Μια σύντομη ανασκόπηση του βίου μου κι ένας αποχαιρετισμός

Πρώτο δεδομένο, που σημειώνω, είναι ότι η διάρκεια του προσωπικού μου βίου ήταν μεγαλύτερη από ό,τι καθόριζαν οι αρχικές συνθήκες διαβίωσης των παιδικών χρόνων και κάποιες περιπέτειες του ενήλικου βίου. Υπήρξαν ενδιάμεσες φάσεις που «κινδύνεψε» να σταματήσει πολύ νωρίς στη βρεφική ηλικία, στα χρόνια της πείνας και μόνο η αποφασιστικότητα της μάνας και η πραγμάτωση της εντολής από την αγαπημένη μου αδελφή Βαγγελίτσα με κράτησαν στη ζωή. Άλλες περιπτώσεις διακινδύνευσης ήταν κυρίως εκφοβιστικού χαρακτήρα, στα χρόνια των δεκαετιών 60 έως τα μέσα της δεκαετίας του  70 όπου επικρατούσε η μετεμφυλιακή  συμπεριφορά των νικητών στους ηττημένους. Σε μια άλλη φάση αναφέρθηκα στην «μαύρη οκταετία» της ζωής μου από το 1966 έως το 1973. Αυτή περιλαμβάνει τους 26 μήνες του «στρατιωτικού» μου, όπου ήμουν σε διαρκή συναγερμό, για να αποφύγω τις παγίδες, που μου έστηναν. Αντιμετωπίστηκα όχι σαν ένα Ελληνόπουλο που αγαπούσε αφάνταστα την πατρίδα του, αλλά σαν πράκτορας ξένης δύναμης κι αυτό με πλήγωσε δια παντός. Στη συνέχεια είναι οι μήνες της «παρανομίας, όταν εντάχθηκα, ως δρων μέλος της  φοιτητικής οργάνωσης «Ρήγας Φεραίος». Ακολούθησαν οι βασανιστικές 52 ημέρες της κράτησης μου στην Ασφάλεια Αθηνών (κτήριο Μπουμπουλίνας) και στη συνέχεια η μεταγωγή στις φυλακές Αβέρωφ για λίγους μήνες και μετά οι νέες φυλακές Κορυδαλλού Είχε προηγηθεί. Εκεί έμεινα έως τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1973, όταν δόθηκε η γενική αμνηστία.

Επειδή το σχοινί παρατράβηξε ωρίμασε ο χρόνος για μια σύντομη περιδιάβαση του διανυθέντος  βίου κι ένας ευχαριστήριος χαιρετισμός σε ανθρώπους που συνάντησα στη διάρκειά του και μου πρόσφεραν με τον οποιοδήποτε τρόπο εμπειρίες και πλούτο γν ώσεων για τη συνέχισή του.                                

Από την αρχή θα ξεκαθαρίσω τη βασική άποψη μου. Ο θάνατος ενός ζώντος οργανισμού τη φύση είναι το ύστατο συμβάν για αυτόν. Κλείνει οριστικά και τελεσίδικα η ύπαρξή του. Πάνω σε αυτό το φόβο της εξαφάνισης οι αρχαίες δοξασίες και οι διάφορες θρησκείες βρήκαν έδαφος για να παίξουν μεσολαβητικό ρόλο υποσχόμενες τη συνέχεια. Βεβαίως για τον έλεγχο της κοινωνίας έθεσαν όρους αμοιβής και τιμωρίας για τη συνέχεια. Ο φόβος κρατάει το κοπάδι  στο μαντρί.

Πέρασα έντονα τη φάση της θρησκευόμενης ζωής κι ανταμείφτηκα με την αίσθηση της ευτυχίας που σου δίνει η απόλυτη πίστη σε κάτι. Τι ωραία που θα ήταν ισχυρίζεται κάποιος, αυτή η αίσθηση της ευτυχίας να συνεχιστεί αμείωτη μέχρι και το πέρας του βίου. Μόνο που το διαβολάκι που ακούει στο όνομα «αμφισβήτησή»  δε σε ρωτά, έρχεται απρόσκλητο και σου χαλάει το πάρτι  

Συναρπαστική, περιπετειώδης και στενά συνδεδεμένη με τις συνήθεις ανώμαλες καταστάσεις, που συχνά έζησε ο τόπος μας είναι και η δεύτερη περίοδος της πίστης σε κάτι απόλυτο. Την αριστερή μου περίοδο, όπου έζησα δύσκολα χρόνια δεν είχε αφετηρία την έλξη της αριστερής ιδεολογίας, που σε επόμενη φάση άρχισα να διαβάζω. Στην αρχή με κέρδισε το αίσθημα της αλληλεγγύης απέναντι στο ανηλεές κυνηγητό, που υφίσταντο οι χαρακτηρισμένοι αριστεροί και τα άλλα μέλη των οικογενειών τους. Δεν είχα προφανώς την ολική εικόνα των γεγονότων και των αιτιών.

Η επόμενη φάση είναι η δημιουργική περίοδος της ζωής μου, γιατί συνδυάστηκε με δυο σημαντικά γεγονότα. Δημιούργησα οικογένεια και άρχισα την επαγγελματική μου σταδιοδρομία. Έβαλα το κεφάλι κάτω και περιόρισα έως καταργήσεως τις προηγούμενες πολιτικές μου  δραστηριότητες. Η βασική μου έγνοια ήταν να εξασφαλίσω καλύτερες συνθήκες ζωής στη γυναίκα και την κόρη μου. Οι συνθήκες και τα ωράρια εργασίας αυτής της περιόδου ήταν ιδιαίτερα βεβαρυμμένα, που δεν άφηναν χρονικά περιθώρια, για παράπλευρες απασχολήσεις. Η ένταση της απασχόλησης και το προσωπικό μου ιδιαίτερο άγχος δυο φορές με οδήγησαν σε συνθήκες ψυχολογικής υπερκόπωσης και χρειάστηκα φαρμακευτική στήριξη.  Δε λέω ότι ήμουν τέλειος, είχα κι εγώ τις φάσεις μου, έσερνα πίσω μου έναν άλλο Λευτέρη που ήθελα ματαίως να τον καταργήσω κι η καθημερινή εμπειρία για το πως λύνουν εύκολα αρκετοί το βιοποριστικό τους πρόβλημα, αναδείκνυε στην πράξη την απόσταση με τα λόγια.  

Όταν συμπλήρωσα τα 65 χρόνια μου, αποφάσισα να σταματήσω την διδακτική μου απασχόληση, να παραμερίσω και να δώσω χώρο σε νεότερους συναδέλφους. Μέσα στο μυαλό μου υπόβοσκε από χρόνια μια επιθυμία. Να γράψω κάτι κι εγώ. Είχα εξαρχής την αίσθηση ότι δεν θα γεννηθεί ξαφνικά ένας νέος .. λογοτέχνης. Είχα τη γνώση ότι κάτι τέτοιο απαιτεί ολοκληρωτική αφοσίωση ζωής και ύπαρξη πηγαίου ταλέντου. Εγώ άρχιζα στην Τρίτη φάση της ηλικίας του ανθρώπου με μόνο εφόδιο την καταπιεσμένη από νωρίς επιθυμία. Βλέποντας την 15ετή πορεία μπορώ να πω ότι κάτι έκανα κι εγώ. Δεν υπερεκτιμώ, αλλά και δε μηδενίζω την σχεδόν πυρετώδη προσπάθεια αυτών των χρόνων. Κάτι έκανα και κάτι απολείπω φεύγοντας στους ανθρώπους μου. Ίσως αν υπήρχαν οι κατάλληλες στοιχειώδεις αρχικές συνθήκες το τελικό αποτέλεσμα να ήταν καλύτερο, μόνο που η ιστορική πορεία ενός ανθρώπου δε γράφεται με τα ίσως και τα αν. Ότι έγινε.. έγινε, εκείνο  που διεκδικώ είναι οι καλές προθέσεις και ο αξιοπρεπής τρόπος, που διέτρεξα τον βίο μου.