Μαρτυρίες Μαθητών Σχολείου Άγιου Αδριανού ( δεκαετία ’30 )

Μαρτυρία Μαλεβίτη Νικολάου

Δάσκαλος: Μητροσύλης Παναγιώτης

Πήγα σχολείο το ’29 στον Πύργο. Εκεί έκανα 2 χρόνια. Μετά πήγαμε στο σημερινό σχολείο όπου στην αρχή κλείστηκε η μια από τις 2 αίθουσες. Δάσκαλος τότε ήταν ο Μητροσύλης Παναγιώτης. Πριν ήταν δάσκαλος στο Χέλι. Ήταν μόνος με 120 μαθητές, 3 τάξεις το πρωί και 3 τάξεις το απόγευμα. Ο Μητροσύλης ήταν πολύ αυστηρός, παράξενος και δυναμικός. Δηλαδή, περισσότερο φόβο είχαμε στο δάσκαλο παρά στους γονείς. Δεν βγαίναμε έξω να παίξουμε όλη τη βδομάδα αλλά κρυφά την Κυριακή σε καμιά «σούδα» . Ακούγαμε δάσκαλο και χανόμαστε.

Ο Μητρόσυλης έμενε στο γραφείο του σχολείου ( κάποιο διάστημα έμεινε και στο σπίτι του Κατσούρη). Πολλές φορές τα μεγάλα παιδιά, τα εξωσχολικά ( Ο Αδριανός του Πα-ναή του Πάρεδρου, ο Φίλης, ο Πάνος και άλλοι), πήγαιναν και τον πείρα¬ζαν. Αυτός τότε έβγαινε με το πιστόλι και έριχνε στον αέρα. Κάθε 15 μέρες έκαιγε τα ρούχα του. Δεν τα έδινε έξω για πλύσιμο.

Μαθητές και μαθήτριες του Δημοτικού Σχολείου Αγίου Αδριανού, με τον δάσκαλό τους Παναγιώτη Μητροσύλη το 1932.
Για τα παραπτώματα των παιδιών έκανε δικαστήριο βάζοντας πρόεδρο , γραμματείς, εισαγγελέα. Εδίκαζαν και η τιμωρία συνήθως ήταν το υπόγειο. Για ένα διάστημα πρόεδρος ήταν ο Πίτουράς Θανάσης και γραμματέας ο Γεωργόπουλος Γεώργιος ή Καρκαμπάς. Ο Επιμελητής έφερνε τα παραπτώματα και αυτοί εδίκαζαν. ( Η τιμωρία ήταν συνήθως στέρηση από το παιχνί¬δι του διαλείμματος). Αν ένα παιδί δεν ήξερε το μάθημα, του έλεγε θα το γράψεις 100 φορές. Φύγε για το σπίτι σου να το γράψεις να το μάθεις και νά ‘ρθεις. Είχε και παιδιά κουρείς που κούρευαν τους συμμαθητές τους. (Οι μηχανές αυτές υπάρχουν ακόμα στο σχολείο). Κάθε απόγευμα είχε ένα μαντολίνο, έβγαινε στην βεράντα και έπαιζε. Οι υποχρεωτικές τάξεις ήταν τέσσερις.

Πριν τον Μητροσύλη, στον Πύργο ήταν μια Μελπωμένη Μητρομάρα. Δυναμική κι αυτή, αλλά οι γυναίκες ήταν πιο ήπιες. Γιατί τα μεγάλα παιδιά τραβούσαν και σουγιά. ( Είχε γίνει επεισόδιο με τον Σωτηρόπουλο το Σταύ¬ρο και τον Σωτηρόπουλο Βασίλη ή Χαχάμη που της είχαν πετάξει το μελανοδοχείο).
Επί Μητροσύλη στο σημερινό σχολείο το προαύλιο ήταν κατηφορικό Κουβαλάγανε τότε με τις σούστες αμμοχάλικο και μείς τα παιδιά του σχο¬λείου το στρώναμε με τις τσάπες. Η εργασία αυτή ήταν εθελοντική. Το οικόπεδο του σχολείου το είχε δώσει ο Μαλεβίτης Ευάγγελος του Δη¬μητρίου, παππούς μου.

Μαρτυρία Εμμανουήλ Ξυλινά

Δάσκαλοι: Ζέρβας – Σούλα Φλέσσα

Πήγα στο δημοτικό σχολείο

μέχρι την τετάρτη δημοτικού. Είμαι από τους πρώτους μαθητές που φοίτησε στο οχτατάξιο γυμνάσιο το 1937, στο Ναύπλιο. Ξεκίνησα με ένα Ζέρβα και αμέσως τη δεύτερη χρονιά με τη Σούλα τη Φλέσσα. Μ’ αυτούς τέλειωσα τα 4 χρόνια του σχολείου. Ο Ζέρβας ήταν πράος.
Η Σούλα ήρθε στο χωριό πρωτοδιορισθείσα. Ήταν εύχαρις τύπος, αγαπούσε τα παιδιά. Μάζευε και τα αγόρια, και τα κορίτσια. Ήταν σα μάνα. Ίσως το νεαρό της ηλικίας της, της επέτρεπε να είναι πιο κοντά. Καταγόταν από την Καρυά.

25η Μαρτίου 1938. Δημοτικού Σχολείου Αγίου Αδριανού, δάσκαλοι Σούλα Φλέσσα, Ζέρβας.
Ο Ζέρβας καταγόταν από την Προσύμνη, παλιά » Μπερμπάτη » Ήταν παντρεμένος με 2 παιδιά. Τις 3 μικρές τάξεις τις είχε η Φλέσσα και τις 3 μεγάλες ο Ζέρβας, ο οποίος ήταν και αυτός ένας εξαίρετος άνθρωπος.

Στο γυμνάσιο πήγαινα με τα πόδια, εκτός κι αν συναντούσα καμιά » σού¬στα » στο δρόμο κι ανέβαινα. Καμιά φορά ο πατέρας μου μου ‘δινε και το γάιδαρο. Τον έδενα στο λιμάνι που ήταν σα μικρό δασύλλιο. Τα έδεναν και άλλοι εκεί τα ζώα τους. Υπήρχαν βέβαια και τα χάνια.
Το μεσημέρι μέναμε όλα τα παιδιά εκεί. Από το χωριό υπήρχαν και άλλοι 2 μαθητές. Εγώ πήγαινα στην 1η οχταταξίου και αυτοί ήταν προς το τέ¬λος. Αυτοί βέβαια είχαν τα ποδήλατα τους. Εμένα όμως ο πατέρας μου δεν με εμπιστευόταν.
Το μεσημέρι πηγαίναμε στην ακρογιαλιά στην Αρβανιτιά, για να περάσει η ώρα.
Το δε χειμώνα, αφού τρώγαμε στα εστιατόρια που οι πατεράδες μας είχαν ορίσει και δεν πληρώναμε εμείς, ανεβαίναμε στο καμπαναριό του Αϊ -Γιώργη. Κάτω όμως ήταν το αστυνομικό τμήμα. Μια μέρα λοιπόν, εκεί που παίζαμε, κατά λάθος χτυπήσαμε με το σκοινί τη καμπάνα και μας κυνήγησαν οι αστυνομικοί. Οι σχολικές παραστάσεις του δημοτικού, όταν ο καιρός το επέτρεπε, γί¬νονταν στο προαύλιο της εκκλησίας.

Επί Μεταξά δε, απέναντι, υπήρχε ένα κτίριο που η νεολαία του το είχε για λέσχη και εκεί γίνονταν πολλές ομιλίες και γιορτές του καθεστώτος. Με έξοδα της κοινότητας έβαζαν καζάνια ( κρέας, φασολάδα κ.λ.π. ), όπου ο κόσμος έτρωγε και μετά γλεντούσε. Επίσης, ήμουν ο πρώτος που έφερα την είδηση της κήρυξης του πολέμου στο χωριό.

Πηγή

• Βασίλης Ι. Παπαμιχαλόπουλος, « Ένα χωρίο γράφει την ιστορία του, Κατσίγκρι – Άγιος Αδριανός », Έκδοση, Δημοτικό σχολείο Αγίου Αδριανού, 2002.