα χρόνια:

 

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

Ο κύριος Α. Ι. Κουλουριώτης πρόκειται να σχηματίση μίαν τάξιν προς παράδοσιν της Αγγλικής γλώσσης ανά δρχ.10 κατά μήνα προπληρωτέας δι’ εκάστον μαθητήν. Παραδίδει και ιδιαιτέρως εις τους επιθυμούντας. Πληροφορίαι εις το βιβλιοπωλείον κ. Κουβαρα έναντι του καταστήματος κ. Κατσίμπαλη.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 27 Οκτωβρίου 1876 (8 καταχωρίσεις)

 

Το 1872 ο καθηγητής  Ν. Κοντόπουλος διδάσκει «εντός αιθούσης ευρυχώρου».

 

Ο Κύριος Ν. Κοντόπουλος εκ παιδικής ηλικίας γιγνώσκων την Γαλλικήν και Αγγλικήν και πολυετή πείραν[4] κεκτημένος εν τη διδασκαλία των γλωττών τούτων, προσφέρει τας γνώσεις του τη φιλομαθεί νεολαία της πρωτευούσης του Ελληνισμού, κατ’ οίκους και εν τάξεσιν εντός αιθούσης ευρυχώρου[4] διδάσκων δια μεθόδου νέας και τελεσφόρου.

Δια τα περαιτέρω διευθυνθήτω ο βουλόμενος τοις κ.κ. αδελφοίς Αντωνιάδου και λοιποίς βιβλιοπώλαις Αθηνών.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 17 Αυγούστου 1872

 

Την ίδια χρονιά αλλά και σε επόμενα χρόνια ο καθηγητής Βάγνερ διδάσκει γαλλικά σε φοιτητές.

 

Ο κ. Π. Βάγνερ πρώην καθηγητής της γαλλικής θέλει εξακολουθήσει τας παραδόσεις της αυτής γλώσσης εις τους φοιτητάς του Πανεπιστημίου εν τη οικία του κειμένη εις την οδόν Σταδίου αριθ.68 αντίκρυ της νέας (σήμερα παλαιάς) Βουλής. Μεταβαίνει δε και εις οικογενείας.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 8 Οκτωβρίου 1873

 

Το 1873, ανώνυμος αναλαμβάνει να διδάξει την διπλογραφίαν.

 

Αξιότιμος τις επιμελής περί την εντελεστάτην διπλογραφικήν μέθοδον ασχοληθείς και αρκετήν εμπειρίαν κτησαμένος προτίθεται να σχηματίση τάξιν προς παράδοσιν της επιστήμης ταύτης του εμπορίου. Η τιμή ορίζεται δι’ όλην την εκμάθησιν […] Πληροφορίαι παρά τω κ. Λ. Ιωάννου χρυσοχόου παρά την Αγίαν Ειρήνην.

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 10 Ιανουαρίου 1873

 

    Γ (β)    Οι  επαγγελματίες

 

Το 1875  ο «αρχαίος διδάσκαλος» Ν. Καλογερόπουλος:

 

Αρχαίος διδάσκαλος της Γαλλικής, Ιταλικής και Αγγλικής γλώσσης, νεωστί ελθών ενταύθα ειδοποιώ το κοινόν ότι προσφέρομαι διδάξαι αυτούς ευμεθοδώς αντί μετρίας αμοιβής είτε κατ’ οίκον είτε κατά τάξεις υποσχόμενος πολλήν ωφέλειαν και ακρίβειαν […]

Όθεν οι βουλόμενοι τιμήσαι με διευθυνθήτωσαν προς συννενόησιν εις το ξενοδοχείον Βενετίας, οικίαν Πάλλη από 1-3μ.μ.

Εν Αθήναις

Ν. Καλογερόπουλος

ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 25 Οκτωβρίου 1875

 

 

Το 1880 ο Λ. Ηλιάδης-Βαζάνος ιδρύει ειδική σχολή για κορίτσια.

                                  

ΕΙΔΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ ΔΙΑ ΝΕΑΝΙΔΑΣ

Οδός Πινακωτών 22

Από της 15^ης του προσεχούς Απριλίου συνίστημι εν τη οικίαν μου δύω τάξεις (προκαταρκτικήν και ανωτέραν) γαλλικών μαθημάτων δια νεανίδας.

Εν εκάστη τάξει η διδασκαλία γενήσεται τετράκης της εβδομάδος επί μίαν και ημισείαν ώραν από την 9^η έως και της 10 ½ κατά πάσαν Δευτέραν, Τετάρτην, Παρασκευήν και Σάββατον.

Εν τη αυτή τάξει θέλομεν διδάσκει ημέραν παρ’ ημέραν μετά της συζύγου μου μεταχειριζόμενοι καταλλήλους μεθόδους προς ταχείαν πρόοδον των μαθητριών εις τε των συνομιλίαν και εις τον γραπτόν λόγον.

Δίδακτρα προπληρωτέα κατά μήνα δραχμαί νέαι 15.

Λ. Ηλιάδης – Βεζάνος

καθηγητής Γαλλικής

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ 29 Μαρτίου 1880, (15 καταχωρίσεις)

 

Από τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, η σχολή μεταφέρθηκε στο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο Αντωνιάδου.

 

Το 1884 δύο ανώνυμοι δάσκαλοι συστήνουν «οικιακάς τάξεις».

 

Δύο διδάσκαλοι συστήσαντες οικιακάς τάξεις διδάσκουσιν Ελληνικά, Λατινικά, Μαθηματικά, Γερμανικά, Διπλογραφία και πρακτικήν Αριθμητικήν δι’ υπαλλήλους προς 5 φράγκα. Πληροφορίαι εν τη παρά τη Καπνικαρέαν  καταστημάτι αδελφών Λεμπέση.

ΠΑΛΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 10 Ιανουαρίου 1884

 

Την ίδια χρονιά ο Ιάκωβος Δραγάτσης ιδρύει σχολή εμπορικών μαθημάτων.

 

ΙΑΚΩΒΟΥ ΙΩ. ΔΡΑΓΑΤΣΗ

Έτος Β ΣΧΟΛΗ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Έτος Β

Γραφείον οδός Γεωρ. Σταύρου παρά την Εθνικήν τράπεζαν.

Διδάσκεται εν αυτώ δια της πρακτικωτέρας εξασκήσεως του μαθητευομένου τα σπουδαιότερα των Εμπ. μαθημάτων, ήτοι Διπλογραφία, Λογιστική και Εμπ. αλληλογραφία.

Μαθηταί γίνονται δεκτοί πάντοτε είτε εις εν εκ των καταρτιζομένων τμημάτων κατατασσόμενοι είτε και ιδία διδασκόμενοι……

ΣΗΜ. Εκ των είκοσι μαθητών των εξελθόντων πέρυσι της Σχολής ταύτης και εκ των περί τους 40 ετέρων ιδιαιτέρως υπ’ εμού και εν Πειραιεί διδαχθέντων οι πλείστοι παρά διαφόροι συναλλαγματικοίς εργάζονται γραφείοις ως Διπλογράφοι και Λογισταί…..

ΧΡΟΝΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, 1885

 

Το 1885 ο Σπυρίδων Δραγάτσης σχηματίζει κλάσεις:

 

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΑΛΛΙΚΗΣ

Ο καθηγητής κ. Σπυρίδων Δραγάτσης ειδοποιεί ότι εσχημάτισε κλάσεις παραδόσεως μαθημάτων της γαλλικής γλώσσης. Οι επιθυμούντες απευθυνθήτωσαν εις το λύκειον του κ. Βουλγάρεως.

ΧΡΟΝΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, 29 Σεπτ. 1885

 

Το ίδιο και ο καθηγητής Ιωάννης Φωκάς Ζίνος που υπόσχεται διδασκαλία με «διαλεκτική μέθοδο».

 

ΝΕΟΝ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

Προς εκμάθησιν της Γαλλικής και Ιταλικής γλώσσης και της διπλογραφίας εντός εξ μηνών από τον κ. Ιωάννου Φωκά Ζίνου τελειοφοίτου του Πανεπιστημίου Μοντπελιέρ και καθηγητού του πανεπιστημίου Ρώμης αντί διδάκτρων 15δρχ. κατά μήνα προπληρωτέων. Ο αυτός καθηγητής κατοικών εν οδώ Αγ. Κωνσταντίνου αρ.20 απέναντί του οινοποιείου Σόλωνος δέχεται και οικοτρόφους παρ’ αυτώ αντί 70δρχ. έκαστον.

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 30 Οκτωβρίου 1885

 

Το 1883, ο καθηγητής Δ. Λάσκαρης:

 

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΑΛΛΙΚΗΣ

υπό Δ. Μ. ΛΑΣΚΑΡΗ

Ο γνωστός δια το ευμέθοδον της διδασκαλίας του διδάσκαλος της γαλλικής Δ. Μ. ΛΑΣΚΑΡΗΣ δέχεται τους μαθητάς προς 15δρχ. κατά μήνα προπληρωτέας.

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 8 Ιουλίου 1886

 

Την ίδια χρονιά, ο παλαιός καθηγητής της Εμπορικης σχολής της Χάλκης Ξενοφώντας Ζυγούρας ιδρύει Εμπορική Σχολή που λειτουργεί για αρκετά χρόνια.

 

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΖΥΓΟΥΡΑ

Συνοικία Ζωοδόχου Πηγής παρά τω φαρμακείω Τσακαλιώτου

Προς κατάπαυσιν της επικρατούσης αγυρτίας περί την διδασκαλίαν εμπορικών συνιστών από 1^ης Οκτωβρίου 1886, εσπερινάς τάξεις[4] εις τας οποίας θα παραδίδονται από 7 μέχρι 10 ώρας μ.μ.:

α) Διπλογραφίας  β) Εμπορικήν Αριθμητική  γ) Εμπορικόν Δίκαιον  δ) Εμπορικής Επιστολογραφία  ε) Γαλλικά υπό του καθηγητού Jule Pere και  στ) Αγγλικά και Ιταλικά υπό του Καλλωνα. Δίδακτρα προκαταβάλονται δια την διπλογραφίαν δρχ.100 δια τα άλλα εμπορικά ανά 50δρχ. έκαστον δια τας γλώσσας δρχ.20 κατά μήνα τρις της εβδομάδος.

ΞΕΝΟΦΩΝ ΖΥΓΟΥΡΑΣ

καθηγητής εν τη Σχολή Υπαξιωματικών και εν τοι Λυκείοις

Σιμοπούλου και Παπαγεωργίου

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 29 Σεπτεμβρίου 1886

 

Την επόμενη χρονιά, Εμπορική Σχολή ιδρύει ο Αντώνιος Θεολόγης λογιστής στα καταστήματα Ανέστη Κωνσταντινίδου που έχει βιβλιοπωλείο και εκδοτικό οίκο.

 

ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑΣ  ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Από του προσεχούς Σεπτεμβρίου άρχομαι της διδασκαλίας τη Διπλογραφίας δι’ εσπερινών μαθημάτων κατά τάξεις εκάστη των οποίων δεν θα περιλαμβάνη πλέον των 5 μαθητών. Της πρώτης τάξεως τα μαθήματα άρχονται ακριβώς την 7 Σεπτεμβρίου ε.ε. καθ’ εσπερινήν ώραν.

Δίδακτρα συγκαταβατικά.

Οι βουλόμενοι αποτανθήτωσαν εις το υποκατάστημα του κυρίου Ανέστη Κωνσταντινίδου και εις το εμπορικόν κατάστημα του κυρίου Σωτ. Βόγλη απέναντι της Αγίας Ειρήνης.

ΑΝΤΩΝΙΟΣ Ι. ΘΕΟΛΟΓΗΣ

Λογιστής παρά τοις καταστήμασι Αν. Κωνσταντινίδης

ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 10 Αυγούστου 1887

 

 

Γ (γ)   Οι  επαγγελματίες

 

Ας συνεχίσουμε τώρα με μια άλλη κατηγορία θεμάτων. Την εποχή, που μελετάμε, στην Αθήνα αλλά και σε πολλές πόλεις της επαρχίας, υπάρχουν ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, σχολές, παρθεναγωγεία, Λύκεια πάσης φύσεως και μορφής. Ενδεικτικά αναφέρω τα εκπαιδευτήρια Αντωνιάδου, Κάυλ και Λέριου, τη σχολή Χιλ, Κ. Διαλεισμά. Τα Παρθεναγωγεία Αναστασία Πληθωρίδου, Ελίζας Δημοπούλου, Σουρμελή, Ασπασίας Σκορδέλη, Αριστέας Ανδριανοπούλου, Ζηνοβίας Καμπάνη, Μαργαρίτη, Λασκαρίδου. Τα Λύκεια Δανιήλ Σουρμελή, Διοσκουρίδη, Γεννηματά, Σιμόπουλου, Παπαγεωργίου, Γαλάνη, Παπαθανασίου, το παιδαγωγείο Βουλγάρεως και πολλά άλλα.

Τα σχολεία αυτά για να προσελκύσουν μαθητές φροντίζουν να έχουν καλύτερες υποδομές και οργάνωση, περιλαμβάνοντας στο πρόγραμμα διδασκαλίας δύο τουλάχιστον ξένες γλώσσες. Στο διδακτικό τους επιτελείο εντάσσουν και επώνυμους καθηγητές του Πανεπιστημίου. Οι καθηγητές του Πανεπιστημίου είναι κυρίαρχοι πολυθεσίτες εκείνη την εποχή (αλλά και αργότερα). Συγχρόνως με την απασχόληση στην Πανεπιστημιακή έδρα, αρκετοί απ’ αυτούς είναι καθηγητές στο Πολυτεχνείο, τις στρατιωτικές σχολές και αλλού. Διατηρούν επίσης ώρες σε κύρια ιδιωτικά εκπαιδευτήρια.

Ενδεικτικά για το 1887 αναφέρω τους Γεώργιο Μιστριώτη και Χ. Τζιβανόπουλο να έχουν ώρες διδασκαλίας στο εκπαιδευτήριο Αντωνιάδου, τον Βασίλειο Λάκωνα στο Λύκειο Σουρμελή, τον καθηγητή Στέφανο Κυπάρισσο στο Λύκειο Διοσκουρίδη κ.ά. Για το τελευταίο Λύκειο το 1887 βρίσκουμε μεγάλη και επαναλαμβανόμενη διαφήμιση στην Ακρόπολη του 1887, όπου υπάρχει φωτογραφία του κτιρίου (Θουκυδίδου και Νικοδήμου στην Πλάκα, σήμερα ανοικτό πάρκιν αυτοκινήτων ), πλήρης κατάλογος του διδακτικού προσωπικού μέσα στον οποίο για τον Κυπάρισσο υπενθυμίζεται ότι εκτός από καθηγητής στο Πανεπιστήμιο  είναι καθηγητής και στη σχολή των Ναυτικών (αργότερα Δοκίμων). Η διαφήμιση καταλήγει ως εξής: […] Γίνεται γνωστόν ότι κατά το έτος τούτο συνιστά και ιδιαιτέρας τάξεις δια τους μέλλοντας να εισαχθώσιν εις την Ναυτικήν Σχολήν. Εν Αθήναις τη 28 Αυγούστου 1887.

Το επίσημο κράτος έχει βέβαια τα ελληνικά σχολεία και γυμνάσια. Στη συνέχεια, δημιουργεί το θεσμό των πρακτικών Λυκείων, που δίνουν μεγαλύτερο βάρος στα Φυσικομαθηματικά μαθήματα και είναι περισσότερο κατάλληλα γι’ αυτούς που προσανατολίζονται για το Πολυτεχνείο, τη Φυσικομαθηματική Σχολή και τις σχολές Ευελπίδων και Δοκίμων. Τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια δεν μπορούν να μείνουν έξω από αυτόν τον ανταγωνισμό. Από νωρίς, μέσα στο ίδιο κτίριο ιδρύουν στη διάρκεια του σχολικού έτους, αλλά πιο εντατικά, στη διάρκεια των θερινών διακοπών, φροντιστηριακά τμήματα μέσα στα σχολεία. Τότε δεν υπήρχε καμιά απαγορευτική διάταξη γι’ αυτήν την καινοτομία.

Ας δούμε μερικά τέτοια πρώιμα παραδείγματα. Από το 1889, στο ιδιωτικό Λύκειο Γεννηματά αναγγέλλεται ότι από τον Μάιο έως το τέλος Αυγούστου δημιουργούνται «ιδιαίτεραι τάξεις» δηλαδή φροντιστηριακά τμήματα για εισιτήριες εξετάσεις στις τότε υπάρχουσες σχολές. (ΚΑΙΡΟΙ 1889)

 

Την ίδια χρονιά, το Λύκειο Χ. Διοσκουρίδου με ανακοίνωση του δηλώνει ότι:   

 

Ποιεί γνωστόν ότι από του τρέχοντος μηνός Ιανουαρίου ήρξατο λειτουργούσαι δύο τάξεις προοδευτικαί δια τους βουλομένους να εισέλθωσιν εις την Στρατιωτικήν ή Ναυτικήν Σχολήν επί μετρίοις διδάκτροις και υπό την διεύθυνσιν του πεπειραμένου καθ. Γ. Χ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ εις ώρας καταλλήλους όπως δύνανται να φοιτώσι και μαθηταί γυμνασίου.

 

Την ίδια χρονιά, μετά το τέλος του σχολικού έτους, ο Αθ. Παπαγεωργίου στο δικό του ανεξάρτητο Λύκειο, δηλώνει ότι δημιουργεί δύο προπαρασκευαστικές τάξεις δια τα εισιτηρίους εξετάσεις στο Γυμνάσιο, τον προσεχή Σεπτέμβριο.

 

Το ίδιο συμβαίνει και στο:

 

ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΛΥΚΕΙΟΝ

Ι. Χ. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ

[…]

Δια τους βουλομένους να εισαχθώσιν εις Στρατιωτικάς Σχολάς Δοκίμων και Ευελπίδων συνιστάται ίδια τάξις προπαρασκευαστική εις ην δύνανται να φοιτώσι και οι βουλόμενοι των μαθητών δημοσίων σχολείων...

ΚΑΙΡΟΙ, 15 Αυγούστου 1891

 

Η ίδια κατάσταση συνεχίζεται και τα επόμενα χρόνια.

 

Το 1892 διαβάζουμε:

 

ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΝ ΛΥΚΕΙΟΝ

Ι. ΣΠΥΡΙΔΩΝΙΔΟΥ

(Κανάρη 14, Πλ. Κολωνακίου)

Γνωστόν ποιείται ότι γίνονται δεκτοί προς προγύμνασιν και παρασκευήν δια τας εξετάσεις επί πάντων των μαθημάτων υπό αρίστων  καθηγητών επί μετριωτάτης διδάκτροις τοις πάσι προσιτοίς.

Πληροφορίαι δίδονται υπό του διευθυντού του Λυκείου.

 

ΛΥΚΕΙΟΝ

Α. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ –Δ. Σ. ΓΑΛΑΝΗ

Οδός Πανεπιστημίου 42

 

Περιλαμβάνει... και τάξεις αντιστοιχούσας προς τας του πρακτικού Λυκείου δια τους βουλομένους να καταχθώσι εις την Ναυτικήν και των Ευελπίδων Σχολήν.

Κανονισμοί πέμπονται τω αιτούντι.

ΚΑΙΡΟΙ, 4 Ιανουαρίου 1897

 

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ

ΛΥΚΕΙΟΝ

ΕΥΘ. Γ. ΚΑΛΛΙΑΦΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΟΥ

Εν Αθήναις οδός ΑΒΕΡΩΦ αριθ.5 περιλαμβάνει
1)………..... 2)………..... 3)……....…. 4) Γυμνάσιον
5) Ιδιον τμήμα αρτιωτάτης διδασκαλίας πάντων δια τας Στρατιωτικάς Σχολάς και το Πολυτεχνείον προπαρασκευαστικών μαθημάτων κατά των  ΕΝ ΕΥΡΩΠΗ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ………………….

Προσωρινά Γραφεία Λυκείου

Πανεπιστημίου 69 (Παρά το Αρσάκειον)……….

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

ΠΑΝΤΙ  ΤΩ ΑΙΤΟΥΝΤΙ

 

Ίδιας μορφής καταχωρίσεις βρίσκουμε και τον 20^ο αιώνα. Τώρα όμως συναντάμε και τον προσδιορισμό Φροντιστήριον.

 

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Εις την Αθηναϊκήν Σχολήν κατηρτίσθη ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ προς εκγύμνασιν των μελλόντων να λάβουσι μέρος εις του υπό της ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ προκηρυχθέντα διαγωνισμόν. Εγγραφαί και πληροφορίαι καθ’ εκάστην εν τω γραφείω της Σχολής ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 1.

ΚΑΙΡΟΙ, 30 Μαρτίου 1901

 

Από το 1902 εγκαθίσταται στην οδό Ευριπίδου 8, και το 1910 στην οδό Αβέρωφ 10.

 

Στην εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 23 Αυγούστου 1903 συλλέγουμε την πληροφορία ότι στο Λύκειο Κανελλόπουλου στην Πάτρα (έτος ιδρύσεως 1885) λειτουργεί και Φροντιστήριο.

 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Γνωστοποείται εις τους μαθητάς ότι το παρόν φροντιστήριον του καθηγητού κ. ΙΩΑΝΝΗ ΚΟΥΣΟΥΛΑ λειτουργεί νυν επί της οδού Ευρυπίδου αρ.8 προς της πλατείας των Αγ. Θεοδώρων. Αναλαμβάνει να παρασκευάσει εις τα ελληνικά και τα μαθηματικά τους προετοιμαζομένους δια τας σχολάς των Ευελπίδων των ναυτικών δοκίμων, του Πολυτεχνείου κτλ.

Η διδασκαλία των μαθημάτων εγκρίτων εις τε την επιστήμην και τη πράξει.

Εγγραφαί και πληροφορίαι εν τω γραφείω καθ’ εκάστην.

Ο διευθυντής Κ. Ι. ΤΣΙΟΥΛΚΑΣ

(πρώην γυμνασιάρχης)

ΧΡΟΝΟΣ, 24 Οκτωβρίου 1905

 

Ο Ιωάννης Κούσουλας κλείνει το Φροντιστήριό του –άγνωστο πότε άρχισε η λειτουργία του– επειδή αυτή τη χρονιά διορίζεται σχολάρχης στην Κυπαρισσία και αναγκάζεται να φύγει.

 

Στην εφημερίδα ΚΑΙΡΟΙ του 1906, βρίσκουμε την ακόλουθη καταχώριση: 

 

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ Δ. ΔΑΒΑΚΗ

Ο κ. Δαβάκης εν τω υπ’ αυτού ιδρυθέντι φροντιστηρίω θα ασκεί, αντί μετρίας αμοιβής ανεξεταστέους μαθητάς Ελληνικού Σχολείου ως και τους μέλλοντας την εις το Γυμνάσιον εξέτασιν να υποστώσιν, εποήσατο έναρξιν των μαθημάτων την 5^η Ιουλίου. Τα μαθηματικά θα διδάξη ο αριστούχος διδάκτωρ των μαθηματικών κ. Γ. Βουτσαράς.

οδός Σαχτούρη αρ. 5

ΚΑΙΡΟΙ, 21 Ιουλίου 1906

 

Από το 1908, ο καθηγητής της Σχολής Ευελπίδων –και αργότερα διοικητής της ίδιας Σχολής– Διονύσιος Βερέττας, ανοίγει Μαθηματικόν Φροντιστήριον για υποψηφίους των στρατιωτικών σχολών και το Πολυτεχνείο. Μαζί του είναι ο επίσης καθηγητής της Σχολής των Ευελπίδων Ιωάννης Βλαχάβας. Άλλος καθηγητής, το όνομα του οποίου δυστυχώς δεν αναφέρεται, διδάσκει τη Φυσική και τη Χημεία (Ιπποκράτους 97).

Στον Διονύσιο Βερέττα θα επανέλθουμε αύριο

Το  1910 συναντάμε τον Ν. Γεννηματά:[4]

 

ΕΙΔΙΚΟΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ

ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ

Υπό του ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Ν. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ*

Επί έτη διδάξαντος εν Γερμανία τα δια του μηχανικούς απαιτούμενα κατώτερα και ανώτερα Μαθηματικά.

Σχετικαί πληροφορίαι: Ικτίνου 2 (όπισθεν Δημαρχείου)         ΧΡΟΝΟΣ, 1910

Στην ίδια εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ του 1912 συναντάμε:

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ

Κ. ΠΑΠΑΠΛΙΑΚΑ

καθηγητού των Μαθηματικών

οδος Γ. Γενναδίου αρ. 2

Υποψήφιοι δια την Ναυτικήν Σχολήν Δοκίμων, στρατιωτικήν σχολήν Ευελπίδων και Πολυτεχνείου.

Ουδείς εκ των μαθητών του φροντιστηρίου απο διετίας απέτυχε μέχρι τούδε.[4]

Τον ίδιο καθηγητή τον συναντάμε και το 1915 στον επαγγελματικό οδηγό του 1915 της Ανατολικής Εταιρείας να έχει Μέγα Μαθηματικόν Φροντιστήριον στην οδό Λυκαβηττού 23. Στην εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ του 1912:

 

ΑΘΗΝΑΪΚΟΝ ΛΥΚΕΙΟΝ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ

(τέως Δέλλιου – Σιμοπούλου)

Εν τω ανωτέρω Λυκείω (οδός Ακαδημίας 56) συνεστήθη φροντιστήριον εν τω οποίω θα διδάσκουσι υπό καθηγητών εγνωσμένης ικανότητος τα Μαθηματικά και τα ελληνικά δια τους προτιθεμένους να υποστώσιν εισιτηρίους εξετάσεις δια τας σχολάς Ευελπίδων, Δοκίμων και Πολυτεχνείου.

Έναρξις λειτουργίας την 1^η Μαίου

Ο Διευθυντής του Λυκείου

Θεμιστ. Ταβουλάρης

ΧΡΟΝΟΣ, Απρίλιος 1912