Δημοσθένης Οικονομίδης
1858-1938
Φιλόλογος και γλωσσολόγος. Διετέλεσε καθηγητής της Μεγάλης του Γένους Σχολής, συντάκτης του Ιστορικού Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών (1914) και διευθυντής του Μεσαιωνικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών.
...

Γεννήθηκε στην Αργυρούπολη του Πόντου. Τα πρώτα του γράμματα έμαθε στο Φροντιστήριο Αργυρούπολης και στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στο Φροντιστήριο Τραπεζούντας απ’ όπου και αποφοίτησε. Με τη χορηγία του Μητροπολίτη Χαλδίας Γερβασίου πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Κατόπιν με την προστασία του Σχολάρχου Γρηγορίου Παλαμά και των ευεργετών του έθνους Ζαννή και Παύλου Στεφάνοβικ σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Λειψίας και Μονάχου, όπου ειδικώς μελέτησε την ελληνική και λατινική γλώσσα και ιστορία της Φιλοσοφίας. Η διδακτορική του διατριβή με τον τίτλο Laudlehre des Pontischen (περί της φωνητικής της διαλέκτου του Πόντου) εγκρίθηκε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λειψίας (1887) αξία παντός επαίνου και βραβεύτηκε από το Ινστιτούτο Γ. Κουρτίου.
Το 1888 εκλέχτηκε καθηγητής των λατινικών στην αρχή και των ελληνικών αργότερα στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, θέση την οποία διατήρησε μέχρι το 1914, δίδαξε παράλληλα στο Ιωακείμειο Παρθεναγωγείο στο Φανάρι και στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο τουΠέραν.
Η μεγάλη του αγάπη προς την ιδιαίτερη πατρίδα του τον οδήγησε σε προγραμματισμένη περιοδεία στον Πόντο από το 1885 όπου περισυνέλλεξε και αποθησαύρισε ανεκτίμητο πλούτο γλωσσικού και λαογραφικού υλικού, το οποίο υπήρξε θέμα όλης της μετέπειτα επιστημονικής παραγωγής.
Στην Κωνσταντινούπολη υπήρξε αντιπρόεδρος του Φιλολογικού Συλλόγου και του Διδασκαλικού Συνδέσμου καθώς και μέλος πολλών εκπαιδευτικών, φιλανθρωπικών και εθνικών οργανώσεων, με σκοπό την πολιτιστική πρόοδο του Ελληνισμού.
Το 1914 κλήθηκε ειδικώς από την Εφορευτική Επιτροπή του Ιστορικού Λεξικού της νέας Ελληνικής γλώσσας να εργαστεί ως συντάκτης. Εκεί εργάστηκε ως 1926 και από το 1931 ανέλαβε τη διεύθυνση του Μεσαιωνικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών, θέση την οποία διατήρησε μέχρι το θάνατό του 22 Φεβρουαρίου 1938.
Υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών,* έγραψε πολλά βιβλία αναφερόμενα στην ποντιακή διάλεκτο, την ιστορία και γενικώς την παιδεία του Ελληνισμού στον Πόντο. Το 1958 η Ακαδημία Αθηνών εξέδωσε την εργασία του «Γραμματική της ελληνικής διαλέκτου του Πόντου». Στο «Αρχείον Πόντου» δημοσίευσε στον τόμ 2 (1929) την πολύ σπουδαία εργασία του για την παραδοσιακή φορεσιά των Ελλήνων του Πόντου με τίτλο «Περί αμφιέσεως», σελ. 1-48, στις οποίες περιλαμβάνονται και σχετικές φωτογραφίες. Ο Οικονομίδης έθεσε τη σφραγίδα της συστηματικής και εξονυχιστικής έρευνας των ποντιακών γραμμάτων, για μια ολόκληρη 60ετία. Στις 16 Μαΐου 1937 εορτάσθηκε στην Αθήνα από την Επιτροπή η επιστημονική πεντηκονταετηρίς του, προεδρεύοντος του Μητροπολίτου Χρυσάνθου, και στη Θεσσαλονίκη οργανώθηκε εκδήλωση από την Εύξεινο Λέσχη προς τιμή του και την προσφορά του στην επιστήμη.

Δείτε περισσότερα