Κολλέγιο Βακαλό Art & Design

Το 1958, μια παρέα διακεκριμένων καλλιτεχνών και διανοούμενων αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα εργαστήριο καλών και εφαρμοσμένων τεχνών που θα γεφύρωνε την καλλιτεχνική ευαισθησία και το στοχασμό του πολιτισμού, με τα αντικείμενα, τις εικόνες και τους χώρους της καθημερινότητας. Το όραμα αυτής της πρώτης εμπνευσμένης ομάδας ενστερνίστηκαν, διαφύλαξαν και εμπλούτισαν μια σειρά δημιουργικών ανθρώπων που συνεργάστηκαν μαζί της και συνεχίζουν να γράφουν μέχρι σήμερα την ιστορία της Σχολής Βακαλό.1958

1978

1996

1999

2001

2008

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Το Κολλέγιο Βακαλό είναι η πρώτη σχολή εφαρμοσμένων τεχνών στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 1958 από τον ζωγράφο και σκηνογράφο Γιώργο Βακαλό, την ποιήτρια και ιστορικό της τέχνης Ελένη Βακαλό, τον ζωγράφο, τ. πρύτανη της ΑΣΚΤ, Παναγιώτη Τέτση, και τον εκδότη της καλλιτεχνικής επιθεώρησης Ζυγός Φραντζή Φραντζισκάκη. Η απόφαση για την ίδρυση της Σχολής προήλθε από τη συνειδητοποίηση αφενός του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζει το Design στην κοινωνία, αφετέρου της πλήρους απουσίας σχετικής εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Το Ελεύθερο Εργαστήριο Καλών Τεχνών «Βακαλό», όπως ήταν η αρχική ονομασία του, άρχισε να λειτουργεί το Νοέμβριο του 1958 στην οδό Βουλής 36, παρέχοντας τριετή κύκλο σπουδών στη Ζωγραφική, με υπεύθυνο τον Π. Τέστη, και στη Διακοσμητική, με υπεύθυνο τον Γ. Βακαλό. Λίγο αργότερα μετονομάστηκε σε Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών «Βακαλό», και για ένα διάστημα μεταστεγάστηκε στην οδό Ακαδημίας 28, όπου λειτούργησε πρώτη φορά και ειδικός χώρος για εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις, για να επιστρέψει το 1968 στην οδό Βουλής, στον αριθμό 45. Ήδη από αυτή την εποχή, η Σχολή άρχισε να αναπτύσσει οργανωμένη δραστηριότητα με σκοπό να προβάλλει στο ελληνικό κοινό όχι μόνο το εκπαιδευτικό έργο της, αλλά συνολικότερα τις εφαρμοσμένες εικαστικές τέχνες και τις εξελίξεις που σημειώνονταν σε αυτές από τεχνική και καλλιτεχνική άποψη στην Ελλάδα και διεθνώς.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 η Διεύθυνση ανανεώθηκε με τον ζωγράφο Δανιήλ Γουναρίδη, τον Αρχιτέκτονα Τίμο Μίσιο και τη συνεχή παρουσία της Ελένης Βακαλό. Η αλλαγή αυτή συνέπεσε με τη μετεγκατάσταση των διδακτηρίων στο πολυώροφο κτήριο της οδού Παπατσώρη 2 (γωνία Ιπποκράτους 199), το οποίο επρόκειτο να ταυτιστεί με μια σημαντική περίοδο της Σχολής, αλλά και με μία ακόμη αλλαγή του τίτλου σε Κέντρο Διακοσμητικών και Εφαρμοσμένων Εικαστικών Τεχνών, που επέβαλε η αλλαγή της σχετικής νομοθεσίας.
Συμπληρώνοντας τριάντα χρόνια λειτουργίας, η Σχολή είχε αναπτύξει ένα σύγχρονο και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα πρόγραμμα σπουδών, εμπλουτισμένο με μαθήματα όπως το Βασικό Σχέδιο, η Φωτογραφία, το Κινούμενο Σχέδιο, η Ιστορία της Τέχνης, η Οπτική Αντίληψη, κ.ά., ενώ παράλληλα με τις δύο βασικές ειδικότητες λειτουργούσε και ένα πρωτοποριακό τμήμα βιομηχανικού σχεδίου. Η επέτειος των τριάντα χρόνων εορτάστηκε το 1988 με μια μεγάλη έκθεση που διοργανώθηκε στο Σπίτι της Κύπρου.

ΔΕΚΑΕΤΙΑ1990: ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙΚΑΤΑΞΙΩΣΗ

Με καθιερωμένη παρουσία και αναγνωρισμένο κύρος στην Ελλάδα, η Σχολή ξεκίνησε από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μια σειρά διεθνών συνεργασιών, πρώτη από τις οποίες ήταν με το California State University Pomona. Το 1992 προχώρησε σε συνεργασία με το London College of Printing and Distributive Trades, η οποία περιελάμβανε μεταξύ άλλων συχνές ανταλλαγές σπουδαστών και κορυφώθηκε το 1994 με τη διοργάνωση μεγάλης σπουδαστικής έκθεσης στη Foyer Gallery του Λονδίνου. Αυτές οι πρώτες διεθνείς κινήσεις συνέπεσαν με τα μεγάλα αφιερώματα που έκαναν στη Σχολή δύο γραφιστικά περιοδικά διεθνούς κύρους: το Novum τον Ιανουάριο του 1995 και το Graphis το Σεπτέμβριο του 1996.
Το 1996 υπήρξε έτος με πολλαπλή σημασία για τη Σχολή. Η Βακαλό εγκαταστάθηκε μόνιμα στο νέο, ιδιόκτητο πλέον, κτήριο της οδού Λάμπρου Κατσώνη 26, σχεδιασμένο από τον Τίμο Μίσιο. Ήταν όμως και η χρονιά κατά την οποία ξεκίνησε η συνεργασία της Σχολής με το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Derby. Δύο χρόνια αργότερα υπογράφηκε η τελική σύμβαση, σύμφωνα με την οποία το Πανεπιστήμιο επικύρωσε τα προγράμματα Γραφιστικής και Αρχιτεκτονικής Εσωτερικού Χώρου της Σχολής ως ισότιμα των δικών του προγραμμάτων Bachelor of Arts (Honours), και το 2000 η συμφωνία επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει την επικύρωση των μονοετών μεταπτυχιακών προγραμμάτων της Βακαλό ως ισοτίμων Master of Arts.
Η πολύπλευρη καταξίωση της Σχολής εκτός συνόρων βασίστηκε στο μακρόχρονο υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό έργο της, αλλά και στη συνεχή αναβάθμιση των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων της. Ανταποκρινόμενη στις ραγδαίες εξελίξεις στον τομέα της πληροφορικής, η Βακαλό εγκαινίασε το 1992 τη λειτουργία του εργαστηρίου ηλεκτρονικών υπολογιστών, ενώ το 1994 ξεκίνησε την Ερευνητική Ομάδα Γραφιστικών Εφαρμογών, καινοτόμο εγχείρημα που προετοίμασε το έδαφος για τις επίσημες μεταπτυχιακές σπουδές. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος της εφημερίδας Περί, μιας σπουδαστικής πρωτοβουλίας που έμελε να εξελιχθεί στο κεντρικό περιοδικό έντυπο της Βακαλό. Στα μέσα της δεκαετίας εγκαινιάστηκε το τριετές Τμήμα Ζωγραφικής που λειτούργησε περίπου για μία δεκαετία, ενώ το 1999 εγκαινιάστηκε η νέα Βιβλιοθήκη της Σχολής.

ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΙΩΝΑ ΜΕ NEΑ ΟΡΑΜΑΤΑ

Η αποφοίτηση των πρώτων μεταπτυχιακών σπουδαστών το 2001 συνέπεσε με το λυπηρό γεγονός του θανάτου της Ελένης Βακαλό. Μαζί με το ιστορικό της στίγμα, πολύτιμη παρακαταθήκη άφησε και το τελευταίο βιβλίο της, Μοντέρνο-Μεταμοντέρνο: Συνδέσεις και αποστάσεις, που εξέδωσε η Σχολή την επόμενη χρονιά. Στη μνήμη της Ε. Βακαλό η Σχολή έχει διοργανώσει από τότε δύο διεθνή συμπόσια, στο Ινστιτούτο Goethe το 2002 και στο Μουσείο Μπενάκη το 2011.
Το 2008, με τη συμπλήρωση 50 χρόνων λειτουργίας, πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη η μεγάλη έκθεση των διακεκριμένων αποφοίτων της Σχολής, την οποία ο εγκαινίασε ο Δήμαρχος Αθηναίων. Ανάμεσα στους πολλούς γνωστούς δημιουργούς που συμμετείχαν ήταν η Θεοδώρα Μάντζαρη, υπεύθυνη για την οπτική ταυτότητα των Ολυμπιακών της Αθήνας, ο φωτογράφος Κώστας Κουτάγιαρ, ο σχεδιαστής μόδας Μιχάλης Ασλάνης, ο σχεδιαστής κόμικς Νίκος Κούτσης, οι σκηνογράφοι Γιώργος Ασημακόπουλος, Δαμιανός Ζαρίφης, Γιάννης Κόκκος και Γιώργος Πάτσας, κ.ά.
Ο αναστοχασμός μιας ιστορίας μισού αιώνα υπήρξε για τη Σχολή η βάση πάνω στην οποία στήριξε τα νέα της οράματα. Ευαίσθητη στα καινούργια δεδομένα και στις προκλήσεις των καιρών, παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων της, προχώρησε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2000 σε σημαντική αναδιάρθρωση του διοικητικού οργανογράμματος και της διεύθυνσης των σπουδών. Επιπλέον, εκτός από τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές, ανέπτυξε σταδιακά μια σειρά από ελεύθερα εργαστήρια και σεμινάρια γύρω από καλλιτεχνικούς τομείς ή εξειδικευμένα πεδία του design.
Τα τελευταία χρόνια η Σχολή επανασχεδίασε και έθεσε σε οργανωμένη βάση την ευρύτερη πολιτιστική, επιμορφωτική και κοινωνική πολιτικής της, μια πλευρά του έργου της, ταυτισμένη με τη συνολική φιλοσοφία και την ιστορία της. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από τη διοργάνωση ανοιχτών εκδηλώσεων και εκθέσεων με δική της πρωτοβουλία, συμμετέχει συστηματικά ως υποστηρικτής ή χορηγός σε μεγάλες εκθεσιακές και διαγωνιστικές διοργανώσεις τρίτων, καθώς και σε σημαντικές καμπάνιες ή projects πολιτιστικού ή κοινωνικού χαρακτήρα δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών και ΜΚΟ. 
Το 2014, αιφνίδιο πλήγμα για τη Σχολή υπήρξε η απώλεια του Τίμου Μίσιου, συνιδιοκτήτη, διευθυντή διοικητικού, και εκ των ανθρώπων που καθόρισαν την ιστορία και τη φυσιογνωμία της. Στο κτήριο που σχεδίασε, σε χώρους οι οποίοι αποπνέουν έναν ιδιόμορφο μοντερνιστικό ανθρωπισμό, η Βακαλό συνεχίζει σταθερά την πορεία της υπό την καθοδήγηση του Δανιήλ Γουναρίδη, του Κωνσταντίνου Γουναρίδη και της Θέτιδας Μισίου, με ανανεωμένο πνεύμα αλλά με τον ίδιο πάντα προορισμό: την προσφορά των αγαθών της παιδείας και του πολιτισμού.

Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

·         Η Σχολή Βακαλό λειτουργεί ως Κολλέγιο με τον διακριτικό τίτλο «Κολλέγιο Βακαλό Art & Design» και αριθμό αδείας 108259/ΙΑ (ΦΕΚ 2061 Β’/23-8-2013) του Υπουργείου Παιδείας, σύμφωνα με το νόμο 4093/2012 (ΦΕΚ 222 Α’), το άρθρο 30 του νόμου 4111/2013 (ΦΕΚ 18 Α’) και το νόμο 3696/2008 (ΦΕΚ 177 Α’). Επίσης έχει λάβει από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π τον αρ. άδειας 2000041 Κέντρου Δια Βίου Μάθησης Επιπέδου Δύο (Κε.Δι.Βι.Μ.2) για τη λειτουργία μονοετών εργαστηρίων και σεμιναρίων. Από το 1998 είναι μέλος του Συνδέσμου Ελληνικών Κολλεγίων.