ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
(Το Δημοτικό Σχολείο με τους μαθητές του, όπως ήταν το 1954. Δίπλα στο κτίριο του Σχολείου φαίνεται και το «τωλ» που τοποθετήθηκε για τις ανάγκες στέγασης του μεγάλου αριθμού μαθητών.)
Φωτ.
(Το 3/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Αμυγδαλεών σήμερα.)
Φωτ.
Σε ενέργειες της εκκλησίας του χωριού οφείλει την ίδρυση και λειτουργία του το πρώτο δημοτικό σχολείο στις Αμυγδαλιές. Όπως γράφει η διευθύντρια του σχολείου Κλεάνθη Παπαποστόλου στις 13-04-1953 και σύμφωνα με στοιχεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το πρώτο μονοτάξιο δημοτικό σχολείο άρχισε να λειτουργεί ως ιδιωτικό από το 1870. Το μισθό του δασκάλου τον κατέβαλε το ταμείο της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, τη δε τροφοδοσία του (φαγητό, θέρμανση κλπ) είχαν αναλάβει εκ περιτροπής οι μαθητές. Το πρώτο σχολείο στεγάζονταν σε κτίριο δίπλα στην εκκλησία.
Από το 1912 με πρωτοβουλία του Ιερέα Βασιλείου Τούλια, χτίστηκε σχολείο, στη θέση που είναι και το σημερινό, με δαπάνες της Εκκλησιαστικής Επιτροπής και προσωπική εργασία των κατοίκων. Το 1918 δόθηκε και μικρή χρηματική βοήθεια από το κράτος, η δε αποπεράτωση του έγινε το 1923 και από το έτος αυτό αναγνωρίστηκε σαν δημόσιο.
Το κτίριο ήταν τεράστιο. Είχε δυο αίθουσες διδασκαλίας, μεγάλο διάδρομο, κατοικία του δασκάλου, γραφείο και δυο υπόγεια δωμάτια που τα χρησιμοποιούσαν ως αποθήκες. Από το 1923 ως το 1925 με ενέργειες πάλι του Ιερέα Βασιλείου Τούλια, λειτούργησε συνεχώς μέχρι το 1944. (Το 1944 είχε 202 μαθητές!!!).
Στις 04-07-1944 κάηκε από τους Γερμανούς και αργότερα στεγάστηκε στο κτίριο του Κοινοτικού Καταστήματος ως το 1946 που λόγω του εμφυλίου πολέμου διάκοψε τη λειτουργία του ως το 1949. Από το 1949 ως το 1950 στεγάστηκε σε ένα "τωλ" που φτιάχτηκε στην αυλή του σχολείου.
Φωτ.
(Το «τωλ» και ο δάσκαλος Καραπανάγος Βασίλειος από το Βέλον Κορινθίας μαζί με τους μαθητές του)
Το 1950 χτίστηκε καινούργιο κτίριο με χρήματα από έρανο που έκανε η βασίλισσα Φρειδερίκη και με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού. Το εγκαινίασε μάλιστα ο ίδιος ο βασιλιάς Παύλος που επισκέφτηκε το χωριό.
Φωτ.
(Φωτογραφία από τα εγκαίνια του Δημοτικού Σχολείου από το βασιλιά Παύλο και τη βασίλισσα Φρειδερίκη)
Στις 14-02-1953 έγινε τριτάξιο και έτσι λειτούργησε ως το 1990. (Πριν καεί το 1944 το σχολείο διέθετε μεγάλη και πλούσια σχολική βιβλιοθήκη, η οποία καταστράφηκε τελείως από τη φωτιά). Το κτίριο αυτό κατεδαφίστηκε το Φθινόπωρο του 1995, μετά τις ανεπανόρθωτες βλάβες που του προξένησε (σύμφωνα με αυτοψία του ΤΑΣ Γρεβενών) ο καταστροφικός σεισμός της 13-05 -1995. (Από το 1964 έως το 1969 λειτούργησε δημοτικό σχολείο και στο συνοικισμό Αγίας Τριάδας με πάνω από είκοσι μαθητές).
Από το 1957 ως το 1960 και για τρία χρόνια λειτούργησε και νυχτερινό σχολείο στο οποίο φοίτησαν 70 μαθητές (41, 23, 10).
Από 1-9-1993 το σχολείο προήχθη σε 3/θέσιο, λειτουργεί όμως ως διδέσιο λόγω του μικρού αριθμού μαθητών (26).
Από 1-9-2004 το σχολείο έγινε 2/θέσιο.
Σύμφωνα με κάποια στοιχεία από τις δημοσιεύσεις των εφημερίδων της Δυτικής Μακεδονίας και άλλες πηγές που συγκέντρωσε ο Ηλίας Γάγαλης δάσκαλος-κάτοχος Μεταπτυχιακού στην Αγωγή της Εκπαίδευσης, για την ίδρυση του πρώτου σχολείου, βλέπουμε ότι:
5. ΑΝΑΦΟΡΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΟΥ Γ. ΣΑΚΚΕΛΑΡΗ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1942[1]
20) ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ
Η ίδρυσις του χωρίου τούτου χρονολογείται από τα μέσα του 16ου αιώνος. Μέχρι του 1938 εσώζετο ο καθεδρικός ναός του χωριού, όστις έφερε χρονολογίαν ανεγέρσεως 1735.
Ο ναός ούτος εκοσμείτο δι’ ωραίων τοιχογραφιών αίτινες αποσπασθείσαι του τοίχου μετά την πυρκαϊάν φυλάσσονται ήδη εις αποθήκην της κοινότητος.
Ελληνικόν σχολείον ανηγέρθη και ελειτούργησεν ολίγον αργότερον του 1735. Οι κάτοικοι του χωριού ομιλούν την ελληνικήν γλώσσαν Ουδέποτε κατώκησαν Βούλγαροι ενταύθα.
Στα στοιχεία που μας παραθέτει ο Γ. Σακελλάρης δεν μπορούμε να δεχθούμε τη λειτουργία σχολείου λίγο αργότερα από το 1735, δηλαδή το χτίσιμο και τη λειτουργία της εκκλησίας. Η παλαιότερη αναφορά για τη λειτουργία του σχολείου είναι αυτή του 1873 που προαναφέραμε.
Στην ευρύτερη περιοχή σχολείο λειτουργεί αρχικά στο Κουσκό (Ταξιάρχη ) που χρηματοδοτείται από το Μοναστήρι Ταξιαρχών το 1833 και στο Τσούρχλι 1854 (υπάρχει γραπτή αναφορά σε εκκλησιαστικό βιβλίου της εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων). Σχολείο επίσης λειτουργούσε στο Βαρόσι (συνοικία των Γρεβενών) όπου εκεί υπήρχε και η έδρα της Μητροπόλεως Γρεβενών.
[1] Έκθεση επιθεωρητού Γ. Σακκελάρη «περί συνθέσεως του πληθυσμού κατά χωρίον».Αρχείο Γενικής Διοικήσεως Μακεδονίας. Θεσσαλονίκη.
7.Επιθεωρήσεις των Δημοτικών Σχολείων Αμυγδαλιών & Λόχμης το διάστημα 1932 &1942
Επιθεώρησις Δ.Σ. Αμυγδαλιών 27-11-42
Το δημ. Σχολείον Αμυγδαλιών έχει 202 εγγεγραμένους μαθητές, μη τακτικώς φοιτούντες, λόγω καταστάσεως και στεγαζομένους εις διδακτήριον δημόσιον κατάλληλον.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ: Φωτεινή Πάντου εξ Ιωαννίνων, ετών 30, υγιής, έγγαμη[1].
[1] Αρχείο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Γρεβενών.
2.ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
2.1 Το περιοδικό του Ηπειρωτικού Φιλεκπαιδευτικού συλλόγου στην Κωνσταντινούπολη 1873-1874
Ο Ηπειρωτικός Φιλεκπαιδευτικός σύλλογος στην Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1872.Σκοπός του ήταν να βοηθήσει εκπαιδευτικά την περιοχή της Ηπείρου στην οποία τότε ανήκε και η περιοχή της Επαρχίας Γρεβενών. Θεωρούσαν χαρακτηριστικά ότι το κυριότερο μέσο με το οποίο επιτυγχάνονταν ο σκοπός τους ήταν η εξάπλωση της Δημοτικής εκπαίδευσης και αυτό γίνονταν με τη σύσταση και υποστήριξη σχολείων είτε με χρήματα είτε με βιβλία.
Το 1873-1874 συντάχθηκε από το Δ. Μαλιάδη η σπουδαιότατη έκθεση της επιτροπής που ορίστηκε και διαβάστηκε στο Σύλλογο από τον Γ. Χασιώτη στις 19 Μαΐου του 1874 και καταχωρήθηκε στην επετηρίδα του.
Για την Πικριβινίτσα η εκπαιδευτική αυτή έκθεση αναφέρει:
13.ΠΙΚΡΙΒΙΝΙΤΣΑ (ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ): έχει 236 κατοίκους, υπάρχει γραμματοδιδάσκαλος με ετήσιο μισθό 1000 γροσίων μισθοδοτούμενος από την εκκλησία[1].
Για το Βίτσι η ίδια έκθεση αναφέρει για το έτος 1873-1874:
8.ΒΙΤΣΙ(ΛΟΧΜΗ):έχει 57 κατοίκους, υπάρχει το χειμώνα κοινός δάσκαλος αμειβόμενος με μισθό 200 γρόσια από την εκκλησία, μαθητές 10.
Στους κατοίκους καταγράφονται μόνο οι άρρενες όπως συνηθίζονταν εκείνη την εποχή. Για να βρούμε κατά προσέγγιση τον συνολικό πληθυσμό της Πικριβινίτσας ο 1873 θα πρέπει να διπλασιάσουμε τον αριθμό 236 Χ 2 =472 κάτοικοι περίπου.
2.2 Η έκθεση του διδασκάλου Πικριβενίτσας Ηλία Γιασίσογλου το 1914 προς τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας
Η νέα ελληνική διοίκηση μετά την απελευθέρωση των εδαφών της Ηπείρου, Μακεδονίας και νήσων Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου και της Κρήτης προσπαθεί να βάλει μια σειρά στα εκπαιδευτικά θέματα των Νέων χωρών. Μαζεύει αναφορές δασκάλων στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας οι οποίες εμπεριέχουν πληροφορίες για την εκπαιδευτική κατάσταση των περιοχών από τις οποίες αποστέλλονται. Έτσι σε μια τέτοια έκθεση από την περιοχή της τότε επαρχίας Γρεβενών πληροφορούμαστε ότι η Πικριβινίτσα συμπεριλαμβάνεται το 1914 στους ελληνικούς οικισμούς που διαθέτουν ελληνικό σχολείο και διδασκάλους. Στην αναφορά αυτή σύμφωνα με το διδάσκαλο κατοικούν στον οικισμό 654 κάτοικοι ομιλούντες την ελληνική, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στον οικισμό υπάρχουν 30 περίπου αναλφάβητοι οι περισσότεροι ανάμεσα στους ενήλικες.
Λειτουργεί Δημοτικό σχολείο με τέσσερις τάξεις και μια προκαταρκτική. Ο χρόνος λειτουργίας του σχολείου είναι από 1 Σεπτεμβρίου μέχρι και τα τέλη Ιουνίου. Πολλοί μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο στις αρχές Μαρτίου για να ασχοληθούν με εργασίες αγροτικές και κτηνοτροφικές. Σχετικά με τους μαθητές στο σχολείο του 1914 αντλούμε τις εξής πληροφορίες:
ΤΑΞΗ Εγγραφέντες Φοιτώντες Άρρενες Θήλεις Εθνικότητα & Γλώσσα
Προκαταρκτική 35 35 30 5 Ελληνική
Α 20 20 20 - Ελληνική
Β 22 18 18 - Ελληνική
Γ 15 15 15 - Ελληνική
Δ 4 1 1 - Ελληνική
Σύνολον 96 89 84 5
Δάσκαλος της Πικριβενίτσας από το 1911 έως και το 1914 είναι ο Ηλίας Σ. Γιασίλογλου 25 ετών άγαμος από τα Απέρματα του Ικονίου Μικράς Ασίας. Ήταν απόφοιτος της Ε΄ Τάξης της αστικής σχολής της πατρίδας του. Αμείβονταν από το δίσκο της εκκλησίας με 24 λίρες την κάθε χρονιά και έπαιρνε και κάποια τρόφιμα. Είχε 6 έτη στην υπηρεσία από τα οποία τα τρία στην πατρίδα του και τα άλλα τρία στην Πικριβενίτσα. Ήταν ανιψιός του Μητροπολίτη Αιμιλιανού Λαζαρίδη που δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο του 1911, δολοφονία που είχε συγκλονίσει τότε όχι μόνο την επαρχία των Γρεβενών αλλά όλο τον ελληνισμό απ’ άκρη σ’ άκρη.
Το διδακτήριο του σχολείου ήταν κοινοτικό, κτίστηκε το 1870 (πριν 34 έτη αναφέρει ο δάσκαλος). Είχε δυο πατώματα. Κάτω λειτουργούσε παντοπωλείο και πάνω το σχολείο. Η κατάσταση του διδακτηρίου χαρακτηρίζεται άθλια. Ο δημοδιδάσκαλος υπολογίζει ότι χρειάζεται για επισκευές περίπου 15 -20 λίρες περίπου.
Τα έπιπλα που διαθέτει το σχολείο: τέσσερα παλιά θρανία, δυο πίνακες, μια παλαιά τράπεζα, ένα ευτελές ξύλινο κάθισμα και μια θερμάστρα. Για εποπτικά υλικά διαθέτει 4 γεωγραφικούς χάρτες. Το σχολείο συντηρείται μόνο από το δίσκο της εκκλησίας όπως προαναφέραμε.
Ο συνοικισμός Βίτσι, που υπάγεται στην Πικριβινίτσα, έχει 20 κατοίκους σύμφωνα με τη Νομαρχία Κοζάνης και 47 σύμφωνα με το διδάσκαλο Πικριβινίτσας, δεν διαθέτει σχολείο (1914) και απέχει με τα πόδια ¼ από την Πικριβινίτσα και 35΄ λεπτά από το Τσούρχλι (Άγιο Γεώργιο Γρεβενών)[2].
[1] Γάγαλης Η. Ελιμεία, φύλλο 94,σ.4. Η εκπαιδευτική κατάσταση των ελληνικών σχολείων της επαρχίας Γρεβενών 1873-1874.
[2]Αρχείο Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας Θεσσαλονίκη. Φάκελλος 57.Στατιστική πληθυσμού και εκπαίδευσης Γρεβενών (1914)
Η Εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου 1929 εις τα χωριά
Και εξ Αμυγδαλιών μας απεστάλη περιγραφή θεατρικής παραστάσεως για την Εθνικήν Εορτήν της 25ης Μαρτίου οφειλομένης εις την πρωτοβουλίαν του προσωπικού του Δημοτικού Σχολείου κ. Ιωάννη Πολίτη και δεσποινίδος Αγνής Νεράντζη. Εις την παράστασιν παρέστη ο κ. Σταθμάρχης[1].
[1] Βόρειος Ελλάς. Κυριακή 14 Απριλίου 1929.Φύλλο 100,σ.4.
(Ηλίας Γάγαλης δάσκαλος-κάτοχος Μεταπτυχιακού στην Αγωγή της Εκπαίδευσης)
Από το 1912 με πρωτοβουλία του Ιερέα Βασιλείου Τούλια, χτίστηκε σχολείο, στη θέση που είναι και το σημερινό, με δαπάνες της Εκκλησιαστικής Επιτροπής και προσωπική εργασία των κατοίκων. Το 1918 δόθηκε και μικρή χρηματική βοήθεια από το κράτος, η δε αποπεράτωση του έγινε το 1923 και από το έτος αυτό αναγνωρίστηκε σαν δημόσιο.
Το κτίριο ήταν τεράστιο. Είχε δυο αίθουσες διδασκαλίας, μεγάλο διάδρομο, κατοικία του δασκάλου, γραφείο και δυο υπόγεια δωμάτια που τα χρησιμοποιούσαν ως αποθήκες. Επίσης το σχολείο διέθετε μεγάλη και πλούσια σχολική βιβλιοθήκη. Λειτούργησε συνεχώς μέχρι το 1944.
Στις 04-07-1944 κάηκε από τους Γερμανούς ολοσχερώς και μαζί κάηκε τελείως και η μεγάλη και πλούσια σχολική βιβλιοθήκη. Αργότερα στεγάστηκε στο κτίριο του Κοινοτικού Καταστήματος ως το 1946. Από το 1946 ως το 1949 διέκοψε τη λειτουργία του λόγω του εμφυλίου πολέμου. Από το 1949 ως το 1950 στεγάστηκε σε ένα "τωλ" που φτιάχτηκε στην αυλή του σχολείου. (Το 1945-46 είχε 201 μαθητές!!!)
Το 1950 χτίστηκε καινούργιο κτίριο με χρήματα από έρανο που έκανε η βασίλισσα Φρειδερίκη και με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού. Το εγκαινίασε μάλιστα ο ίδιος ο βασιλιάς Παύλος που επισκέφτηκε το χωριό. Στις 14-02-1953 έγινε τριτάξιο και έτσι λειτούργησε ως το 1990. Το κτίριο αυτό κατεδαφίστηκε το Φθινόπωρο του 1995, μετά τις ανεπανόρθωτες βλάβες που του προξένησε (σύμφωνα με αυτοψία του ΤΑΣ Γρεβενών) ο καταστροφικός σεισμός της 13-05 -1995. (Από το 1964 έως το 1969 λειτούργησε δημοτικό σχολείο και στο συνοικισμό Αγίας Τριάδας με πάνω από είκοσι μαθητές).
Από το 1957 ως το 1960 και για τρία χρόνια λειτούργησε και νυχτερινό σχολείο στο οποίο φοίτησαν 74 μαθητές (41, 23, 10). Από 1-9-1993 το σχολείο προήχθη σε 3/θέσιο, λειτούργησε όμως ως διθέσιο λόγω του μικρού αριθμού μαθητών (26). Από 1-9-2004 το σχολείο υποβιβάστηκε σε 2/θέσιο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει στο σχολείο δίδαξαν από το 1870 ως σήμερα οι παρακάτω δασκάλες και δάσκαλοι:
1. Αθανάσιος Τότσκας,
2. Δημήτριος Παπακώστας ,
3. Αθανάσιος Ντάρας,
4. Ιωάννης Πολύζος,
5. Απόστολος Μάρκος,
6. Δημήτριος Λάϊος,
7. Δημήτριος Παπαδόπουλος,
8. Χρήστος Κόκκινος 1911,
9. Ηλίας Γιασίσογλου 1911-1914 τα Απέρματα του Ικονίου Μικράς Ασίας (ανιψιός του μητροπολίτη Αιμιλιανού)
10. Στέργιος Παπαθανασίου 1912,
11. Ηλίας Καραμαλής 1913,
12. Πέτρος Πετράκης 1914,
13. Γρηγόριος Παπάζογλου 1915,
14. Δημήτριος Γκιζερόπουλος από Κρυμμένη Βοϊου, 1916,
15. Ιωάννης Βιδάκης 1917,
16. Θωμάς Κυρατζόπουλος 1918,
17. Αλέξανδρος Οικονομίδης Φούρκα Ιωαννίνων, 1920-1928,
18. Χαρίκλεια Κατσάλη 1924,
19. Αναστασία Πασιώτα 1925-1928,
20. Αγνή Νεράντζη 1928-1930
21. Ιωάννης Πολίτης, 1928-1930
22. Ανέτα Δημητριάδου 1930- 1937,
23. Γεώργιος Βλαχάβας 1933-1940,
24. Αναστασία Παπαγιωτοπούλου 1933-1940,
25. Ελένη Ροζή 1940-1941,
26. Φωτεινή Τσιόγκα Περιβόλι Γρεβενών 1940-1941,
27. Παναγιώτης Γαβαλάς 1936-1941,
28. Στέφανος Θάνος,
29. Διονύσιος Μπίθας 1938,
30. Φωτεινή Πάντου 1942-1943 από Ιωάννινα,
31. Ανδρέας Τσιφόπουλος Ροδιά Γρεβενών 1944-1946,
32. Παναγιώτης Καραγιάννης Αγ. Γεώργιος 1947,
33. Χρήστος Βαταλάχος Σπήλαιο 1949-1950,
34. Κλεάνθη Παπαποστόλου Γρεβενά 1949-1953,
35. Νικηφόρος Πούπης 1950,
36. Τρύφων Αποστολόπουλος 1950,
37. Βασίλειος Σαββόπουλος Τρίπολη 1950-1957,
38. Γωγώ Γρέκα 1951,
39. Βασίλειος Καραπανάγος Κόρινθο 1953-1959,
40. Απόσοστολος Τσακαλίδης Βατόλακκος, 1957,
41. Αμαλία Δαβαρτζίκη Πρέβεζα 1955-1957,
42. Ηρακλής Μπόζιος Γρεβενά, 1957,
43. Αντιγόνη Σιόβα Γρεβενά, 1958,
44. Δέσποινα Τσακαλίδου Βατόλακκος 1957-1960,
45. Ευσταθία Φωτοπούλου 1958- 1959,
46. Γεώργιος Σταθόπουλος Αγ. Γεώργιος 1959-1965,
47. Κανέλα Κοροβίλα 1960,
48. Ελένη Κανελλοπούλου 1960,
49. Ελένη Παρίσου Πελοπόννησος 1960-1965,
50. Βαρβάρα Καλογεροπούλου 1961,
51. Χρυσάνθη Χρηστάκη 1962-1963,
52. Νίκος Τούλιας, Αμυγδαλιές 1963-1964
53. Ευθαλία Σιώμου Λόχμη, 1963-1966,
54. Γιαννούλα Καραγιάννη Δεσκάτη, 1964,
55. Ιωάννα Τέγου, 1964,
56. Αθανάσιος Παρασχάκης (Δημοτικό σχολείο Αγίας Τριάδας) 1964-1969,
57. Αθανάσιος Σίνης Αμυγδαλιές 1965-1980,
58. Ελένη Σίνη-Μιχαηλίδου Θεσσαλονίκη 1967-1980,
59. Δήμητρα Θεοδοσίου από το1966 ως το 1992 που συνταξιοδοτήθηκε,
60. Ζήσης Παναγιώτου από Γέρμα Καστοριάς 1967,
61. Λιάκα Φρειδερίκη Αμυγδαλιές 1971,
62. Μαρίνα Συνιολάκη Κρήτη 1971,
63. Μαμούρης Γεώργιος, 1978-1979 (αναπληρωτής),
64. Χρήστος Λιάκας από Αμυγδαλιές Γρεβενών από το 1980 ως το 2008 που συνταξιοδοτήθηκε,
65. Βασίλειος Στουγιάννης, Γρεβενά 1984-1985 (αναπληρωτής),
66. Κων/νος Τολιόπουλος από Οροπέδιο Γρεβενών 1985-1992
67. Ελισσαίος Λιολιόπουλος, Πολύδεντρο Γρεβενών 10/9/1992-7/12/1992
68. Παναγιώτης Σιδηρόπουλος, Γρεβενά (αναπληρωτής) από 1/12/1992-15/6/1993,
69. Αργύριος Καραλιόλιος από Αμυγδαλιές Γρεβενών από το 1993 ως σήμερα
70. Στέργιος Λιάμπας, Αμυγδαλιές Γρεβενών, από 1/9/1995-25/9/1995
71. Κωνσταντινιά Λάλλου (με απόσπαση) 2008-2009 από τα Γρεβενά.
72. Αντρέας Τζιώρας (με οργανική) από Γρεβενά από το 2009 ως σήμερα.
Στο σχολείο μας τοποθετήθηκαν οργανικά αλλά δεν υπηρέτησαν ποτέ σ’ αυτό επειδή αποσπάστηκαν και οι Άννα Κορέλλα, Γρεβενά από 1/9/1993 -15/6/1995 και Αντώνιος Τσιντάρης, Γρεβενά από 1/9/1998-15/6/2004.
Το δημοτικό σχολείο παλιά είχε πολλούς μαθητές. Ενδεικτικά αναφέρω πως το 1945-1946 έφτασε να έχει διακόσιους ένα (201) μαθητές. Στη συνέχεια βέβαια υπήρξε μια φθίνουσα πορεία για να φτάσουμε στο σήμερα (2009-2010) που έχει μόνο δώδεκα (12) μαθητές.
Σε όλα αυτά τα 140 χρόνια λειτουργίας του το Σχολείο μας είχε μια τεράστια προσφορά εκπαιδευτική, μορφωτική, κοινωνική, πολιτιστική και εθνική, όχι μόνο για τους μαθητές αλλά και για την ευρύτερη τοπική κοινωνία. Αυτό οφείλεται αποκλειστικά και απόλυτα στις δασκάλες και τους δάσκαλους, οι οποίοι κάτω από εξαιρετικά δύσκολες πολλές φορές συνθήκες, έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό ή αν θέλετε ένα μεγάλο κομμάτι της ψυχής τους. Για τη μεγάλη τους αυτή προσφορά τους αξίζουν πολλά ευχαριστώ και σαν ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης θα τους απονεμηθεί στο τέλος της εκδήλωσης αναμνηστικός έπαινος.
Και σήμερα το Σχολείο μας είναι εφάμιλλο του παρελθόντος του. Συνεχίζει να αποδίδει στην κοινωνία επιστήμονες και πολίτες με ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Αναπτύσσει και σήμερα δραστηριότητες εκπαιδευτικές, μορφωτικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές. Άλλωστε για την περιβαλλοντική του δραστηριότητα έχει βραβευτεί τρεις φορές από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), ενώ του δόθηκε και η ΣΗΜΑΙΑ του Προγράμματος "ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ". Η ιστοσελίδα του σχολείου μας, που δημιουργήθηκε το 2005, αναδείχτηκε ενδέκατη και δέκατη έκτη σε δύο διαγωνισμούς που έκανε το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο ανάμεσα σε όλες τις ιστοσελίδες σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης όλης της Ελλάδας. Το Σχολείο μας αποτελεί άλλη μια μεγάλη απόδειξη ότι τα ολιγοθέσια σχολεία, κάτω από κάποιες προϋποθέσεις, παρ’ ότι είναι εγκαταλειμμένα από την πολιτεία, μπορούν να προσφέρουν και στο μέλλον εξαιρετικές υπηρεσίες εκπαιδευτικές και κοινωνικοπολιτιστικές και είναι τουλάχιστον ισάξια με τα πολυθέσια σχολεία, αν όχι πολλές φορές και καλύτερα.
Από το 1929 πιθανότατα μέχρι και το 1969 λειτούργησε και Δημοτικό Σχολείο στη Λόχμη (Βίτσι). Σ' αυτό σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσα υπηρέτησαν και οι:
1. Βασιλική Αναστασίου από Αθήνα 1929-1930
2. Γεώργιος Μπαλάφας από Μεσολόγγι το 1930-1933
3. Βασίλειος Φάσσας από Άγιο Γεώργιο Γρεβενών το 1933-1935
4. Αντώνιος Σικαβίστας από Καστοριά 1935-1937
5. Ιωάννης Βερβέρης από από Μυτιλήνη το 1937-1939
6. Θεολόγος Γκατζώνης από Βόιο το 1939-1943
7. Θωμάς Σαμαράς από Βόιο το 1943-1945 (ως ιδιωτικός Δημοδιδάσκαλος)
8. Θεολόγος Γκατσώνης από Βόιο το 1945-1946
9. Αχιλλεύς Μαντές 1950-1951
10. Γεώργιος Κανελλόπουλος από Τρίπολη το 1952-1954
11. Αλέξανδρος Σεχίδης από Φλώρινα 1955-1956
12. Βασίλειος Καραπανάγος (Κόρινθος) 1955-1956
13. Κων/νος Καλτσούνης από Φλώρινα το 1957-1962
14. Παναγιώτης Απατσίδης 1962-1963 από Κλείτος Κοζάνης
15. Γεώργιος Φάσσας από Άγιο Γεώργιο Γρεβενών το 1963-1964
16. Παρασκευάς Μαυρίδης το 1964-1965,
Σύμφωνα με κάποια στοιχεία από τις δημοσιεύσεις των εφημερίδων της Δυτικής Μακεδονίας και άλλες πηγές που συγκέντρωσε ο Ηλίας Γάγαλης δάσκαλος-κάτοχος Μεταπτυχιακού στην Αγωγή της Εκπαίδευσης, για την ίδρυση του πρώτου σχολείου, βλέπουμε ότι:
7.Επιθεωρήσεις των Δημοτικών Σχολείων Αμυγδαλιών & Λόχμης το διάστημα 1932 &1942
Επιθεώρησις Δ.Σ. Λόχμης 5-12-1932
Την 5ην Δεκεμβρίου μετέβην και επιθεώρησα το μονοτάξιον δημοτικόν σχολείον Λόχμης συνοικισμός κατοικείται υπό γηγενών ελληνοφώνων, των οποίων δεν έχουν εισέτι απαλλοτριωθή οι αγροί.
Διδακτήριον: Το σχολείον ιδρύθη εν έτει 1929. Η κατάσταση του διδακτηρίου, αποτελουμένη μιας αιθούσης και ενός δωματίου, όπερ χρησιμοποιείται ως κατοικία υπό του δημοδιδασκάλου είναι καλή.
Επτά τετράεδρα θρανία, μια τράπεζα, εις μελανοπίναξ άνευ τρίποδος αλλ’ εν καλή καταστάση, εν κάθισμα.
Εκ των μέσων εποπτείας υπάρχωσι τα εξής: εις χάρτης της Ελλάδος μικρός και άδετος. Εκ των βιβλίων του σχολικού αρχείου δεν ευρέθησαν τα εξής: βιβλίον δαμαλισμού, βιβλίον πιστοποιητικών σπουδών και τοιούτον υλικού σχολείου.
Βιβλιοθήκη: Δεν υπάρχει ούτε λαϊκή ούτε μαθητική βιβλιοθήκη καθ’ όσον και εν τω χωρίω τούτω οι πόροι της Κοινότητος είναι γλίσχροι και συνεπώς δεν δύναται να διατεθή το απαιτούμενον ποσόν χρημάτων δια την ίδρυσιν τουλάχιστον της μαθητικής βιβλιοθήκης. Πλην τούτου και οι χωρικοί λόγω των αλλεπαλλήλων καταστροφών της εσοδείας των και διότι ως ανωτέρω ελέχθη, δεν έχουν εισέτι απαλλοτριωθή οι αγροί των δεν είναι επί του παρόντος εις θέσιν να έλθωσιν αρωγοί εις ενίσχυσιν του σχολικού ταμείου.
Σχολικός κήπος: Επί του παρόντος δεν καλλιεργείται σχολικός κήπος, διότι η υπηρεσία του συνεργείου του εποικισμού δεν έχει ενεργήσει εισέτι την οριστικήν διανομήν των γαιών. Έχει όμως αποφασισθή όπως παρεχωρηθή κατάλληλος έκτασις δια την καλλιέργεια σχολικού κήπου. Μέχρι όμως πραγματοποιήσι ως των ανωτέρω υπεδείχθει εις τον δημοδιδάσκαλον όπως μεριμνήση και καλλιεργήσει μετά των μαθητών του εντός γλαστρών τουλάχιστον τα απαραίτητα άνθη και φυτά δια την διδασκαλίαν του φυσιογνωστικού μαθήματος.
Μαθηταί: Οι υπόχρεοι προς φοίτησιν μαθηταί ενεγράφησαν βάσει του μητρώου της Κοινότητος, φοιτούν τακτικώς εις το σχολείον και προσέρχονται οπωσδήποτε καθαροί. Ευτυχώς το μικρόβιον της ελονοσίας δεν έχει προσβάλει τους μαθητάς του σχολείου τούτου.
Λειτουργούσι τάξεις τέσσερις άνευ Εης και της Στης, διότι, ως ελέχθη, το σχολείον τούτο ιδρύθη, εν έτει 1929.
Διδάσκαλος: Γεώργιος Μπαλάφας εκ Σταυροπηγίου Ευρυτανίας, πτυχιούχος του μονοταξίου διδασκαλείου Καρπενησίου με βαθμόν ακολούθου, άγαμος, κληρωτός κλάσεως 1929, υπηρετήσας με τον βαθμόν του εφέδρου ανθυπολοχαγού, υγιέστατος.
Η συνολική διδασκαλική του υπηρεσία ανέρχεται εις εν έτος και 20 περίπου ημέρας.
1942
Επιθεώρησις Δ.Σ. Λόχμης 28-10-42
Το μον. Δημ. Σχολείον Λόχμης έχει εγγεγραμμένους 24 μαθητές, τακτικώς φοιτούντες και στεγαζόμενοι εις διδακτήριον της σχολικής εφορείας κατάλληλον.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ: Θεολόγος Γκατσάνης εκ Βελανιδιάς Βοΐου, ετών 30, υγιής, έγγαμος μετά τέκνων, πτυχιούχος Διδασκαλείου Καστοριάς, με υπηρεσίαν 10 ετών και βαθμόν Γραμμ. Α΄
Χρ. Παπα-Νικολάου[1]
[1] Σεργίου Σιγάλα (2008).Πρακτικά του Πνευματικού δικαστηρίου, της επαρχιακής Δημογεροντίας, της εφοροεπιτροπής της Ορθοδόξου Κοινότητος Γρεβενών και Διαθήκες ιδιωτών (1898-1914) επί Μητροπολιτών Γρεβενών Δωροθέου (1896-1901) και Αγαθαγγέλου (1901-1910) Αιμιλιανού (1910-1911), Αιμιλιανού Β΄(1911-1920,1922-24) και η αλληλογραφία αυτού (1917-1920),σ.σ.601-603, Γρεβενά.
Περισσότερες πληροφορίες για το Δημοτικό Σχολείο μπορείτε νa βρείτε στην ιστοσελίδα του Σχολείου http:dim-amygd.gre.sch.gr .
Εδώ μπορείτε να δείτε την ιστοσελίδα του Δημοτικού Σχολείου Αμυγδαλεών που δύο φορές αναδείχτηκε στις 20 καλύτερες της Ελλάδας (το σχολείο έκλεισε το 2011) και που το πανελλήνιο σχολικό δίκτυο την κατέβασε για άγνωστους λόγους... http://users.sch.gr/karaliolio/index1.htm
(Το Δημοτικό Σχολείο με τους μαθητές του, όπως ήταν το 1954. Δίπλα στο κτίριο του Σχολείου φαίνεται και το «τωλ» που τοποθετήθηκε για τις ανάγκες στέγασης του μεγάλου αριθμού μαθητών.)
Φωτ.
(Το 3/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Αμυγδαλεών σήμερα.)
Φωτ.
Σε ενέργειες της εκκλησίας του χωριού οφείλει την ίδρυση και λειτουργία του το πρώτο δημοτικό σχολείο στις Αμυγδαλιές. Όπως γράφει η διευθύντρια του σχολείου Κλεάνθη Παπαποστόλου στις 13-04-1953 και σύμφωνα με στοιχεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, το πρώτο μονοτάξιο δημοτικό σχολείο άρχισε να λειτουργεί ως ιδιωτικό από το 1870. Το μισθό του δασκάλου τον κατέβαλε το ταμείο της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, τη δε τροφοδοσία του (φαγητό, θέρμανση κλπ) είχαν αναλάβει εκ περιτροπής οι μαθητές. Το πρώτο σχολείο στεγάζονταν σε κτίριο δίπλα στην εκκλησία.
Από το 1912 με πρωτοβουλία του Ιερέα Βασιλείου Τούλια, χτίστηκε σχολείο, στη θέση που είναι και το σημερινό, με δαπάνες της Εκκλησιαστικής Επιτροπής και προσωπική εργασία των κατοίκων. Το 1918 δόθηκε και μικρή χρηματική βοήθεια από το κράτος, η δε αποπεράτωση του έγινε το 1923 και από το έτος αυτό αναγνωρίστηκε σαν δημόσιο.
Το κτίριο ήταν τεράστιο. Είχε δυο αίθουσες διδασκαλίας, μεγάλο διάδρομο, κατοικία του δασκάλου, γραφείο και δυο υπόγεια δωμάτια που τα χρησιμοποιούσαν ως αποθήκες. Από το 1923 ως το 1925 με ενέργειες πάλι του Ιερέα Βασιλείου Τούλια, λειτούργησε συνεχώς μέχρι το 1944. (Το 1944 είχε 202 μαθητές!!!).
Στις 04-07-1944 κάηκε από τους Γερμανούς και αργότερα στεγάστηκε στο κτίριο του Κοινοτικού Καταστήματος ως το 1946 που λόγω του εμφυλίου πολέμου διάκοψε τη λειτουργία του ως το 1949. Από το 1949 ως το 1950 στεγάστηκε σε ένα "τωλ" που φτιάχτηκε στην αυλή του σχολείου.
Φωτ.
(Το «τωλ» και ο δάσκαλος Καραπανάγος Βασίλειος από το Βέλον Κορινθίας μαζί με τους μαθητές του)
Το 1950 χτίστηκε καινούργιο κτίριο με χρήματα από έρανο που έκανε η βασίλισσα Φρειδερίκη και με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού. Το εγκαινίασε μάλιστα ο ίδιος ο βασιλιάς Παύλος που επισκέφτηκε το χωριό.
Φωτ.
(Φωτογραφία από τα εγκαίνια του Δημοτικού Σχολείου από το βασιλιά Παύλο και τη βασίλισσα Φρειδερίκη)
Στις 14-02-1953 έγινε τριτάξιο και έτσι λειτούργησε ως το 1990. (Πριν καεί το 1944 το σχολείο διέθετε μεγάλη και πλούσια σχολική βιβλιοθήκη, η οποία καταστράφηκε τελείως από τη φωτιά). Το κτίριο αυτό κατεδαφίστηκε το Φθινόπωρο του 1995, μετά τις ανεπανόρθωτες βλάβες που του προξένησε (σύμφωνα με αυτοψία του ΤΑΣ Γρεβενών) ο καταστροφικός σεισμός της 13-05 -1995. (Από το 1964 έως το 1969 λειτούργησε δημοτικό σχολείο και στο συνοικισμό Αγίας Τριάδας με πάνω από είκοσι μαθητές).
Από το 1957 ως το 1960 και για τρία χρόνια λειτούργησε και νυχτερινό σχολείο στο οποίο φοίτησαν 70 μαθητές (41, 23, 10).
Από 1-9-1993 το σχολείο προήχθη σε 3/θέσιο, λειτουργεί όμως ως διδέσιο λόγω του μικρού αριθμού μαθητών (26).
Από 1-9-2004 το σχολείο έγινε 2/θέσιο.
Σύμφωνα με κάποια στοιχεία από τις δημοσιεύσεις των εφημερίδων της Δυτικής Μακεδονίας και άλλες πηγές που συγκέντρωσε ο Ηλίας Γάγαλης δάσκαλος-κάτοχος Μεταπτυχιακού στην Αγωγή της Εκπαίδευσης, για την ίδρυση του πρώτου σχολείου, βλέπουμε ότι:
5. ΑΝΑΦΟΡΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΟΥ Γ. ΣΑΚΚΕΛΑΡΗ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1942[1]
20) ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ
Η ίδρυσις του χωρίου τούτου χρονολογείται από τα μέσα του 16ου αιώνος. Μέχρι του 1938 εσώζετο ο καθεδρικός ναός του χωριού, όστις έφερε χρονολογίαν ανεγέρσεως 1735.
Ο ναός ούτος εκοσμείτο δι’ ωραίων τοιχογραφιών αίτινες αποσπασθείσαι του τοίχου μετά την πυρκαϊάν φυλάσσονται ήδη εις αποθήκην της κοινότητος.
Ελληνικόν σχολείον ανηγέρθη και ελειτούργησεν ολίγον αργότερον του 1735. Οι κάτοικοι του χωριού ομιλούν την ελληνικήν γλώσσαν Ουδέποτε κατώκησαν Βούλγαροι ενταύθα.
Στα στοιχεία που μας παραθέτει ο Γ. Σακελλάρης δεν μπορούμε να δεχθούμε τη λειτουργία σχολείου λίγο αργότερα από το 1735, δηλαδή το χτίσιμο και τη λειτουργία της εκκλησίας. Η παλαιότερη αναφορά για τη λειτουργία του σχολείου είναι αυτή του 1873 που προαναφέραμε.
Στην ευρύτερη περιοχή σχολείο λειτουργεί αρχικά στο Κουσκό (Ταξιάρχη ) που χρηματοδοτείται από το Μοναστήρι Ταξιαρχών το 1833 και στο Τσούρχλι 1854 (υπάρχει γραπτή αναφορά σε εκκλησιαστικό βιβλίου της εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων). Σχολείο επίσης λειτουργούσε στο Βαρόσι (συνοικία των Γρεβενών) όπου εκεί υπήρχε και η έδρα της Μητροπόλεως Γρεβενών.
[1] Έκθεση επιθεωρητού Γ. Σακκελάρη «περί συνθέσεως του πληθυσμού κατά χωρίον».Αρχείο Γενικής Διοικήσεως Μακεδονίας. Θεσσαλονίκη.
7.Επιθεωρήσεις των Δημοτικών Σχολείων Αμυγδαλιών & Λόχμης το διάστημα 1932 &1942
Επιθεώρησις Δ.Σ. Αμυγδαλιών 27-11-42
Το δημ. Σχολείον Αμυγδαλιών έχει 202 εγγεγραμένους μαθητές, μη τακτικώς φοιτούντες, λόγω καταστάσεως και στεγαζομένους εις διδακτήριον δημόσιον κατάλληλον.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ: Φωτεινή Πάντου εξ Ιωαννίνων, ετών 30, υγιής, έγγαμη[1].
[1] Αρχείο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Γρεβενών.
2.ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
2.1 Το περιοδικό του Ηπειρωτικού Φιλεκπαιδευτικού συλλόγου στην Κωνσταντινούπολη 1873-1874
Ο Ηπειρωτικός Φιλεκπαιδευτικός σύλλογος στην Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1872.Σκοπός του ήταν να βοηθήσει εκπαιδευτικά την περιοχή της Ηπείρου στην οποία τότε ανήκε και η περιοχή της Επαρχίας Γρεβενών. Θεωρούσαν χαρακτηριστικά ότι το κυριότερο μέσο με το οποίο επιτυγχάνονταν ο σκοπός τους ήταν η εξάπλωση της Δημοτικής εκπαίδευσης και αυτό γίνονταν με τη σύσταση και υποστήριξη σχολείων είτε με χρήματα είτε με βιβλία.
Το 1873-1874 συντάχθηκε από το Δ. Μαλιάδη η σπουδαιότατη έκθεση της επιτροπής που ορίστηκε και διαβάστηκε στο Σύλλογο από τον Γ. Χασιώτη στις 19 Μαΐου του 1874 και καταχωρήθηκε στην επετηρίδα του.
Για την Πικριβινίτσα η εκπαιδευτική αυτή έκθεση αναφέρει:
13.ΠΙΚΡΙΒΙΝΙΤΣΑ (ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ): έχει 236 κατοίκους, υπάρχει γραμματοδιδάσκαλος με ετήσιο μισθό 1000 γροσίων μισθοδοτούμενος από την εκκλησία[1].
Για το Βίτσι η ίδια έκθεση αναφέρει για το έτος 1873-1874:
8.ΒΙΤΣΙ(ΛΟΧΜΗ):έχει 57 κατοίκους, υπάρχει το χειμώνα κοινός δάσκαλος αμειβόμενος με μισθό 200 γρόσια από την εκκλησία, μαθητές 10.
Στους κατοίκους καταγράφονται μόνο οι άρρενες όπως συνηθίζονταν εκείνη την εποχή. Για να βρούμε κατά προσέγγιση τον συνολικό πληθυσμό της Πικριβινίτσας ο 1873 θα πρέπει να διπλασιάσουμε τον αριθμό 236 Χ 2 =472 κάτοικοι περίπου.
2.2 Η έκθεση του διδασκάλου Πικριβενίτσας Ηλία Γιασίσογλου το 1914 προς τη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας
Η νέα ελληνική διοίκηση μετά την απελευθέρωση των εδαφών της Ηπείρου, Μακεδονίας και νήσων Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου και της Κρήτης προσπαθεί να βάλει μια σειρά στα εκπαιδευτικά θέματα των Νέων χωρών. Μαζεύει αναφορές δασκάλων στη Γενική Διοίκηση Μακεδονίας οι οποίες εμπεριέχουν πληροφορίες για την εκπαιδευτική κατάσταση των περιοχών από τις οποίες αποστέλλονται. Έτσι σε μια τέτοια έκθεση από την περιοχή της τότε επαρχίας Γρεβενών πληροφορούμαστε ότι η Πικριβινίτσα συμπεριλαμβάνεται το 1914 στους ελληνικούς οικισμούς που διαθέτουν ελληνικό σχολείο και διδασκάλους. Στην αναφορά αυτή σύμφωνα με το διδάσκαλο κατοικούν στον οικισμό 654 κάτοικοι ομιλούντες την ελληνική, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Στον οικισμό υπάρχουν 30 περίπου αναλφάβητοι οι περισσότεροι ανάμεσα στους ενήλικες.
Λειτουργεί Δημοτικό σχολείο με τέσσερις τάξεις και μια προκαταρκτική. Ο χρόνος λειτουργίας του σχολείου είναι από 1 Σεπτεμβρίου μέχρι και τα τέλη Ιουνίου. Πολλοί μαθητές εγκαταλείπουν το σχολείο στις αρχές Μαρτίου για να ασχοληθούν με εργασίες αγροτικές και κτηνοτροφικές. Σχετικά με τους μαθητές στο σχολείο του 1914 αντλούμε τις εξής πληροφορίες:
ΤΑΞΗ Εγγραφέντες Φοιτώντες Άρρενες Θήλεις Εθνικότητα & Γλώσσα
Προκαταρκτική 35 35 30 5 Ελληνική
Α 20 20 20 - Ελληνική
Β 22 18 18 - Ελληνική
Γ 15 15 15 - Ελληνική
Δ 4 1 1 - Ελληνική
Σύνολον 96 89 84 5
Δάσκαλος της Πικριβενίτσας από το 1911 έως και το 1914 είναι ο Ηλίας Σ. Γιασίλογλου 25 ετών άγαμος από τα Απέρματα του Ικονίου Μικράς Ασίας. Ήταν απόφοιτος της Ε΄ Τάξης της αστικής σχολής της πατρίδας του. Αμείβονταν από το δίσκο της εκκλησίας με 24 λίρες την κάθε χρονιά και έπαιρνε και κάποια τρόφιμα. Είχε 6 έτη στην υπηρεσία από τα οποία τα τρία στην πατρίδα του και τα άλλα τρία στην Πικριβενίτσα. Ήταν ανιψιός του Μητροπολίτη Αιμιλιανού Λαζαρίδη που δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο του 1911, δολοφονία που είχε συγκλονίσει τότε όχι μόνο την επαρχία των Γρεβενών αλλά όλο τον ελληνισμό απ’ άκρη σ’ άκρη.
Το διδακτήριο του σχολείου ήταν κοινοτικό, κτίστηκε το 1870 (πριν 34 έτη αναφέρει ο δάσκαλος). Είχε δυο πατώματα. Κάτω λειτουργούσε παντοπωλείο και πάνω το σχολείο. Η κατάσταση του διδακτηρίου χαρακτηρίζεται άθλια. Ο δημοδιδάσκαλος υπολογίζει ότι χρειάζεται για επισκευές περίπου 15 -20 λίρες περίπου.
Τα έπιπλα που διαθέτει το σχολείο: τέσσερα παλιά θρανία, δυο πίνακες, μια παλαιά τράπεζα, ένα ευτελές ξύλινο κάθισμα και μια θερμάστρα. Για εποπτικά υλικά διαθέτει 4 γεωγραφικούς χάρτες. Το σχολείο συντηρείται μόνο από το δίσκο της εκκλησίας όπως προαναφέραμε.
Ο συνοικισμός Βίτσι, που υπάγεται στην Πικριβινίτσα, έχει 20 κατοίκους σύμφωνα με τη Νομαρχία Κοζάνης και 47 σύμφωνα με το διδάσκαλο Πικριβινίτσας, δεν διαθέτει σχολείο (1914) και απέχει με τα πόδια ¼ από την Πικριβινίτσα και 35΄ λεπτά από το Τσούρχλι (Άγιο Γεώργιο Γρεβενών)[2].
[1] Γάγαλης Η. Ελιμεία, φύλλο 94,σ.4. Η εκπαιδευτική κατάσταση των ελληνικών σχολείων της επαρχίας Γρεβενών 1873-1874.
[2]Αρχείο Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας Θεσσαλονίκη. Φάκελλος 57.Στατιστική πληθυσμού και εκπαίδευσης Γρεβενών (1914)
Η Εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου 1929 εις τα χωριά
Και εξ Αμυγδαλιών μας απεστάλη περιγραφή θεατρικής παραστάσεως για την Εθνικήν Εορτήν της 25ης Μαρτίου οφειλομένης εις την πρωτοβουλίαν του προσωπικού του Δημοτικού Σχολείου κ. Ιωάννη Πολίτη και δεσποινίδος Αγνής Νεράντζη. Εις την παράστασιν παρέστη ο κ. Σταθμάρχης[1].
[1] Βόρειος Ελλάς. Κυριακή 14 Απριλίου 1929.Φύλλο 100,σ.4.
(Ηλίας Γάγαλης δάσκαλος-κάτοχος Μεταπτυχιακού στην Αγωγή της Εκπαίδευσης)
Από το 1912 με πρωτοβουλία του Ιερέα Βασιλείου Τούλια, χτίστηκε σχολείο, στη θέση που είναι και το σημερινό, με δαπάνες της Εκκλησιαστικής Επιτροπής και προσωπική εργασία των κατοίκων. Το 1918 δόθηκε και μικρή χρηματική βοήθεια από το κράτος, η δε αποπεράτωση του έγινε το 1923 και από το έτος αυτό αναγνωρίστηκε σαν δημόσιο.
Το κτίριο ήταν τεράστιο. Είχε δυο αίθουσες διδασκαλίας, μεγάλο διάδρομο, κατοικία του δασκάλου, γραφείο και δυο υπόγεια δωμάτια που τα χρησιμοποιούσαν ως αποθήκες. Επίσης το σχολείο διέθετε μεγάλη και πλούσια σχολική βιβλιοθήκη. Λειτούργησε συνεχώς μέχρι το 1944.
Στις 04-07-1944 κάηκε από τους Γερμανούς ολοσχερώς και μαζί κάηκε τελείως και η μεγάλη και πλούσια σχολική βιβλιοθήκη. Αργότερα στεγάστηκε στο κτίριο του Κοινοτικού Καταστήματος ως το 1946. Από το 1946 ως το 1949 διέκοψε τη λειτουργία του λόγω του εμφυλίου πολέμου. Από το 1949 ως το 1950 στεγάστηκε σε ένα "τωλ" που φτιάχτηκε στην αυλή του σχολείου. (Το 1945-46 είχε 201 μαθητές!!!)
Το 1950 χτίστηκε καινούργιο κτίριο με χρήματα από έρανο που έκανε η βασίλισσα Φρειδερίκη και με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού. Το εγκαινίασε μάλιστα ο ίδιος ο βασιλιάς Παύλος που επισκέφτηκε το χωριό. Στις 14-02-1953 έγινε τριτάξιο και έτσι λειτούργησε ως το 1990. Το κτίριο αυτό κατεδαφίστηκε το Φθινόπωρο του 1995, μετά τις ανεπανόρθωτες βλάβες που του προξένησε (σύμφωνα με αυτοψία του ΤΑΣ Γρεβενών) ο καταστροφικός σεισμός της 13-05 -1995. (Από το 1964 έως το 1969 λειτούργησε δημοτικό σχολείο και στο συνοικισμό Αγίας Τριάδας με πάνω από είκοσι μαθητές).
Από το 1957 ως το 1960 και για τρία χρόνια λειτούργησε και νυχτερινό σχολείο στο οποίο φοίτησαν 74 μαθητές (41, 23, 10). Από 1-9-1993 το σχολείο προήχθη σε 3/θέσιο, λειτούργησε όμως ως διθέσιο λόγω του μικρού αριθμού μαθητών (26). Από 1-9-2004 το σχολείο υποβιβάστηκε σε 2/θέσιο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει στο σχολείο δίδαξαν από το 1870 ως σήμερα οι παρακάτω δασκάλες και δάσκαλοι:
1. Αθανάσιος Τότσκας,
2. Δημήτριος Παπακώστας ,
3. Αθανάσιος Ντάρας,
4. Ιωάννης Πολύζος,
5. Απόστολος Μάρκος,
6. Δημήτριος Λάϊος,
7. Δημήτριος Παπαδόπουλος,
8. Χρήστος Κόκκινος 1911,
9. Ηλίας Γιασίσογλου 1911-1914 τα Απέρματα του Ικονίου Μικράς Ασίας (ανιψιός του μητροπολίτη Αιμιλιανού)
10. Στέργιος Παπαθανασίου 1912,
11. Ηλίας Καραμαλής 1913,
12. Πέτρος Πετράκης 1914,
13. Γρηγόριος Παπάζογλου 1915,
14. Δημήτριος Γκιζερόπουλος από Κρυμμένη Βοϊου, 1916,
15. Ιωάννης Βιδάκης 1917,
16. Θωμάς Κυρατζόπουλος 1918,
17. Αλέξανδρος Οικονομίδης Φούρκα Ιωαννίνων, 1920-1928,
18. Χαρίκλεια Κατσάλη 1924,
19. Αναστασία Πασιώτα 1925-1928,
20. Αγνή Νεράντζη 1928-1930
21. Ιωάννης Πολίτης, 1928-1930
22. Ανέτα Δημητριάδου 1930- 1937,
23. Γεώργιος Βλαχάβας 1933-1940,
24. Αναστασία Παπαγιωτοπούλου 1933-1940,
25. Ελένη Ροζή 1940-1941,
26. Φωτεινή Τσιόγκα Περιβόλι Γρεβενών 1940-1941,
27. Παναγιώτης Γαβαλάς 1936-1941,
28. Στέφανος Θάνος,
29. Διονύσιος Μπίθας 1938,
30. Φωτεινή Πάντου 1942-1943 από Ιωάννινα,
31. Ανδρέας Τσιφόπουλος Ροδιά Γρεβενών 1944-1946,
32. Παναγιώτης Καραγιάννης Αγ. Γεώργιος 1947,
33. Χρήστος Βαταλάχος Σπήλαιο 1949-1950,
34. Κλεάνθη Παπαποστόλου Γρεβενά 1949-1953,
35. Νικηφόρος Πούπης 1950,
36. Τρύφων Αποστολόπουλος 1950,
37. Βασίλειος Σαββόπουλος Τρίπολη 1950-1957,
38. Γωγώ Γρέκα 1951,
39. Βασίλειος Καραπανάγος Κόρινθο 1953-1959,
40. Απόσοστολος Τσακαλίδης Βατόλακκος, 1957,
41. Αμαλία Δαβαρτζίκη Πρέβεζα 1955-1957,
42. Ηρακλής Μπόζιος Γρεβενά, 1957,
43. Αντιγόνη Σιόβα Γρεβενά, 1958,
44. Δέσποινα Τσακαλίδου Βατόλακκος 1957-1960,
45. Ευσταθία Φωτοπούλου 1958- 1959,
46. Γεώργιος Σταθόπουλος Αγ. Γεώργιος 1959-1965,
47. Κανέλα Κοροβίλα 1960,
48. Ελένη Κανελλοπούλου 1960,
49. Ελένη Παρίσου Πελοπόννησος 1960-1965,
50. Βαρβάρα Καλογεροπούλου 1961,
51. Χρυσάνθη Χρηστάκη 1962-1963,
52. Νίκος Τούλιας, Αμυγδαλιές 1963-1964
53. Ευθαλία Σιώμου Λόχμη, 1963-1966,
54. Γιαννούλα Καραγιάννη Δεσκάτη, 1964,
55. Ιωάννα Τέγου, 1964,
56. Αθανάσιος Παρασχάκης (Δημοτικό σχολείο Αγίας Τριάδας) 1964-1969,
57. Αθανάσιος Σίνης Αμυγδαλιές 1965-1980,
58. Ελένη Σίνη-Μιχαηλίδου Θεσσαλονίκη 1967-1980,
59. Δήμητρα Θεοδοσίου από το1966 ως το 1992 που συνταξιοδοτήθηκε,
60. Ζήσης Παναγιώτου από Γέρμα Καστοριάς 1967,
61. Λιάκα Φρειδερίκη Αμυγδαλιές 1971,
62. Μαρίνα Συνιολάκη Κρήτη 1971,
63. Μαμούρης Γεώργιος, 1978-1979 (αναπληρωτής),
64. Χρήστος Λιάκας από Αμυγδαλιές Γρεβενών από το 1980 ως το 2008 που συνταξιοδοτήθηκε,
65. Βασίλειος Στουγιάννης, Γρεβενά 1984-1985 (αναπληρωτής),
66. Κων/νος Τολιόπουλος από Οροπέδιο Γρεβενών 1985-1992
67. Ελισσαίος Λιολιόπουλος, Πολύδεντρο Γρεβενών 10/9/1992-7/12/1992
68. Παναγιώτης Σιδηρόπουλος, Γρεβενά (αναπληρωτής) από 1/12/1992-15/6/1993,
69. Αργύριος Καραλιόλιος από Αμυγδαλιές Γρεβενών από το 1993 ως σήμερα
70. Στέργιος Λιάμπας, Αμυγδαλιές Γρεβενών, από 1/9/1995-25/9/1995
71. Κωνσταντινιά Λάλλου (με απόσπαση) 2008-2009 από τα Γρεβενά.
72. Αντρέας Τζιώρας (με οργανική) από Γρεβενά από το 2009 ως σήμερα.
Στο σχολείο μας τοποθετήθηκαν οργανικά αλλά δεν υπηρέτησαν ποτέ σ’ αυτό επειδή αποσπάστηκαν και οι Άννα Κορέλλα, Γρεβενά από 1/9/1993 -15/6/1995 και Αντώνιος Τσιντάρης, Γρεβενά από 1/9/1998-15/6/2004.
Το δημοτικό σχολείο παλιά είχε πολλούς μαθητές. Ενδεικτικά αναφέρω πως το 1945-1946 έφτασε να έχει διακόσιους ένα (201) μαθητές. Στη συνέχεια βέβαια υπήρξε μια φθίνουσα πορεία για να φτάσουμε στο σήμερα (2009-2010) που έχει μόνο δώδεκα (12) μαθητές.
Σε όλα αυτά τα 140 χρόνια λειτουργίας του το Σχολείο μας είχε μια τεράστια προσφορά εκπαιδευτική, μορφωτική, κοινωνική, πολιτιστική και εθνική, όχι μόνο για τους μαθητές αλλά και για την ευρύτερη τοπική κοινωνία. Αυτό οφείλεται αποκλειστικά και απόλυτα στις δασκάλες και τους δάσκαλους, οι οποίοι κάτω από εξαιρετικά δύσκολες πολλές φορές συνθήκες, έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό ή αν θέλετε ένα μεγάλο κομμάτι της ψυχής τους. Για τη μεγάλη τους αυτή προσφορά τους αξίζουν πολλά ευχαριστώ και σαν ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης θα τους απονεμηθεί στο τέλος της εκδήλωσης αναμνηστικός έπαινος.
Και σήμερα το Σχολείο μας είναι εφάμιλλο του παρελθόντος του. Συνεχίζει να αποδίδει στην κοινωνία επιστήμονες και πολίτες με ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Αναπτύσσει και σήμερα δραστηριότητες εκπαιδευτικές, μορφωτικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές. Άλλωστε για την περιβαλλοντική του δραστηριότητα έχει βραβευτεί τρεις φορές από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), ενώ του δόθηκε και η ΣΗΜΑΙΑ του Προγράμματος "ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ". Η ιστοσελίδα του σχολείου μας, που δημιουργήθηκε το 2005, αναδείχτηκε ενδέκατη και δέκατη έκτη σε δύο διαγωνισμούς που έκανε το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο ανάμεσα σε όλες τις ιστοσελίδες σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης όλης της Ελλάδας. Το Σχολείο μας αποτελεί άλλη μια μεγάλη απόδειξη ότι τα ολιγοθέσια σχολεία, κάτω από κάποιες προϋποθέσεις, παρ’ ότι είναι εγκαταλειμμένα από την πολιτεία, μπορούν να προσφέρουν και στο μέλλον εξαιρετικές υπηρεσίες εκπαιδευτικές και κοινωνικοπολιτιστικές και είναι τουλάχιστον ισάξια με τα πολυθέσια σχολεία, αν όχι πολλές φορές και καλύτερα.
Από το 1929 πιθανότατα μέχρι και το 1969 λειτούργησε και Δημοτικό Σχολείο στη Λόχμη (Βίτσι). Σ' αυτό σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσα υπηρέτησαν και οι:
1. Βασιλική Αναστασίου από Αθήνα 1929-1930
2. Γεώργιος Μπαλάφας από Μεσολόγγι το 1930-1933
3. Βασίλειος Φάσσας από Άγιο Γεώργιο Γρεβενών το 1933-1935
4. Αντώνιος Σικαβίστας από Καστοριά 1935-1937
5. Ιωάννης Βερβέρης από από Μυτιλήνη το 1937-1939
6. Θεολόγος Γκατζώνης από Βόιο το 1939-1943
7. Θωμάς Σαμαράς από Βόιο το 1943-1945 (ως ιδιωτικός Δημοδιδάσκαλος)
8. Θεολόγος Γκατσώνης από Βόιο το 1945-1946
9. Αχιλλεύς Μαντές 1950-1951
10. Γεώργιος Κανελλόπουλος από Τρίπολη το 1952-1954
11. Αλέξανδρος Σεχίδης από Φλώρινα 1955-1956
12. Βασίλειος Καραπανάγος (Κόρινθος) 1955-1956
13. Κων/νος Καλτσούνης από Φλώρινα το 1957-1962
14. Παναγιώτης Απατσίδης 1962-1963 από Κλείτος Κοζάνης
15. Γεώργιος Φάσσας από Άγιο Γεώργιο Γρεβενών το 1963-1964
16. Παρασκευάς Μαυρίδης το 1964-1965,
Σύμφωνα με κάποια στοιχεία από τις δημοσιεύσεις των εφημερίδων της Δυτικής Μακεδονίας και άλλες πηγές που συγκέντρωσε ο Ηλίας Γάγαλης δάσκαλος-κάτοχος Μεταπτυχιακού στην Αγωγή της Εκπαίδευσης, για την ίδρυση του πρώτου σχολείου, βλέπουμε ότι:
7.Επιθεωρήσεις των Δημοτικών Σχολείων Αμυγδαλιών & Λόχμης το διάστημα 1932 &1942
Επιθεώρησις Δ.Σ. Λόχμης 5-12-1932
Την 5ην Δεκεμβρίου μετέβην και επιθεώρησα το μονοτάξιον δημοτικόν σχολείον Λόχμης συνοικισμός κατοικείται υπό γηγενών ελληνοφώνων, των οποίων δεν έχουν εισέτι απαλλοτριωθή οι αγροί.
Διδακτήριον: Το σχολείον ιδρύθη εν έτει 1929. Η κατάσταση του διδακτηρίου, αποτελουμένη μιας αιθούσης και ενός δωματίου, όπερ χρησιμοποιείται ως κατοικία υπό του δημοδιδασκάλου είναι καλή.
Επτά τετράεδρα θρανία, μια τράπεζα, εις μελανοπίναξ άνευ τρίποδος αλλ’ εν καλή καταστάση, εν κάθισμα.
Εκ των μέσων εποπτείας υπάρχωσι τα εξής: εις χάρτης της Ελλάδος μικρός και άδετος. Εκ των βιβλίων του σχολικού αρχείου δεν ευρέθησαν τα εξής: βιβλίον δαμαλισμού, βιβλίον πιστοποιητικών σπουδών και τοιούτον υλικού σχολείου.
Βιβλιοθήκη: Δεν υπάρχει ούτε λαϊκή ούτε μαθητική βιβλιοθήκη καθ’ όσον και εν τω χωρίω τούτω οι πόροι της Κοινότητος είναι γλίσχροι και συνεπώς δεν δύναται να διατεθή το απαιτούμενον ποσόν χρημάτων δια την ίδρυσιν τουλάχιστον της μαθητικής βιβλιοθήκης. Πλην τούτου και οι χωρικοί λόγω των αλλεπαλλήλων καταστροφών της εσοδείας των και διότι ως ανωτέρω ελέχθη, δεν έχουν εισέτι απαλλοτριωθή οι αγροί των δεν είναι επί του παρόντος εις θέσιν να έλθωσιν αρωγοί εις ενίσχυσιν του σχολικού ταμείου.
Σχολικός κήπος: Επί του παρόντος δεν καλλιεργείται σχολικός κήπος, διότι η υπηρεσία του συνεργείου του εποικισμού δεν έχει ενεργήσει εισέτι την οριστικήν διανομήν των γαιών. Έχει όμως αποφασισθή όπως παρεχωρηθή κατάλληλος έκτασις δια την καλλιέργεια σχολικού κήπου. Μέχρι όμως πραγματοποιήσι ως των ανωτέρω υπεδείχθει εις τον δημοδιδάσκαλον όπως μεριμνήση και καλλιεργήσει μετά των μαθητών του εντός γλαστρών τουλάχιστον τα απαραίτητα άνθη και φυτά δια την διδασκαλίαν του φυσιογνωστικού μαθήματος.
Μαθηταί: Οι υπόχρεοι προς φοίτησιν μαθηταί ενεγράφησαν βάσει του μητρώου της Κοινότητος, φοιτούν τακτικώς εις το σχολείον και προσέρχονται οπωσδήποτε καθαροί. Ευτυχώς το μικρόβιον της ελονοσίας δεν έχει προσβάλει τους μαθητάς του σχολείου τούτου.
Λειτουργούσι τάξεις τέσσερις άνευ Εης και της Στης, διότι, ως ελέχθη, το σχολείον τούτο ιδρύθη, εν έτει 1929.
Διδάσκαλος: Γεώργιος Μπαλάφας εκ Σταυροπηγίου Ευρυτανίας, πτυχιούχος του μονοταξίου διδασκαλείου Καρπενησίου με βαθμόν ακολούθου, άγαμος, κληρωτός κλάσεως 1929, υπηρετήσας με τον βαθμόν του εφέδρου ανθυπολοχαγού, υγιέστατος.
Η συνολική διδασκαλική του υπηρεσία ανέρχεται εις εν έτος και 20 περίπου ημέρας.
1942
Επιθεώρησις Δ.Σ. Λόχμης 28-10-42
Το μον. Δημ. Σχολείον Λόχμης έχει εγγεγραμμένους 24 μαθητές, τακτικώς φοιτούντες και στεγαζόμενοι εις διδακτήριον της σχολικής εφορείας κατάλληλον.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΝ: Θεολόγος Γκατσάνης εκ Βελανιδιάς Βοΐου, ετών 30, υγιής, έγγαμος μετά τέκνων, πτυχιούχος Διδασκαλείου Καστοριάς, με υπηρεσίαν 10 ετών και βαθμόν Γραμμ. Α΄
Χρ. Παπα-Νικολάου[1]
[1] Σεργίου Σιγάλα (2008).Πρακτικά του Πνευματικού δικαστηρίου, της επαρχιακής Δημογεροντίας, της εφοροεπιτροπής της Ορθοδόξου Κοινότητος Γρεβενών και Διαθήκες ιδιωτών (1898-1914) επί Μητροπολιτών Γρεβενών Δωροθέου (1896-1901) και Αγαθαγγέλου (1901-1910) Αιμιλιανού (1910-1911), Αιμιλιανού Β΄(1911-1920,1922-24) και η αλληλογραφία αυτού (1917-1920),σ.σ.601-603, Γρεβενά.
Περισσότερες πληροφορίες για το Δημοτικό Σχολείο μπορείτε νa βρείτε στην ιστοσελίδα του Σχολείου http:dim-amygd.gre.sch.gr .
Εδώ μπορείτε να δείτε την ιστοσελίδα του Δημοτικού Σχολείου Αμυγδαλεών που δύο φορές αναδείχτηκε στις 20 καλύτερες της Ελλάδας (το σχολείο έκλεισε το 2011) και που το πανελλήνιο σχολικό δίκτυο την κατέβασε για άγνωστους λόγους... http://users.sch.gr/karaliolio/index1.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου