«
Η Σιάτιστα στα χρόνια
της τουρκοκρατίας αναδείχτηκε ένα από τα σπουδαιότερα εκπαιδευτικά κέντρα της
Μακεδονίας, καθώς η οικονομική άνοδος, εξαιτίας του εμπορίου και της
επικοινωνίας με τις χώρες της Ευρώπης, είχε αντίκτυπο και στην πνευματική
εξύψωση, στην παιδεία.
Από τα μέσα του 17ου αιώνα παρατηρείται στην πόλη
αξιόλογη πνευματική και εκπαιδευτική κίνηση. Επί αρχιερατείας και εποπτείας
Ζωσιμά ιδρύθηκε ανώτερη σχολή πριν από το 1700 στη Σιάτιστα, στην οποία
φοίτησαν νέοι από την Καστοριά, τη Μοσχόπολη και τη Θεσσαλονίκη.
Το 1718 ιδρύθηκε
ανώτερο σχολείο που χρηματοδότησαν τοπικοί δωρητές. Το σχολείο ονομάστηκε
"Φροντιστήριον Ελληνικών Μαθημάτων", γεγονός που αποδεικνύει την
εξέχουσα από εκπαιδευτική θέση της Σιάτιστας. Στα επόμενα χρόνια δίδαξαν στη
σχολή σπουδαίοι δάσκαλοι. Από τη Σιάτιστα ήταν επίσης, ο φιλόσοφος Μιχαήλ
Παπαγεωργίου (1727 - 1796).
Το 1816 με δωρεά της
Σιατιστινής Βασιλικής Νικολάου ιδρύθηκε σχολή, που ονομάστηκε "Ελληνική
Σχολή", στην οποία ο Σιατιστινός καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Θεόδωρος Μανούσης (1793-1858) πρόσφερε 5.000 τόμους βιβλίων, δημιουργώντας έτσι
την περίφημη "Μανούσειο Βιβλιοθήκη", η οποία συντέλεσε στην πρόοδο
του τόπου, αλλά προκάλεσε και την αντίδραση του πασά του Μοναστηρίου, ο οποίος
το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έκαψε και κατάσχεσε πολλά βιβλία της δωρεάς Μανούση.
Η βιβλιοθήκη, που περιλαμβάνει σπάνιες εκδόσεις του 16ου, 17ου, 18ου και 19ου
αιώνα και κάποια χειρόγραφα στεγάζεται στο "Κουκουλίδειο Πνευματικό
Κέντρο". Σήμερα αριθμεί περί τους 32.000 τόμους βιβλίων. Το πιο παλιό
βιβλίο είναι "Θουκυδίδου Ξυγγραφή και Ξενοφώντος Ελληνικά", που είναι
τυπωμένο στη Βενετία το έτος 1502.
Μετά τα μέσα του 19ου
αιώνα στη Σιάτιστα λειτουργούσαν δύο αλληλοδιδακτικά, ένα ελληνικό
σχολείο, ένα παρθεναγωγείο με αξιόλογους δασκάλους.
Σημαντικό σταθμό για
στην εκπαιδευτική ιστορία της Σιάτιστας αποτελεί η ίδρυση του Τραμπαντζείου
Γυμνασίου το 1888. Η λειτουργία πλήρους Γυμνασίου στη Σιάτιστα το 1889, όταν
στη Μακεδονία ολόκληρη λειτουργούσαν μόνο τρία, φανερώνει την εξέχουσα θέση της
πόλης στα τέλη του 19ου αιώνα.
Το Δημοτικό Σχολείο
της Γεράνειας στεγαζόταν σ' ένα παλιό κτίριο που είχε ανεγερθεί το 1830 και
επισκευάστηκε το 1850. Το 1916 όμως χτίστηκε καινούριο το οποίο λειτουργούσε
μέχρι το 1977. Από τη σχολική χρονιά 1998-1999 στεγάζεται το Μουσικό Γυμνάσιο
σε έναν εντελώς αναπαλαιωμένο χώρο με δαπάνες του ευεργέτη της Σιάτιστας κ. Κ.
Παπανικολάου.
Το Δημοτικό Σχολείο
της χώρας χτίστηκε το 1863, αλλά το σημερινό σχολείο χτίστηκε το έτος 1910.
Είναι διώροφο κτίριο, που αρχικά ο πάνω όροφος λειτουργούσε ως παρθεναγωγείο,
αργότερα ως νηπιαγωγείο ενώ σήμερα αποτελεί μια εξαίρετη αίθουσα τελετών. Ο
κάτω όροφος φιλοξενεί τις περισσότερες αίθουσες του σχολείου, καθώς και
εργαστήριο Φυσικής - Χημείας και αίθουσας πολυμέσων με τη χρήση ηλεκτρονικού
υπολογιστή.
Σήμερα λειτουργούν και
άλλα δύο Δημοτικά Σχολεία, πέντε Νηπιαγωγεία, ένα Τεχνικό Επαγγελματικό Λύκειο,
ενώ το Γενικό Λύκειο στεγάζεται μαζί με το Γυμνάσιο σε ένα καινούριο κτίριο, το
"Γεώργιος Παπαγεωργίου" δωρεά των αδερφών Παπαγεωργίου.
Στις καλές τέχνες
συνετέλεσε με την ανάδειξη αξιόλογων ταλέντων όπως η ζωγράφος Θάλεια
Φλωρά-Καραβία η λόγιος Δημήτριος Δημητρίου, γνωστοί και πέρα των εθνικών
συνόρων.
Η Σιάτιστα ανέδειξε
πολλούς και μεγάλους ευεργέτες, οι οποίοι έκτισαν σχολεία, εκκλησίες, το
διοικητήριο, το ξενοδοχείο, το Κέντρο Υγείας και άφησαν κληροδοτήματα
προσφέροντας ολόκληρες περιουσίες για την εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου.
Στην πόλη
δραστηριοποιούνται πολλοί πολιτιστικοί και άλλοι σύλλογοι, ενώ ο Μορφωτικός
Σύλλογος "Μαρκίδαι Πούλιου" εκδίδει τοπικό δημοσιογραφικό φύλλο με
τον τίτλο "Εφημερίς".
Λειτουργούν επίσης
Παλαιοντολογική Συλλογή, βοτανικό μουσείο, έκθεση φωτογραφιών κ.ά
:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου