Η Ιστορία του 1ου Γυμνασίου Αγίου Νικολάου

Η Ιστορία του Σχολείου Σάββατο, 24 Οκτώβριος 2009

Το 1ο Γυμνάσιο της πόλης μας ιδρύθηκε το 1924 ως διτάξιο Ημιγυμνάσιο και έγινε εξατάξιο το σχολικό έτος 1929-1930, με βάση το νόμο «περί διαρρυθμίσεως των σχολείων Μέσης Εκπαιδεύσεως».
Στην αρχή στεγάστηκε στο σπίτι του θεολόγου Μιχ. Αναστασιάδη, ο οποίος καταγόταν από τη Φουρνή. Πρώτος διευθυντής ήταν ο Κων/νος Κυριακάκης, φιλόλογος (15/9/1924-30/9/1924) τον οποίο διαδέχτηκε ο Μιχ Αναστασιάδης (1/10/1924-22/10/1927).
Ενθουσιασμένοι από την εξέλιξη οι κάτοικοι, μελετούσαν τον τρόπο για να οικοδομήσουν ανεξάρτητο κτήριο. Για την ανέγερση του κτιρίου ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξε ο τότε υπουργός Εννόμου Τάξεως Ιωσήφ Κούνδουρος και η σχολική επιτροπή την οποία αποτελούσαν οι: Νικόλαος Μασσάρος (πρόεδρος), Ιωάννης Καναβάκης (ταμίας), Γεώργιος Νιωτάκης και Σταύρος Τσιτσιρίδης (μέλη). Στις προσπάθειες αυτές συνέβαλε ο Θεοφιλέστατος μητροπολίτης Πέτρας Διονύσιος ο οποίος, ως πρόεδρος του Μοναστηριακού Οργανισμού Λασιθίου, θεώρησε  ότι τα μοναστηριακά κτήματα θα έπρεπε να διατεθούν για την οικοδόμηση διδακτηρίων, στη σπουδαιότερη πολίχνη του νομού και πρωτεύουσα της επαρχίας. Έτσι εκποιούνται αρκετά κτήματα και εισπράττεται ένα σεβαστό ποσό, ώστε να τεθούν οι βάσεις του κτηρίου, όπου και σήμερα στεγάζεται το 1ο Γυμνάσιο Αγίου Νικολάου, στη θέση Καζάρμα.
Το οικόπεδο ανήκε στην Αεροπορική Άμυνα και άρχισε να κτίζεται το 1925. Αγοράστηκε από το Ταμείο Εκπαιδευτικής Πρόνοιας και αποπερατώθηκε το 1927.
Το κτίριο ενώ αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως εξατάξιο δημοτικό σχολείο, μετά από πιέσεις της τοπικής κοινωνίας οπότε και παραχωρήθηκε στο Γυμνάσιο Αγίου Νικόλαου. Αυτό έγινε το 1927, επί οικουμενικής Κυβερνήσεως Ζαΐμη με υπουργό παιδείας τον Αθανάσιο Αργυρό.
Μετά την παραχώρηση του κτιρίου στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, Η Ενοριακή Επιτροπή Αγ. Νικολάου συνέχισε να συνδράμει στην ολοκλήρωση του έργου αυτού, δίνοντας στις 15/11/1928 το ποσό των 5.800 δρχ για την κατασκευή θρανίων, των 8000 δρχ για τη δημιουργία περιβόλου, των 5000 δρχ για την κατασκευή του αυλότοιχου και των 3000 δρχ για την τοποθέτηση στην κορυφή του κτιρίου του ρολογιού της πόλης, βάρους ενός τόνου, Το ρολόι αυτό μεταφέρθηκε στο κωδωνοστάσιο της εκκλησιάς της Αγ. Τριάδος, τον Οκτώβριο του 1939, επειδή κρίθηκε επικίνδυνο. Το Μάρτιο του 1931 Η ενοριακή επιτροπή κατέβαλε 2000 δρχ. για την κατασκευή και τη βελτίωση του γυμναστηρίου του σχολείου. 

Ήδη από το 1924 και ως το 1928, ο φυσικός Δημήτριος Στιβακτάκης είχε εφοδιάσει το Γυμνάσιο με πολλά όργανα Φυσικής και Χημείας, με παραγγελίες που έγιναν απευθείας σε Γερμανικά εργοστάσια και με χρήματα που ο καθηγητής συγκέντρωσε με την οργάνωση θεατρικών παραστάσεων από τους μαθητές, και άλλων εκδηλώσεων. Στις προσπάθειες αυτές βοήθησαν ο τότε συμβολαιογράφος Νικόλαος Βογιατζής και οι οικογένειες Ανδρέα Κούνδουρου και Σταύρου Τσιτσιρίδη. Έτσι όταν το Γυμνάσιο έγινε Πρακτικό Λύκειο, διέθετε μια πλήρη συλλογή εποπτικών μέσων.
Το 1934 μετατέθηκε στο Πρακτικό Λύκειο ο φυσικός Κων/νος Τυράκης, οποίος φρόντισε για την αναδιοργάνωση του εργαστηρίου φυσικής και Χημείας. Απευθύνθηκε στο Ταμείο Εφέδρων Πολεμιστών Λασιθίου, στον εμπορικό σύλλογο, στη Νομαρχία και το δήμο για οικονομική βοήθεια και κατόρθωσε να συγκεντρώσει το ποσό των 150.000 δρχ. Με τα χρήματα αυτά εξόπλισε το εργαστήριο ενώ ο ίδιος δημιούργησε ζωολογικές και ορυκτολογικές συλλογές.

Η κατάργηση του Πρακτικού Λυκείου άρχισε τμηματικά από το σχολικό έτος 1938-39. Κάθε χρόνο καταργούνταν μια τάξη ώστε το σχολικό έτος 1943-44 να λειτουργεί μόνο η έκτη τάξη. Το 1943, λόγω των στρατευμάτων κατοχής, η διδασκαλία των μαθημάτων γινόταν στον ιερό ναό της Αγ. Τριάδος, όπου μεταφερθήκαν τα θρανία και ο απαραίτητος σχολικός εξοπλισμός. Οι επτά τάξεις του οκταταξίου τότε Γυμνασίου και η τελευταία τάξη του καταργηθέντος Πρακτικού Λυκείου στεγαστήκαν στην Αγ. Τριάδα με πρόγραμμα: 8-11 πμ. για τις τέσσερις πρώτες τάξεις και 11-2 για τις υπόλοιπες, ως το Σεπτέμβρη του 1944. Η βιβλιοθήκη του σχολείου, την περίοδο που ο στρατός είχε καταλάβει το διδακτήριο, μεταφέρθηκε στο σπίτι του Μιχ. Αναστασιάδη.

Μετά την κατοχή και ως το 1959, το σχολείο λειτούργησε ως 8τάξιο Γυμνάσιο αφού προστέθηκαν σταδιακά η έβδομη και η όγδοη τάξη.
Από τον Ιανουάριο του 1948 ως το Σεπτέμβριο του 1959  γυμνασιάρχης ήταν ο φυσικός Ιωάννης Φιλιππάκης, ο οποίος προσπάθησε να εξασφαλίσει γυμναστηριακό χώρο και να επεκτείνει το κτήριο. Έτσι, εγκρίθηκε μελέτη κατασκευής υπόστεγου γυμναστικής, με δυο αίθουσες διδασκαλίας στον πάνω όροφο. Το έργο αποπερατώθηκε το 1962. Από το 1959 το Γυμνάσιο μετονομάστηκε σε εξατάξιο Γυμνάσιο κλασικού τύπου και έτσι λειτούργησε ως το σχ. Έτος 1963-1964, ενώ τον επόμενο χρόνο χωριστικέ σε τριτάξιο Γυμνάσιο και τριτάξιο Λύκειο. Η διάκριση αυτή διατηρήθηκε ως το 1967, οπότε το σχολείο λειτούργησε ως μεικτό εξατάξιο Γυμνάσιο. Ο διαχωρισμός σε Γυμνάσιο και Λύκειο επανήλθε το 1976, οπότε και τα δυο σχολειά (Γυμνάσιο, Λύκειο) άρχισαν να λειτουργούν αυτοτελώς (με χωριστή διεύθυνση και διαφορετικό προσωπικό).
Κατά τη διάρκεια των ετών 1962-1966 κατασκευάστηκε γήπεδο καλαθοσφαίρισης στο προαύλιο, ενώ το 1966 ως το 1968 το κτήριο επεκτάθηκε να με την προσθήκη αμφιθεάτρου, όπου μεταφέρθηκε το ήδη υπάρχον εργαστήριο Φυσικής ? Χημείας και δυο αιθουσών πάνω από το χώρο του αμφιθεάτρου.
Το σχ. Έτος 1975-76 παραχωρήθηκε από τη σχολική εφορία του Γυμνασίου στο Δήμο Αγ. Νικολάου το υπέδαφος του προαυλίου και του σχολικού γυμναστηρίου για την κατασκευή δημοτικής αγοράς, ενώ παλιότερα (1953-54) είχε παραχωρηθεί για την κατασκευή δημοτικών αποχωρητηρίων. Το 1977-78 ασφαλτοστρώθηκε το προαύλιο και ο χώρος γυμναστικής από την 7η ΜΟΜΑ. 

Το σχ. Έτος 1980-81 το λύκειο μετετράπη σε Γενικό Λύκειο, ενώ παράλληλα ιδρύθηκε το Πρότυπο Ελληνικό Κλασσικό Λύκειο για τους μαθητές με κλήση στ φιλολογικά μαθήματα. Από την 26η Μαρτίου 1991 και τα δυο Λύκεια που λειτουργούσαν τότε ( Γενικό και Κλασσικό ) μεταστεγαστήκαν στο νεόδμητο διδακτήριο όπου στεγάζεται σε σήμερα το Γενικό Λύκειο Αγ. Νικολάου.
Από το 1978 ως το 1991 το υπόστεγο του γυμναστηρίου έγινε κλειστή αίθουσα γυμναστικής, λειτούργησαν το αμφιθέατρο ως εργαστήριο, 3 από τις νεόδμητες αίθουσες ως σχολικές τάξεις και μια ως γραφείο. Επίσης τοποθετήθηκε κεντρική θέρμανση και ανεμιστήρες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1962 και εξής το σχολείο εξοπλίστηκε ακόμα περισσότερο, χάρη στο ενδιαφέρον του φυσικού Ηλία Καρύδη και του φυσιογνώστη Σταύρου Αρακαδάκη. Αγοραστήκαν επίσκοπιο, διασκεπτικός προβολέας, μικροσκόπιο, ηλεκτροκίνητος πολυγράφος, χημικές ουσίες, ηλεκτρονικοί υπολογιστές και εξοπλίστηκαν τα εργαστήρια του σχολείου με συλλογές οργάνων.

Το 1985 ιδρύθηκε στον Άγιο Νικόλαο και δεύτερη Γυμνάσιο, οπότε το σχολείο πήρε τη σημερινή του ονομασία: 1ο Γυμνάσιο Αγίου Νικολάου.
Τέλος, το σχολικό έτος 1991-92 ξεκίνησαν τα Τμήματα Αθλητικής Διευκολύνσεως (Τ.Α.Δ.) τα οποία λειτουργούν ως σήμερα.

 

Το παραπάνω κείμενο είναι απο την εργασία των μαθητών της περιβαλλοντικής ομάδας της Α΄τάξης του 1ου Γυμνασίου το σχ. έτος 2002-2003.

Τελευταία