Γ. ΕΘΝΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΈΤΕΣ
Ας εξετάσουμε όμως ορισμένους από τους μεγάλους αυτούς ευεργέτες.
Ο Γεώργιος Χατζηκώστας, γεννήθηκε το 1753 στα Γιάννενα. Αφού μαθήτευσε στα Γιάννενα κοντά στους Μπαλάνους, έφυγε για την Κωνσταντινούπολη και στη Μόσχα μετά τον θάνατο του αδελφού του που βρισκόταν εκεί. Στην Κωνσταντινούπολη επιδόθηκε στο εμπόριο πολύτιμων ειδών. Μετά το 1815 φεύγει για τη Μόσχα και γνωρίζεται με τους εξέχοντες Ηπειρώτες αδελφούς Ριζάρη, Ζωσιμά
Στα Ιωάννινα και το Μεσολόγγι αναγείρει από ένα Νοσοκομείο. Στην Αθήνα γίνεται το Ορφανοτροφείο Αρρένων με ισόβιο πρόεδρο τον Γεώργιο Σταύρου Μετά το 1840 αναλαμβάνει την αποπεράτωση του ναού του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Αθανασίου, της πόλης και συμμετέχει σε κάθε έρανο που γίνεται, η σε κάθε έκδοση βιβλίου του Διαφωτισμού. Επίσης ενισχύει μονές, εκκλησίες και σχολεία, όπως και φτωχούς.
Ο Ευάγγελος Ζάππας Γεννήθηκε στο χωριό Λάμποβο στην Βόρεια Ήπειρο (σημερινή Αλβανία) το 1800. Ήταν ο νεότερος γιος του Βασίλη Ζάππα, έμπορος από τους σημαντικούς της περιοχής και της Σωτηρίας, το γένος Μέξη. Το χωριό ανήκε στην επαρχία Τεπελενίου, πατρίδα του Αλή Πασά. Ο Ευαγγέλoς, σε ηλικία 13 ετών, στρατολογήθηκε απ τον Αλή Πασά και στάλθηκε φρουρός σε ένα φρούριο κοντά στα Γιάννενα. Mε τη συμμαχία των Σουλιωτών με τον Αλή, ο Ζάππας βρέθηκε στο στρατόπεδο του Αγώνα και μεταπήδησε στην εξουσία του Μάρκου Μπότσαρη.

Ο ν ε ι ρ ο π ό λ η μ α
(σε τέσσερις πράξεις)
1. Κελί με θέα
Από τη σιδεριά, η πόλη φαντάζει κονσερβαρισμένη σε παραλληλόγραμμα.
Ακίνητα, μακρινά τοπία σε αχνά σεντόνια ομίχλης τυλιγμένα.
Τα μάτια μου, περιπολία, σεργιανούν πάνω στο σώμα της
και περιγράφουν τις εικόνες.
Μπροστά του έρημου γηροκομείου τα χαλάσματα
πεισματικά υπομένουν θορύβους και μπόρες.
Τη μέρα νιώθουν τα παιδικά σκαρφαλώματα
και τη νύχτα αφουγκράζονται τους κρυφούς έρωτες.
Σιμά απλώνεται η αλάνα
ανήμπορη να διατηρήσει των παιδιών τους ανέμελους ήχους
όταν τη μέρα τη σχίζουν με τα τσέρκια τους.
Φουγάρα εργοστασίων, σπίτια σκαρφαλωμένα σε λόφους
στεγάζουν αγάπες και δράματα.
Η Ακρόπολη λουσμένη στο τουριστικό φως.
Στο βάθος συρματοπλεγμένη με φωτεινά αστέρια
μια μαύρη έκταση, η θάλασσα.
Κι ένα ουράνιο φίδι, η κορυφογραμμή του Υμηττού.
Ωκεανός ανθρώπων και μηχανών που πλημμυρίζουν το χώρο.
Εδώ φτάνει ένα απρόσωπο τοπίο και λίγοι σβησμένοι ήχοι.
Άραγε, αυτή τη στιγμή σε πόσα κρεβάτια
πλέκονται νέοι κόμβοι στο κομποσκοίνι της ζωής.

2. Το κελί
Στην απέραντη σιωπηλή νύχτα το κελί κλουβί, σφίγγει το σώμα.
Στους τοίχους reproductions κι αφίσες
την ομοιομορφία να σπάσουν προσπαθούν.
Με της άγιας τρέλας του τα μάτια, σ’ ετοιμόρροπο άλογο ο Δον Κιχώτης,
μεταμορφώνει τους ανεμόμυλους σε κάστρα των εχθρών του.
Του Μοντιλιάνι η κατακλυσμιαία γυναίκα τα μάτια της επάνω μου στυλώνει.
Το ξύπνιο πρόσωπο του Καραγκιόζη φαίνεται να με κοροϊδεύει.
Τρεις γλάστρες στο παραθύρι αθόρυβα δίπλα μου ζουν
Το ψάρι στη γυάλα – κομμάτι θάλασσας εξωτικής- μοιάζει
με τις πελώριες φτερούγες του σαν έντομο της νύχτας.
Εγώ ένα λείψανο που σκέφτεται κι’ ονειρεύεται.
3. Το όραμα
... Ξάφνου, ζεστό ένα χέρι ένιωσα μέσα στη χούφτα.
Αλαφιασμένος πισωπλάτησα .
Λιανοτρέμουλη μια σιλουέτα σιμά μου στεκόταν.
Είχε Μαντόνας πρόσωπο, γλυκόγελο στα χείλη.
Τους ώμους κάλυπτε μεταξωτός χιτώνας πού έφτανε στους μηρούς
Στα πόδια σαντάλια με λουριά τυλίγανε τις κνήμες.
Ήχος αχνός έφτασε στα χείλη.
Με μια κίνηση απάντησε των βλεφάρων.
Μ’ ανάλαφρα τα βήματα κάθισε στην καρέκλα
και το κοντράστ έδειξε τόσο έντονο.
Το χέρι μου άπλωσα δειλά κατά τα ξέπλεκα μαλλιά της.
Προς τη μεριά της κίνησης έγειρε με χάρη το κεφάλι.
Μου είπε απλά: Φίλησε με!.....
4. Η προσγείωση
….Ένα ζεστό κύμα χαράς βόμβισε μες τις φλέβες.
Όταν να κινηθώ κατόρθωσα
του προβολέα το θανατερό φως
περνώντας πάνω απ’ τους επάλληλους τοίχους
ήρθε και πλήγωσε τα μάτια.
Με βογκητό, στο πρόσωπο έφερα τις παλάμες.
Έτσι στης πραγματικότητας το δάπεδο βρόντηξα πάλι.
Ήταν μια οπτασία, της μυστηριακής νύχτας γέννημα,
στερημένου νου απατηλό.
Τώρα στους τοίχους μένουν οι αφίσες,
γλάστρες στο παραθύρι,
το ψάρι που σεργιανά αμέριμνο στη γυάλα του
και μια καρδιά που αιμάσσει.
Μου ήρθε να αφοδεύσω.
Ο μόνος ήχος ο καταρράχτης του Νιαγάρα.
(Δημοσιεύθηκε στα «τετράδια της φυλακής» το καλοκαίρι του 1973)

Αν οι απεργίες, οι πορείες, οι καταλήψεις, οι αποκλεισμοί δρόμων και οι λοιπές συναφείς δραστηριότητες βελτίωναν τη ζωή μας, σήμερα η χώρα μας θα ήταν ο επίγειος παράδεισος !! ... Κάποιοι αφελείς και "φιλελέδες" ισχυρίζονται ότι για το σκοπό αυτό χρειάζεται επίμονη, επίπονη και πολύχρονη εργασία !!!!!!!!!!!!!

Β - ΕΘΝΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ
Η φιλοπατρία, όμως, εκφράζεται με πράξεις εθνικής ευεργεσίας και μετά την ίδρυση του νεοελληνικού Κράτους. Αποδεικνύονται, μάλιστα, οι πράξεις αυτές, βασική παράμετρος στην οικοδόμηση υποδομών Υγείας, Παιδείας και Πολιτισμού. Οι παροικίες των Ελλήνων της Διασποράς (στην Τεργέστη, τη Βενετία, τη Μολδαβία, τη Βιέννη, την Οδησσό, το Κάιρο, την Αλεξάνδρεια και αλλού) γίνονται σταδιακά, βασικοί πόλοι ευεργεσίας προς την Πατρίδα. Οι κοινότητες των Απόδημων Ελλήνων αυτοοργανώνονται και φροντίζουν να καλύψουν τις ανάγκες τους χτίζοντας, πρώτ’ απ’ όλα, Εκκλησιές και Σχολεία.. Στη Ρουμανία για παράδειγμα, όπου το καθεστώς των οσποδάρων κυριαρχούνταν από Φαναριώτες, τα περισσότερα σχολεία και εκκλησίες ανεγείρονταν με δαπάνες ελλήνων ηγεμόνων - αλλά η Ελληνοκρατία στη Ρουμανία και ο διαφωτισμός που την διακατείχε είναι άλλο θέμα που πρέπει να εξεταστεί λεπτομερώς. Ενδεικτικά αναφέρομαι στον Νικόλαο Μαυροκορδάτο ο οποίος έχτισε πάμπολλες εκκλησίες στο Βουκουρέστι. Σημειώνουμε ότι οι Φαναριώτες ηγεμόνες της Βλαχίας υπήρξαν μεγάλοι ευεργέτες του Αγίου ‘Ορους.
Πριν αναφερθούμε όμως στους ίδιους τους νέους τους ευεργέτες, ας δώσουμε μία εποπτική εικόνα για την εξέλιξη της αντίληψης για την ευεργεσία, όπως αυτή προκύπτει από τα κείμενα του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα - ως πρώτη βάση παρατήρησης για την ευεργετική πρακτική.

Τάσου Καραμέλη, Ο «Πελαργός» της Νέας Κίου, αυτοέκδοση, Ναύπλιο, 2011
Πρόκειται για τη μοναδική ιστορία μιας Αργολικής βιομηχανίας, γραμμένη μάλιστα από τον ίδιο τον Διευθυντή της, που έρχεται να συμπληρώσει την ιστορία της βιομηχανίας της περιοχής. Η Ναυπλιακή Εταιρία Κονσερβών Ο ΠΕΛΑΡΓΟΣ, στη Νέα Κίο, με έδρα το Ναύπλιο, ιδρύθηκε το 1930 από τον Κιώτη πρόσφυγα Γεράσιμο Καραμέλη, πατέρα του συγγραφέα. Είχε έρθει στην πόλη μας από το 1922 και σε λίγα μόλις χρόνια έγινε μεγαλέμπορος τροφίμων, προμηθευτής του Στρατού, των φρουρίων και των Αγροτικών Φυλακών Τίρυνθας. Η παλιά Κίος, ελληνική πόλη 10.000 κατοίκων απέναντι από την Κωνσταντινούπολη, ήταν μια ακμάζουσα πόλη, τελείως εξευρωπαϊσμένη.
Ο Καραμέλης σχετίστηκε στο Ναύπλιο με την καλύτερη κοινωνία και, με την υποστήριξη του Προέδρου της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων έριξε την ιδέα να έρθουν οι Κιώτες, που βρίσκονταν στην Αθήνα και αλλού, να εγκατασταθούν στις όχθες του Ερασίνου ποταμού, που του θύμισε τον δικό τους Ασκάνιο. Τα σπίτια χτίστηκαν το 1926-27 και το 1930, πάλι με ενθάρρυνση του καθηγητή Βασίλη Κριμπά, δημιουργήθηκε στο παλιό Ιπποφορβείο του Όθωνα η Βιομηχανία Κονσερβών Ο ΠΕΛΑΡΓΟΣ. Μια προηγούμενη απόπειρα δημιουργίας σηροτροφίας δεν συνεχίστηκε.
Ο «Πελαργός» της Νέας Κίου

Ο ι ό ρ ο ι
Πότε η προσδοκία εκπληρώνεται;
Πότε η φιλοδοξία ικανοποιείται;
Στις ερωτήσεις αυτές πάντα
υπάρχει ένα «όταν»....
Δεν είναι κυρίως χρονικό
αλλά εμπεριέχει πλειάδα προϋποθέσεων
η ύπαρξη των οποίων θα ανοίξει
διάπλατα τις πόρτες.
Δεν είναι ευχές, δεν είναι «μακάρι»
Είναι συνδυαστικό αποτέλεσμα
προσωπικών ικανοτήτων,
πείσματος, υπομονής και
προσπαθειών που έχουν
το στοιχείο της διάρκειας
μέσα στο κύλισμα του χρόνου

- ΕΘΝΙΚΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ
««Όταν θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούν», γράφει ο Καβάφης, «τέτοιους βγάζει το Έθνος μας, θα λένε». Και είναι, πράγματι, άξιος ο έπαινος αυτός για ανθρώπους που δίδαξαν με το δικό τους τρόπο την προσφορά στην Πατρίδα, τον άνθρωπο, τον Πολιτισμό. Ανθρώπους με υψηλό αίσθημα φιλοπατρίας, φιλανθρωπίας, κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η ευποιία αποτελεί έμπρακτη εκδήλωση συμπαράστασης προς τον πάσχοντα συνάνθρωπο. Αίτιο της μπορεί να είναι ένα απλό συναίσθημα συμπάθειας και οίκτου που γεννιέται αυθόρμητα στη ψυχή του ανθρώπου όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δυστυχία. Στον άνθρωπο αυτόν γεννιέται το συναίσθημα της φιλαλληλίας καθώς επίσης και το συναίσθημα της ανιδιοτελούς αγάπης προς τους άλλους. Αυτή η αγάπη ξεκινά από τα φιλικά και συγγενικά πρόσωπα και στη συνέχεια εκτείνεται στο κοινωνικό περιβάλλον έχοντας ως σκοπό να γίνει αφετηρία όλων των κοινωνικών αρετών.
Από τα αρχαία χρόνια όμως μπορούμε να δούμε μορφές θεσμοθετημένης και πολύτιμης υπηρεσίας προς την κοινωνία.
Εθνικός ευεργέτης δεν μπορεί βεβαίως να αποκληθεί ο συνάνθρωπος που περιγράψαμε μόλις. Άλλωστε, οι νέες οικονομικές κλίμακες, έχουν δημιουργήσει όπως και στη δομή των επιχειρήσεων που είναι πλέον μετοχικές, νέα δεδομένα στην δυνατότητα προς «εθνική ευεργεσία»