Παρασκευή 24 Ιουλίου 2015

Το Ελληνικό Σχολείο της Ύπατης


Posted on Ιανουαρίου 14, 2013 by xwrionmakri
ΠΗΓΗ: http://blogs.sch.gr/lykypati (Λύκειο Υπάτης)
Τουρκοκρατία
Κατά τον 17ο αιώνα και κυρίως το 18ο στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, το πνευματικό σκοτάδι που επικρατούσε τα πρώτα χρόνια της σκλαβιάς άρχισε να διαλύεται. Σε πολλές περιοχές εκεί που υπήρχαν εμπορικά κέντρα φυτρώνουν σχολεία, αλλού κατώτερα αλλού ανώτερα, ακαδημίες, ελληνομουσεία (δηλαδή σαν τα σημερινά Γυμνάσια) και μερικά με πρόγραμμα διδασκαλίας πανεπιστημιακό. Ουσιαστικά μέχρι την Απελευθέρωση δεν είχαμε Εκπαίδευση αλλά Παιδεία, χωρίς μεθοδολογία και αναλυτικά προγράμματα, αποκομμένη και αποσπασμένη, που στόχευε κυρίως στη διατήρηση της γλώσσας και της Θρησκείας. Στην περιοχή της Στερεάς το Μεσολόγγι έχει «ακαδημία» (1760-1800) και ξακουστά σχολεία με ονομαστούς δασκάλους έχουν το Καρπενήσι, τα Άγραφα, η Ρεντίνα, η Υπάτη και η Αθήνα. Η λειτουργία των σχολείων αυτών στην περιοχή μας επιβεβαιώνεται και από τη βιογραφία του σημαντικότερου λόγιου της περιοχής την εποχή εκείνη. Τόσο ο ίδιος αλλά και τα παιδιά του πρωταγωνίστησαν στον αγώνα της παλιγγενεσίας αλλά και στα πρώτα χρόνια του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Πρόκειται για τον Ζαχαρία Αναγνωστόπουλο ή Οικονόμου από το Μαυρίλο, που από λογιωτατική επίδραση άλλαξε το όνομά του σε «Αινιάν». Ο παπά-Ζαχαρίας, αφού μαθαίνει τα πρώτα γράμματα από κάποιο μαθητή του μεγάλου δάσκαλου της Σχολής Βραγκιανών των Αγράφων, Αν. Γόρδιο, τελειοποιεί τις σπουδές του στο Ελληνικό σχολείο του Καρπενησίου. Το 1800 έρχεται στην Υπάτη και διδάσκει στην ελληνική σχολή που λειτουργεί εδώ.
Μετά την Απελευθέρωση
Ένα από τα πρώτα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Αρχές του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους είναι αυτό της μόρφωσης του λαού. Ενδεικτικό είναι το κείμενο που κατέθεσε ο Καποδίστριας και το οποίο ψηφίστηκε από τη Δ΄ Εθνοσυνέλευση στο Άργος. Το ψήφισμα αυτό αποβλέπει, αρχικά, σε ένα πρωτοβάθμιο σχολικό δίκτυο και στη συνέχεια στη σύσταση δευτεροβάθμιων σχολείων, ως προθαλάμου των σχολείων ανώτερης τάξης, αναβαθμίζοντας τα λεγόμενα ελληνικά σχολεία, λόγω του κύρους που διατηρούσαν στις ανώτερες κοινωνικές τάξεις της εποχής. Με την άφιξη του βασιλιά Όθωνα (Γενάρης 1833) άρχισε η δημιουργία του διοικητικού μηχανισμού και η οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Η εκπαίδευση οργανώθηκε με σχολεία πρώτης βαθμίδας, δηλ. το Δημοτικό, που είχαν τέσσερις τάξεις και με σχολεία δεύτερης βαθμίδας δηλ. Μέσης Εκπαίδευσης που ήταν οργανωμένα σε δύο κύκλους: Το Ελληνικό Σχολείο (“Σχολαρχείο”, όπως επικράτησε να λέγεται)με τρεις τάξεις και το Γυμνάσιο με τέσσερις. Το Ελληνικό Σχολείο, λοιπόν ανήκε στον πρώτο κύκλο της Μέσης Εκπαίδευσης και αντιστοιχούσε στις δυο ανώτερες τάξεις του σημερινού Δημοτικού Σχολείου και την Πρώτη του Γυμνασίου. Την ονομασία του την οφείλει στο γεγονός ότι είχε χαρακτήρα θεωρητικό, με περισσότερες ώρες διδασκαλίας του μαθήματος των Ελληνικών. Κύριος σκοπός των Ελληνικών Σχολείων ήταν να προετοιμάσουν τους μαθητές για τα Γυμνάσια και προς το σκοπό αυτό συμμορφώνονταν το αντικείμενο, η έκταση και ο τρόπος διδασκαλίας. Ακόμη ήθελαν να προσφέρουν κατάλληλη μόρφωση στα παιδιά, που δεν θα φοιτούσαν σε Γυμνάσια, αφού τελείωναν το Ελληνικό Σχολείο. Περισσότερο ήταν γνωστά με την ονομασία “Σχολαρχεία”. “Σχολαρχείο” όμως στην πραγματικότητα ονομαζόταν μόνο η τελευταία τάξη του, όπου δίδασκε ο Σχολάρχης. Ανάμεσα στα Ελληνικά Σχολεία του κράτους ήταν και εκείνα που ιδρύθηκαν και λειτούργησαν στο φθιωτικό χώρο. Κατά την πρώτη περίοδο έχουμε μόνο έξι (6) Ελληνικά Σχολεία, ενώ σ’ ολόκληρη την Ελλάδα την ίδια εποχή λειτουργούν περίπου διακόσια (200). Αρχικά ιδρύθηκαν της Λαμίας και της Υπάτης (1835), ακολουθούν: της Αταλάντης (1846), της Σπερχειάδας και Στυλίδας (1875) και τέλος του Μώλου (1879). Το Σχολείο της Υπάτης λειτούργησε αρχικά, μόνο με μια τάξη, που σταδιακά αυξάνονταν κάθε χρόνο με την πρόσθεση νέας. Σε κάθε τάξη ήταν κι ένας δάσκαλος, που δίδασκε όλα τα μαθήματα. Λειτουργούσε πρωί – απόγευμα, τα μαθήματα ήταν από 5 – 15 και δε διδάσκονταν όλα. Η οργάνωση αυτή, με λίγες αλλαγές συνεχίσθηκε ως το 1929. Αλλαγές έχουμε στη λειτουργία δημοτικών σχολείων με έξι (6) τάξεις, τα λεγόμενα “πλήρη’’. Έτσι η πρώτη αδιατάρακτη περίοδος της εκπαίδευσης στην Υπάτη είναι το διάστημα 1835 – 1929. Για 94 χρόνια λοιπόν έχουμε τη λειτουργία Ελληνικού Σχολείου (Σχολαρχείου). Για το διάστημα 1835 – 1889, έχουν δημοσιευτεί ελάχιστα στοιχεία για τη λειτουργία του Σχολείου. Δύο πολύ σημαντικά έγγραφα είναι:
1ον Το βασιλικό διάταγμα δημιουργίας του Σχολείου, από τον ΄Όθωνα, είναι γραμμένο σε δύο γλώσσες, Ελληνικά αλλά και Γερμανικά. Το διάταγμα αυτό δημοσιεύτηκε στο με αριθμό 5 φύλλο της εφημερίδας της κυβέρνησης, το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου. 2ον Έγγραφο του Ιούνη του 1835, των επί των σχολείων της Υπάτης Εφόρων, όπου περιγράφονται αναλυτικά όλα τα λειτουργικά προβλήματα του Σχολείου. Για το διάστημα 1889 – 1929, ο φιλόλογος- ερευνητής Δημήτριος Νάτσιος, αναζητώντας στοιχεία για την εκπαίδευση στη Φθιώτιδα, βρήκε στο παλιό αρχείο του Α΄ Λυκείου Λαμίας δύο ογκώδεις τόμους του Ελληνικού Σχολείου Υπάτης. Το 1986 το ετήσιο περιοδικό «ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ » του οποίου ο παραπάνω φιλόλογος είναι ιδρυτής και διευθυντής, κυκλοφόρησε αφιερωμένο στην Υπάτη. Στο τεύχος αυτό παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της σχολαστικής μελέτης των δύο αυτών τόμων σε άρθρο με τον τίτλο: «ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (ΣΧΟΛΑΡΧΕΙΟΥ) ΥΠΑΤΗΣ (1889-1929)». Ετήσιες καταστάσεις μαθητών ανά τάξη με την καταγωγή, την ηλικία και το επάγγελμα του κηδεμόνα τους.
Ονόματα Μακρυσιωτών που Διαβάζουμε στις καταστάσεις
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1889-1890 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ι ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 16 ΓΕΩΡΓΟΣ ΤΑΞΗ Β΄ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΥΣΤ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 15 ΓΕΩΡΓΟΣ ΤΑΞΗ Γ΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ1890 – 1891 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ι. ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 17 ΟΡΦΑΝΟΣ ΤΑΞΗ Γ΄ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΑΘ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 15 ΓΕΩΡΓΟΣ ΤΑΞΗ Γ΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1893-1894 Γ.Δ. ΖΗΣΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 11 ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΑΞΗ Α΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1894-1895 ΓΕΩΡΓΙΟΣ.Δ. ΖΗΣΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 12 ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΑΞΗ Β΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1895-1896 ΖΗΣΗΣ Δ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΚΡΥΣΗ13 ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΑΞΗ Γ΄ ΚΟΡΟΜΠΥΛΗΣ ΑΘ. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 17 ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΑΞΗ Β΄ ΖΗΣΗΣ Δ. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 10 ΚΤΗΜΑΤΙΑΣ ΤΑΞΗ Α΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1897-1898 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΗΣΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 12 ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΑΞΗ Β΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1898-1899 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΗΣΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 13 ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΑΞΗ Γ΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1899-1900 ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΖΗΣΗΣ ΜΑΚΡΥΣΗ 12 ΚΤΗΜΑΤΙΑΣ ΤΑΞΗ Β΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1900-1901 ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΖΗΣΗΣ ΜΑΚΡΥΣΙΣ 13 ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΑΞΗ Γ΄
ΣΧΟΛΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1920-1921 ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΚΡΥΣΙ 1906 ΓΕΩΡΓΟΣ ΤΑΞΗ Β΄ ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥ ΕΥΘ. ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΑΚΡΥΣΙ 1905 ΚΤΗΜΑΤΙΑΣ ΤΑΞΗ Β΄

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου