Αδελφοί Ζωσιμάδες – Ζωσιμαία Σχολή - Μέρος 1ο΄

Η γνώμη μου είναι ότι οι Ζωσιμάδες είναι υποτιμημένοι μέσα στα ιστορικά βιβλία, που διδάσκονται στα σχολεία τα παιδιά μας κι αυτό πρέπει ν’ αλλάξει γιατί είναι κρίμα κι άδικο. Η ηρωική τους απόφαση να μείνουν ανύπαντροι έτσι ώστε όλη η περιουσία τους να «πάει για το γένος». Η «Αγγελία» τους ότι αναλαμβάνουν τα έξοδα για την έκδοση διδακτικών βιβλίων, το δωρεάν μοίρασμα σ’ ένα μεγάλο κατάλογο σχολείων και σχολών σε κάθε τόπο ...που δίνεται η μάχη να παραμείνει «ζώσα» η Ελληνική γλώσσα, η έκδοση των απάντων του Αδαμάντιου Κοραή, σαν πράξεις αρκούν να τους τοποθετήσουμε στην κορυφή της Εθνικής τιμής και μνήμης. Για την ιστορική σχολή που ίδρυσαν στα Γιάννενα και τις άλλες δωρεές θα αναφερθώ στο δεύτερο μέρος της παρουσίασης
Οι μεγάλοι Εθνικοί ευεργέτες αδελφοί Ζωσιμά Ιωάννης (1752), Αναστάσιος(1754), Νικόλαος (1758), Θεοδόσιος (1760), Ζώης (1764) και Μιχαήλ (1766) γεννήθηκαν στα Ιωάννινα. Φοίτησαν όλοι τους στην Μπαλαναία Σχολή και σε νεαρή ηλικία έφυγαν από την Ήπειρο και εγκαταστάθηκαν οι μεν Θεοδόσης, Νικόλαος και Μιχαήλ στο Λιβόρνο οι δε Αναστάσιος, Ιωάννης και Ζώης στη Νίζνα της Ρωσίας. Ανέπτυξαν την εμπορική τους δραστηριότητα και αποκτήσανε κολοσσιαία περιουσία.
Μετά τον θάνατο του Ιωάννη το 1786 οι υπόλοιποι αδερφοί αποφάσισαν να εργαστούν όλοι μαζί στην Ρωσία. Σκοπός της ζωής των Ζωσιμάδων ήταν η ενίσχυση εκπαιδευτικών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Το 1793 πεθαίνει ο Θεοδόσης, άφησε όλοι την περιουσία του στα αδέρφια του με εντολή να ενισχύσουν τις σχολές των Ιωαννίνων. Οι αδερφοί του εκτέλεσαν την εντολή του δίνοντας ένα μεγάλο ποσό για την συντήρηση του σχολείου των Ιωαννίνων και για την ίδρυση βιβλιοθήκης σ’ αυτό. Προκειμένου να ενισχύσουν την εκπαίδευση στην Ελλάδα αναλαμβάνουν και χρηματοδοτούν τις εκδόσεις πολλών συγγραμμάτων λόγιων του ελληνικού διαφωτισμού. Από το 1805 οι εκδόσεις κλασσικών συγγραφέων του Αδαμάντιου Κοραή πραγματοποιήθηκαν με δαπάνη των αδερφών Ζωσιμά. Ταυτόχρονα διαθέτουν μεγάλα χρηματικά ποσά για την ενίσχυση νοσοκομείων, πτωχοκομείων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα και την Ρωσία. Το 1809 φεύγει από την ζωή ο Μιχαήλ το 1819 ο Αναστάσιος και το 1828 ο Ζώης. Ο Νικόλαος συνεχίζει με το ίδιο πάθος τις δωρεές και διέθεσε το απαιτούμενο ποσό για την ίδρυση της Ζωσιμαίας Σχολής στα Ιωάννινα, ανοικοδομεί τις κατεστραμμένες εκκλησίες των Ιωαννίνων και ιδρύει ένα γηροκομείο ενώ διέθεσε και σημαντικά ποσά σε ιδρύματα της Ρωσίας. Ο Νικόλαος Ζωσιμάς πέθανε το 1842, στην διαθήκη του άφησε ένα σημαντικό ποσό στην νεοσύστατη Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και στο Ελληνικό Κράτος την πλούσια συλλογή του, Ρωμαϊκών και Ελληνικών Νομισμάτων. Όλα τα αδέρφια ήταν μυημένα στην Φιλική Εταιρεία (ο Ζώης ήταν γνωστός ως «Πατήρ των Φιλικών») και διέθεσαν τεράστια ποσά για τον αγώνα της απελευθέρωσης της Ελλάδας.
Δείτε περισσότερα